Graanprijzen dalen alweer, maar brood blijft duur

Na het begin van de oorlog in Oekraïne werd tarwe snel duurder, maar sinds kort daalt de prijs weer enigszins. Nu kost 1000 kilo tarwe circa 320 euro, tijdens de piek in mei was het graan zo'n 120 euro duurder.

De graanprijs zit weliswaar nog niet op vooroorlogs niveau, maar merk je in de winkel nu al iets van de prijsdaling bij de aankoop van brood en andere graanproducten?

Tot eind vorig jaar was een tarweprijs van 150 tot 200 euro per ton gangbaar. Maar in januari en februari van dit jaar steeg de prijs tot 290 euro en sinds de zomer kost tarwe tussen de 315 en 350 euro per ton.

De prijzen schoten omhoog na de Russische invasie in Oekraïne, eind februari. Daardoor was het niet langer mogelijk om vanuit Oekraïne, een wereldwijde graanexporteur, grote ladingen tarwe te verschepen.

Graanakkoord

"Maar zelfs voor de oorlog was de graanprijs al gestegen door covid-19", zegt Jan Willem Baas, voorzitter van het Comité van Graanhandelaren. Voor de pandemie zat de prijs op zo'n 170 euro per ton.

Sinds het graanakkoord dat in juli is gesloten tussen Oekraïne, Rusland en de Verenigde Naties, wordt er weer graan geëxporteerd vanuit Oekraïne. Daardoor is de prijs enigszins gezakt.

De prijsdaling heeft volgens Thijs Geijer, econoom van voedsel en landbouw bij ING, ook te maken met gunstige oogstverwachtingen in Noord-Amerika en Rusland en de verwachting dat de wereldwijde vraag iets zal dalen.

De gestegen grondstofprijs wordt door bakkers en supermarkten doorberekend aan de klant. Maar volgens Geijer is het onwaarschijnlijk dat brood binnenkort weer iets goedkoper wordt: "Natuurlijk is voor de bakker de prijs van tarwe belangrijk, maar intussen blijven de energie- en arbeidskosten stijgen. Die daling in graanprijs compenseert dat niet."

De hogere arbeidskosten houden verband met het personeelstekort in de bakkerijbranche, waardoor de bedrijven concurreren met het uurtarief, maar ook met het minimumloon dat omhoog gaat en met de hoge inflatie die in de cao-onderhandelingen van volgend jaar tot nieuwe looneisen kan leiden.

Nog duurder

"Brood wordt zeker niet goedkoper", zegt directeur Wim Kannegieter van de Nederlandse Vereniging voor de Bakkerij, de branchevereniging voor bakkerijen die leveren aan (supermarkt)ketens.

"Het wordt waarschijnlijk zelfs duurder. De energiekosten zijn soms wel vertienvoudigd, bakkerijen strijden voor voldoende personeel en zelfs verpakkingen zijn door de hoge olieprijs duurder geworden. Daarbij komt ook dat transport duurder is door de gestegen brandstofprijzen."

"We merken ook dat fabrikanten en meelmolens kortere contracten afsluiten bij de inkoop van graan", zegt Jan Willem Baas van het Comité van Graanhandelaren. "Ze zijn voorzichtig en willen deze hoge prijzen niet te lang betalen."

ING-econoom Geijer benadrukt dat brood een basisproduct is, waardoor het gewone volkoren of wit brood relatief minder hard in prijs zal stijgen: "We letten op de prijs van brood als we naar de supermarkt gaan. Een supermarkt maakt brood dus niet snel duurder", legt hij uit.

Onzekerheid rond graandeal

Een prijsdaling van brood zit er voorlopig dus niet in. "Uit het verleden blijkt dat de boodschappen wel snel duurder worden in dit soort situaties, maar niet snel weer goedkoper bij meevallers", zegt Geijer.

Bovendien blijft er nogal wat onzekerheid hangen rond de graandeal, aldus Jan Willem Baas: "Een aantal dagen geleden zei de Russische president Poetin de deal toch te willen herzien, omdat hij misbruikt zou worden door het Westen. Op dat soort berichten reageert de markt best heftig."