Egypte organiseert de 27e klimaattop van de Verenigde Naties, maar moet niets hebben van activisten die komen protesteren voor meer klimaatactie. Volgens mensenrechtenorganisatie Amnesty International zijn er de afgelopen twee weken honderden activisten opgepakt omdat ze zouden hebben opgeroepen tot demonstraties bij de klimaatconferentie.
Dat terwijl demonstranten op papier welkom zijn bij de klimaattop. Maar de voorwaarden en beperkingen waar activisten mee te maken krijgen, maken protesteren zo goed als onmogelijk.
Als je je niet mag uitspreken, hoe boeken we dan vooruitgang?
De Indiase klimaatactivist Ajit Rajagopal ondervond dat zelf. Hij reisde speciaal naar Egypte om aandacht te vragen voor het klimaatprobleem. Zijn plan was om deze week te lopen van hoofdstad Caïro naar Sharm el Sheikh, waar de conferentie plaatsvindt. Acht dagen zou dat duren, maar al op dag twee werd de tocht abrupt onderbroken.
"De politie hield me tegen", vertelt hij tegen Nieuwsuur. "Het was een verkeerscontrole, omdat ik m'n rolkoffertje bij me had met een slaapzak en een protestbord. Daar stelden ze vragen over."
Daar had Ajit nog wel begrip voor, tot agenten hem meenamen naar het politiebureau. Daar hielden ze hem 27 uur vast, zonder aanklacht. En zonder water en voedsel; hij kreeg alleen een kopje thee.
Martelingen
Mensenrechtenorganisaties zijn niet verrast over de onvriendelijke omgang met activisten. Egypte kent een lange traditie van repressief optreden. De vrijheid van meningsuiting, het demonstratierecht en de persvrijheid zijn sterk ingeperkt. President Sisi regeert met harde hand en er is amper serieuze oppositie.
"Egypte heeft eigenlijk alle protesten in het land verboden en iedereen die protesteert kan opgepakt worden", zegt Adam Coogle van Human Rights Watch. "Hen wacht een oneerlijk proces."
Actievoerders moeten zelfs rekening houden met martelingen, zegt Coogle. "Marteling is wijdverbreid in Egyptische gevangenissen, vooral voor politieke activisten."
Dat uitgerekend Egypte een grote klimaatconferentie mag organiseren, maakt activisten ongelukkig. Coogle: "Egypte, een land met zoveel misstanden, zou niet eens onze vierde keuze zijn. Het had in een ander, minder omstreden Afrikaans land gekund."
Voor de klimaatconferentie scherpte Egypte de maatregelen nog verder aan. Camera's in taxi's zouden bezoekers in de gaten houden. "De autoriteiten houden mensen op sommige plekken staande en dwingen hen de inhoud van hun smartphone te laten zien", zegt Coogle. "Het is een dreigement richting het publiek dat je je maar beter kunt gehoorzamen."
'Politiek wil ons niet horen'
Door alle strenge regels is onafhankelijk protest praktisch onmogelijk. Om die reden kiezen sommige klimaatorganisaties ervoor helemaal niet af te reizen naar Sharm el Sheikh. In plaats daarvan laten ze hun zorgen over het klimaat horen in eigen land.
Maar Ajit liet zich dus niet afschrikken. Hij weet nog altijd niet waarom ze hem oppakten. "Ik laat geen CO2-voetafdruk achter in Egypte, geen vervuiling. Ik veroorzaak geen problemen en wil alleen aandacht vragen voor mijn offer."
Na zijn vrijlating staakte Ajit zijn wandeltocht. Hij wilde de Egyptische autoriteiten niet verder schofferen. "Als je je niet mag uitspreken over dit onderwerp, en de politiek wil je niet horen, hoe gaan we dan vooruitgang boeken op dit gebied?"
