1,5 uur in de rij voor handtekening tijdens 'gi-ga-groene' Kinderboekenweek

• Noor de Kort

Anderhalf uur, zo lang stonden kinderen deze week op diverse plekken in de rij voor een handtekening van de Australische schrijver Andy Griffiths. De auteur van de populaire Waanzinnige Boomhut-boeken schreef het geschenk voor de Kinderboekenweek, die nog tot en met volgende week zondag loopt. In het kader daarvan maakt hij een tournee door het land.

De Kinderboekenweek heeft dit jaar het thema 'Gi-ga-groen!'. Voor het eerst schreef een buitenlandse auteur het geschenk. De Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB) hoopt met de keuze voor Griffiths zo veel mogelijk kinderen naar de boekwinkel te krijgen. Speciaal voor de Kinderboekenweek verscheen een verhalenbundel in de Waanzinnige Boomhut-serie, die werd vertaald door Edward van de Vendel.

De boeken van Griffiths gaan over twee jongens die allerlei avonturen beleven in een boomhut met onder meer een bowlingbaan, een zwembad en een laboratorium. Met ieder boek in de reeks krijgt de boomhut dertien nieuwe verdiepingen. Inmiddels, tien jaar na publicatie van het eerste boek in het Nederlands, zijn er elf vertaalde boeken, en dus 143 verdiepingen.

'Stoel-in-je-neus-dag'

De kracht van de verhalen zijn volgens CPNB-directeur Eveline Aendekerk de absurde, volkomen onrealistische gebeurtenissen. Zo gaat het boekenweekgeschenk over een stoel-in-je-neus-dag, een soort nationale feestdag. "Kinderen gaan daar helemaal in mee", zegt Aendekerk lachend.

Ook vertaler Van de Vendel zegt dat de boeken "grappig en absurd" zijn, wat volgens hem de populariteit verklaart. "Als je kinderen vraagt wat ze belangrijk vinden aan een boek, zeggen ze altijd 'grappig' of 'spannend'."

Typisch voor de Boomhutboeken zijn verder de uitgebreide tekeningen met veel details, gemaakt door illustrator Terry Denton. Dat verlaagt de drempel voor kinderen om te gaan lezen, zegt CPNB-directeur Aendekerk. "Tijdens de tour door het land met Andy Griffiths kwam deze week een meisje naar hem toe. Zij vertelde dat ze dyslexie heeft en is gaan lezen door de Waanzinnige Boomhut-verhalen. Daarom wilde ze heel graag een handtekening, dat is toch geweldig."

In Nederland werden in 2021 meer dan 43 miljoen boeken verkocht, studieboeken en wetenschappelijke boeken niet meegerekend, bleek eerder uit cijfers van KVB Boekwerk. Een kwart van de verkochte boeken in 2021 waren kinderboeken. Ten opzichte van 2020 werden in 2021 8 procent meer kinderboeken verkocht.

De Kinderboekenweek is een goede manier om lezen en plezier in lezen te stimuleren, zegt Aendekerk. Het aanbod aan kinderboeken is volgens haar tegenwoordig zo breed dat er voor ieder kind wel iets te vinden is. "Er zijn literaire kinderboeken, maar ook boeken die zich op een specifiek thema richten, zoals lego of gamen."

Daarnaast zijn de huidige kinderboeken een stuk inclusiever en diverser dan jaren terug, zegt vertaler en kinderboekenschrijver Van de Vendel. "Er zijn nu meer personages van kleur, of lhbtq-personages. Dat is mooi, want het was hard nodig."

Een goed voorbeeld daarvan is het boek De avonturen van Rutger, Thomas en Paco, van de YouTubers Rutger Vink en Thomas van Grinsven. "Zij zijn in het echt een stel, en ook in het boek", zegt Van de Vendel. "In het boek worden ze samen wakker, slaan een arm om elkaar heen. Dat is mooi."

'Lieve dierenverhalen'

Ook Suzanne van der Beek, universitair docent bij de master jeugdliteratuur op de universiteit in Tilburg, zegt dat onderwerpen in kinderboeken tegenwoordig zelden uit de weg worden gegaan. Zo kwam klimaatverandering volgens haar eerder weinig aan bod in kinderboeken, terwijl dat de laatste jaren steeds vaker een onderwerp is. "In sommige boeken worden kinderen zich bewust van klimaatverandering, bijvoorbeeld wanneer in hun omgeving een boom wordt omgehakt. Ook zijn er boeken over wat plastic met de natuur doet."

Met Gi-ga-groen als thema voor de Kinderboekenweek verwachtte Van der Beek aanvankelijk dus veel aandacht voor klimaatverandering. Toch ziet zij in de lijst met 'thematitels' - die een onafhankelijk comité selecteerde voor de Kinderboekenweek - toch vooral "lieve dierenverhalen". De selectie is "een beetje ouderwets", vindt Van der Beek. "Het is gemakkelijker om te kiezen voor dit soort verhalen, dan de confrontatie aan te gaan en vol in te zetten op klimaatverandering."