Dokter ontslagen na dubbele knockout quarterback: NFL-protocol onder vuur
Zijn vingers verkrampen, zijn benen verstijven en het wordt doodstil in het stadion.
Miami Dolphins-quarterback Tua Tagovailoa slaat vorige week hard met de achterkant van zijn hoofd op het kunstgras, na een tackle van een Cincinnati Bengals-verdediger. De tweede keer in een week dat de NFL-speler tegen de vlakte smakt en groggy achterblijft. Na een vergelijkbare klap vier dagen eerder tegen de Buffalo Bills staat Tagovailoa nog op, schudt een paar keer met zijn hoofd, maar zakt na drie stappen door zijn hoeven.
'Concussion Protocol'
Na de harde beuk tegen de Bengals rijden de dokters Tagovailoa op een stretcher met spoed van het veld, richting het dichtstbijzijnde ziekenhuis. In de Verenigde Staten vragen ze zich nu vooral af: waarom speelde de 24-jarige quarterback alweer zo snel na die eerste klap?
De regels rond hersenschuddingen in de NFL, dat een turbulente geschiedenis heeft met hersenschade, zijn streng en gedetailleerd. 'Spotters' zitten op de tribune, zoekend naar verdacht gedrag, langs de lijn en in de kleedkamers staan neurospecialisten klaar in geval van nood.
Volgens het zogeheten 'Concussion Protocol', dat sinds 2011 bestaat, moet een speler van het veld worden gehaald als hij symptomen van een hersenschudding heeft of grove motorische mankementen vertoont.
Tegen de Bills ging Tagovailoa na gestrompel naar de kant, werd onderzocht en keerde terug op het veld. Geen tekenen van een hersenschudding, oordeelden de doktoren. Het waggelen was een nawee van een rugblessure, zeiden de Dolphins na afloop. Dat ging er bij enkele oud-spelers en neuro-experts niet in. De kritiek op het handelen van de dokters nam toe.
Een terugkeer op het veld na symptomen van een hersenschudding is pas toegestaan als de clubarts en een "onafhankelijke neurologisch consultant" hun zegen geven. Tagovailoa doorliep die tests en stond daarom vier dagen later alweer op het veld.
Maar de 'onafhankelijke' arts die Tagovailoa groen licht gaf om weer te gaan spelen na zijn eerste klap op het achterhoofd, is dit weekend na de tweede botsing ontslagen. De neurotrauma-arts zou volgens ESPN, dat zich baseert op NFL-bronnen, "meerdere fouten" hebben gemaakt tijdens de check van de Dolphins-quarterback.
Tagovailoa's aftocht wakkert een eeuwig sluimerende discussie in het American football over hersenschade aan.
De NFL en de spelersvakbond reageerden in een gezamenlijk statement op de gebeurtenissen van afgelopen week. "De NFL en de NFLPA zijn het erover eens dat er aanpassingen gedaan moeten worden in het hersenschuddingsprotocol die de veiligheid van de spelers vergroten." Die veranderingen verwachten ze komende dagen al.
Dr. Bennet Omalu
Met die protocollen springt men in de VS net zo precair om als met een echt brein. Hersenschade is een gevoelige kwestie in de NFL. Dat American football-spelers relatief een grotere kans hebben op hersenschade kwam twee decennia geleden al naar buiten. Pas in 2015 ontstond wereldwijd veel aandacht voor het probleem door de film Concussion. Over het leven van Dr. Bennet Omalu, die begin deze eeuw als eerste arts hersenletsel ontdekte bij de overleden Pittsburgh Steelers-center Mike Webster.
In de loop der jaren kwamen er veiligere helmen, strengere tackle-regels - waarbij het hoofd niet geraakt of gebruikt mag worden - en instanties zoals de Hoofd-, Nek- en Ruggengraatcommissie die de veiligheid van de spelers waarborgt. Het aantal incidenten liep terug, maar de cijfers uit het verleden - bij minimaal 320 oud-NFL'ers is blijvende hersenschade vastgesteld - blijven in de gedachten rondzweven.
Blijvende hersenschade is ook in andere sporten onderwerp van aandacht. In het rugby bijvoorbeeld, waar zonder helm gespeeld wordt, komen hersenschuddingen met regelmaat voor. Maar ook in het voetbal bestaan zorgen.
Een kleine twee jaar geleden besloot de internationale spelregelcommissie IFAB te gaan experimenteren met een extra wissel als een voetballer met een hoofdblessure naar de kant moet. Om te voorkomen dat de speler verder speelt zonder toereikende check. Tot genoegen van VVCS-voorzitter Jevgeni Levtsjenko overigens, die leerde dat "koppen schadelijker is dan een klap van een bokser."
Tagovailoa voelt zich beter
Na Tagovailoa's knock-out tegen de Bengals werd even gevreesd voor permanent hersenschade. Een dag na de beuk zei Dolphins-coach Mike McDaniel dat Tagovailoa nog wat hoofdpijn had, maar aan de beterende hand is.
De Dolphins geven geen duur van Tagovailoa's herstel. De quarterback zelf toonde zich via Twitter wel weer strijdbaar. "Ik voel mij veel beter en focus op mijn herstel, zodat ik snel weer het veld op kan met mijn teamgenoten."
