15 miljard voor reparatie koopkracht: hoe valt het en hoe pakt het uit?

• André Meinema

  Verslaggever economie

Om de gierende inflatie enigszins te compenseren is een koopkrachtreparatiepakket van 15 miljard euro in de maak, vooral gericht op de lage inkomens en de middeninkomens. Een maatregel die in het oog springt is de verhoging van het minimumloon. Per 1 januari gaat het minimumloon in een klap met 10 procent omhoog, net als de AOW-uitkering en de bijstandsuitkering. Wat vinden vakbonden en werkgevers ervan en hoe werken de plannen uit?

"Een stap in de goede richting", reageert FNV-voorzitter Tuur Elzinga. "Maar aangezien de boodschappen alleen al meer dan 10 procent duurder zijn geworden en de energierekening nog veel meer, is 10 procent verhoging zeker te weinig. We blijven knokken voor een loongolf om de gestegen prijzen te compenseren." Ook het CNV mist nog de nodige zaken. "Het pakket doet erg weinig voor de middeninkomens."

De werkgevers reageren geschrokken van de lastenverzwaringen, maar willen de precieze plannen afwachten om echt te kunnen zeggen hoe een en ander uitpakt.

Omhoog en omlaag

Naast verhogingen van de lonen en uitkeringen zijn er verlagingen van accijnzen en belastingen. Het belastingpercentage in de eerste schijf van de inkomstenbelasting gaat omlaag. De verlaging van de accijnzen op brandstof zoals die nu al geldt, wordt voorlopig voortgezet. Die zou per 1 januari verdwijnen, maar wordt nu pas in de loop van volgend jaar afgebouwd.

De rekening voor de koopkrachtreparatie wordt vooral neergelegd bij het bedrijfsleven en de vermogenden en hogere inkomens. Zo gaan energiebedrijven als Shell een hogere mijnbouwheffing betalen voor de olie- en gaswinning.

Worstelen

Werkgeversorganisatie VNO-NCW wil de precieze koopkrachtreparatieplannen afwachten op Prinsjesdag, maar constateert wel dat ondernemers en mkb-bedrijven te maken krijgen met extra lastenverzwaringen, die bovenop de 14 miljard euro aan structurele lastenverzwaringen van de afgelopen jaren komen. "Veel mkb-bedrijven worstelen met de ongekend hoge energieprijzen, 60 procent kan de hoge kosten nauwelijks doorberekenen en daar komt een verhoging van het minimumloon nog eens bovenop."

Volgens CNV-voorzitter Piet Fortuin zitten er wel haken en ogen aan die mijnbouwheffing voor bedrijven als Shell en Exxon. "Shell is een Britse onderneming en kun je die langs deze weg wel belasten?" Verder doet het kabinet volgens het CNV niets met de oproep om de energiebelasting te verlagen.

De olie- en gasindustrie reageert positief op de plannen. Menno Snel van brancheorganisatie Element NL: "Het is logisch dat de overheid gezien de koopkrachtproblemen en de hoge gasprijs een relatie legt met de gasbedrijven en hoe zij een steentje kunnen bijdragen. Ze verdienen tenslotte ook meer door de gascrisis."