Spanje wordt overspoeld door energietoeristen: 'Hier zijn is steeds voordeliger'

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Een opvallend gevolg van de huidige crisis: in Spanje komt het energietoerisme op gang. Bij touroperators en hotels zien ze steeds meer boekingen door Noord-Europeanen die afgezien van de kou ook de energierekening in eigen land ontvluchten.

Op een terras in de zon bij Alicante zitten John en Monique Buter. De zee flonkert op de achtergrond. Ze hebben wijn besteld, een mooie tomatensalade en ossenhaas. "Allemaal op kosten van het energiebedrijf", glimt John Buter. En hij rekent uit: in Nederland betaalt hij momenteel 680 euro aan energie. Dat is net zoveel als de vijfhonderd euro die hij voor zijn appartement in Alicante betaalt, plus de vliegtickets (180 euro).

"Ik heb hier een appartement met keuken en douche. Meer heb je niet nodig", vertelt Buter. "En uiteindelijk wordt het in de wintermaanden nog goedkoper. Dan verbruik je meer gas en wordt het dus alleen maar voordeliger om hier te zitten. Want de gaskraan in Nederland gaat geen moment meer open." Zorgen dat leidingen in zijn woning bevriezen heeft het echtpaar niet. "De buren links en rechts van ons stoken gewoon verder en zorgen zo dat het huis op zo'n 16 graden blijft."

John en Monique gebruiken het geld dat ze besparen goed:

Zulke rekensommen zijn inmiddels door meer Noord-Europeanen gemaakt, merken touroperators. De overwinteringsvakanties zijn weer helemaal terug, meldt reisorganisatie TUI in België. "Die keuze wordt gestimuleerd doordat prijzen heel dicht in de buurt komen van thuisblijven. Veel hotels passen een korting toe voor een verblijf van minstens drie weken." Met als gevolg dat boekingen met zo'n 50 procent zijn gestegen.

De Nederlandse tak van TUI is nog voorzichtig met het trekken van conclusies, maar ziet al wel het aantal vliegvakanties naar de Spaanse costa oplopen. My Flats, een verhuurder van appartementen in Alicante, spreekt van een toename van zo'n 20 procent in de boekingen. "Het is een compleet nieuwe vorm van toerisme. De klanten zijn de typische pensionados. Maar ook telewerkers zoeken huizen in Zuid-Spanje. Ze hebben dezelfde reden om hier te zijn: het is goedkoper dan thuisblijven en daar de verwarming te betalen", vertelt eigenaar Daniel Elman.

Elman laat een appartement zien dat geschikt is voor drie personen en per maand 1200 euro kost, "inclusief internet, elektriciteit en stookkosten". Wie in een hotel wil is meer kwijt, al kost een volledig pension in het nabijgelegen Benidorm niet meer dan 40 tot 55 euro per nacht. De klanten zijn vooral reizigers uit Scandinavië, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk.

Prijzen voor energie in Spanje en buurland Portugal zijn in verhouding tot andere Europese landen nog betrekkelijk laag. Spanje en Portugal zijn amper verbonden met het Europese gasnetwerk, en veel minder afhankelijk van Russische leveranties. Daarom mogen beide landen van de EU in ieder geval tot mei volgend jaar een eigen - lage - prijs voor gas rekenen. En daardoor is ook elektriciteit relatief goedkoop.

"Ook al profiteren wij ervan, de motivatie van die energietoeristen is triest", erkent Daniel Elman. "Het wordt moeilijker hun rekeningen in eigen land te betalen." Elman maakt zich nog geen zorgen voor volgend jaar, als ook in Spanje de prijzen mogelijk omhoog gaan.

"Niemand weet hoelang deze crisis gaat duren. Toch zal de behoefte aan energie alleen maar toenemen. Dat is makkelijker op te lossen in een land waar de zon uitbundig schijnt."

John en Monique Buter hebben hun lunch op en lopen een laatste keer langs de Middellandse Zee, waar het strand vol ligt. Het najaar is mild en de temperatuur ligt rond de 28 graden. Morgen vliegen ze terug naar Nederland.

Maar de volgende boeking is al gemaakt, in januari keren ze terug. "Dan komen we een maand", grijnst John. "Uiteraard reizen we dan weer op kosten van de gasrekening. In de zomer betalen wij, maar in de winter doet het energiebedrijf dat voor ons."