'Driekwart Nederlandse studentendata opgeslagen bij Amerikaanse techbedrijven'
Driekwart van de gegevens van Nederlandse universitaire studenten, zoals hun studieprestaties en persoonsgegevens, staat opgeslagen bij datacenters van Microsoft en Amazon. Dat concludeert het FD op basis van een internationaal onderzoek waarvan de Nederlandse data heeft bekeken. De volledige studie, een vervolg op een eerder onderzoek naar het cloudgebruik van universiteiten, wordt begin volgende maand officieel gepubliceerd.
De onderzoekers, van het Duitse Max Planck Instituut voor Informatica en de Technische Universiteit in Wenen, bekeken de opslag van studentendata vanaf 2015. Toen stond volgens hen een kwart van de Nederlandse data in de cloud, nu is dat driekwart. Behalve persoonlijke data zouden ook onderzoeksgegevens en digitale lessystemen bij de datacenters te vinden zijn.
Volgens het FD is de privacy van studenten in het geding en bestaat het risico dat universiteiten economisch afhankelijk worden van de Amerikaanse techbedrijven.
Afhankelijkheid
De krant meldt dat hoogleraren en cyberexperts het al langer onwenselijk noemen dat studentendata worden beheerd door commerciële bedrijven die onder de Amerikaanse wetgeving vallen. Het risico zou bestaan dat een Amerikaanse opsporingsdienst inzage in Nederlandse privégegevens opeist.
Nederlandse universiteiten zeggen tegen de krant dat ze niet bijhouden hoeveel ze in de cloud opslaan. Wel erkent het samenwerkingsverband Universiteiten van Nederland (UNL) "het risico van afhankelijkheid van grote techbedrijven". De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) vindt dat studentgegevens helemaal niet bij commerciële bedrijven moeten worden opgeslagen.
De onderzoekers vrezen dat de toenemende cloudopslag de wetenschappelijke integriteit ondermijnt. Volgens een van hen zijn er voorbeelden bekend van wetenschappers die algoritmes van Facebook onderzochten, waarna hun persoonlijke account op het sociale netwerk werd geblokkeerd.
Zorgen
De reden dat universiteiten gebruikmaken van de diensten van Amerikaanse techbedrijven is volgens het FD dat het ontwikkelen van eigen systemen in hun ogen duur is. "Maar dat voordeel is schijn, waarschuwen de onderzoekers, door het groeiende aantal softwarelicenties dat ze moeten betalen", aldus de krant.
De universitaire wereld sloeg al eerder alarm over de ontwikkeling, schrijft het FD. Zo waarschuwden rectoren drie jaar geleden dat de data van studenten en docenten konden worden misbruikt op de advertentiemarkt.
Afgelopen zomer trok ook de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) aan de bel over "de toenemende afhankelijkheid van universiteiten van big tech". Dat gebeurde in een onderzoek naar de gevolgen van de coronapandemie voor de wetenschap.
