Zeeuwse kunstmestfabriek gaat CO2 opslaan in Noorwegen

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De grootste kunstmestfabriek in Europa, die in het Zeeuwse Sluiskil, gaat over drie jaar 800.000 ton CO2 afvangen en opslaan onder het Noorse deel van de Noordzeebodem. De fabriek in Zeeland is eigendom van de Noorse multinational Yara en stoot jaarlijks direct 1,9 miljoen ton CO2 uit. Dat wil het bedrijf in 2025 terugbrengen met ruim 40 procent.

De CO2 komt vrij bij de productie van ammoniak waarmee naast kunstmest ook andere producten gemaakt worden, zoals AdBlue dat wordt gebruikt om dieselmotoren minder schadelijk te maken. Naast de directe uitstoot van CO2 komt er ook nog 1,4 miljoen ton vrij via de producten die Yara maakt.

De fabriek is niet alleen een van de grootste vervuilers in Nederland, maar ook een van de grootste energiegebruikers. Yara verbruikt in Nederland net zoveel gas als 1,3 miljoen huishoudens.

CO2 gaat als vloeibaar gas per schip naar Noorwegen

Het besluit om op grote schaal CO2 af te vangen werd vanmiddag bekendgemaakt op een congres in het Noorse Stavanger. De Noorse energieminister Aasland sprak van een historisch besluit. De CO2 wordt in Zeeland afgevangen en als vloeistof met speciale schepen getransporteerd naar het Noorse Øygarden. Vandaar gaat het gas via een pijpleiding 2600 meter diep de Noorse zeebodem in.

Het opslagproject Northern Lights is een commerciële onderneming die is opgezet door de energiebedrijven Equinor, Shell en Total. Equinor (het voormalige Statoil) begon 25 jaar geleden als eerste in Europa met de opslag van CO2 in lege gasvelden tussen Noorwegen en Schotland. Yara Sluiskil is de eerste klant van Northern Lights.

Yara zit midden in de energie- en de voedselcrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne, omdat het een grootverbruiker van gas is en een van de grootste kunstmestfabrikanten in de wereld. Kunstmest is in veel landen noodzakelijk om voldoende voedsel te produceren maar de kosten om het te maken zijn op dit moment extreem hoog.

Toch mag dit de verduurzaming niet in de weg staan, zei Yara-ceo Svein Tore Holsether vandaag in Stavanger: "We kunnen de oorlog en het energietekort niet onze vergroeningsplannen laten vernielen, we moeten er juist nog een schep bovenop doen. Het is nu belangrijker dan ooit."

Klimaatdoelen

De samenwerking laat volgens de deelnemende landen en energiebedrijven zien dat dit soort projecten niet alleen technisch mogelijk is, maar ook politiek en juridisch uitvoerbaar. Het gaat bovendien om een commercieel project waarvoor in Nederland geen subsidie verleend hoeft te worden.

Een fors deel van de klimaatdoelstellingen in Nederland moeten gerealiseerd worden via de afvang en opslag van CO2 in lege gasvelden onder de Noordzee. Zo werken Shell, ExxonMobil, Air Liquide en Air Products samen aan het Porthos-project. In dit project kunnen bedrijven in de Rotterdamse haven zich aansluiten op een pijpleiding die de CO2 afvoert naar een leeg gasveld 20 kilometer uit de kust van Hoek van Holland.