Rusland en Oekraïne verlengen graandeal, voedselprijzen op wereldmarkt dalen

Rusland en Oekraïne hebben overeenstemming bereikt over de verlenging van het 'graanakkoord' dat op 22 juli in Istanbul werd getekend. In dat akkoord zijn afspraken vastgelegd over de veilige doorvaart van Oekraïense landbouwproducten en kunstmest over de Zwarte Zee naar Turkije en vandaar naar de rest van de wereld. Het akkoord zou zaterdag aflopen maar is met 120 dagen verlengd, zo kwamen de partijen in Istanbul overeen.

Rusland houdt nog wel een slag om de arm; het land gaat ervan uit dat het in de komende tijd ook zelf weer gemakkelijker voedsel en kunstmest kan exporteren. De sancties die na de Russische inval in februari zijn ingesteld, staan dat volgens Moskou in de weg.

Wereldvoedselprijzen

Het akkoord is van groot belang omdat de wereld voor zijn behoefte aan tarwe, mais, gerst, koolzaad en zonnebloemolie voor een belangrijk deel afhankelijk is van de export uit Oekraïne. Na de Russische inval was die export bijna volledig stil komen te liggen, met als gevolg dat de voedselprijzen wereldwijd stegen en in delen van Afrika de hongersnood toenam.

Na het sluiten van het akkoord verbeterde de situatie aanzienlijk. Vanuit drie havens in Oekraïne werd 11,1 miljoen ton aan landbouwproducten verscheept, voornamelijk mais, tarwe, koolzaad en zonnebloemolie. Het gevolg was dat de voedselprijzen daalden.

Dat is na het bekend worden van het nieuws over de verlenging opnieuw het geval. "De marktprijzen dalen, omdat de onzekerheid over de komende vier maanden is weggenomen", zei een tarwehandelaar in Chicago tegen persbureau Reuters.

De prijzen zijn nu weer op het niveau van voor de oorlog, maar dat komt ook door de recordoogst in Rusland, de sombere economische vooruitzichten voor de wereldeconomie en de sterke dollar.

Liever een jaar

De verlenging met 120 dagen is aanzienlijk minder dan die met een jaar, waarop Oekraïne had ingezet. Dat land hoopte ook dat het toestemming zou krijgen voor export uit meer havens dan de drie die nu worden gebruikt.

Dat is allemaal niet gelukt. Toch reageerde president Zelensky opgetogen. Volgens hem is de verlenging van groot belang voor de strijd tegen de voedselcrisis in de wereld.

Positieve sfeer

VN-secretaris-generaal Guterres zegt dat de overeenstemming tussen Turkije, Rusland, Oekraïne en de VN hem "diep heeft geraakt".

In Istanbul hadden de partijen twee dagen nodig om het akkoord te bereiken. Dat ging volgens het Turkse ministerie van Defensie in een "positieve en constructieve" sfeer.