Privacywaakhond: overheid mag persoonsgegevens niet zomaar meer delen

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) wil dat hergebruik van persoonsgegevens uit overheidsdata in principe wordt verboden. Er ligt een voorstel om de wet die het hergebruik van overheidsinformatie regelt aan te passen, maar dat maakt het nog steeds mogelijk dat persoonlijke gegevens worden gedeeld zonder dat je het weet of dat je er toestemming voor hebt gegeven. De AP wil dat dat wordt bijgesteld, omdat het risico op misbruik te groot is.

Volgens het wetsvoorstel moeten zoveel mogelijk overheidsdata beschikbaar worden gesteld, bijvoorbeeld voor onderzoek of commercieel gebruik. De informatie moet online kunnen worden doorzocht en gecombineerd kunnen worden met andere gegevens. Overheidsinstellingen moeten zelf inschatten welke informatie kan worden gedeeld.

Aangeplante bomen

De Autoriteit Persoonsgegevens erkent het belang van open overheidsgegevens en vindt dat geen bezwaar zolang het bijvoorbeeld om het aantal aangeplante bomen in een wijk gaat. "Maar waar het gaat om mensen en hun adres, hun telefoonnummer, hun eigendommen, is dat iets heel anders", zegt vicevoorzitter van de toezichthouder Monique Verdier.

Iedereen is de baas over zijn eigen persoonsgegevens, zegt ze. De afweging of die gegevens mogen worden gedeeld, moet niet worden overgelaten aan overheidsinstellingen. "Uiteindelijk behoor jij zelf te beslissen over jouw data. Tenzij de wetgever - en dus niet een overheidsorganisatie zelf - anders bepaalt."

Datahandel

Eerder wees de AP al op problemen met de openbare gegevens in het handelsregister en het kadaster. Het wordt daarom voor zzp'ers mogelijk om hun huisadres af te schermen in het handelsregister, maar standaard staat dat er nog steeds in.

Met het nieuwe voorstel maakt het kabinet het nog makkelijker om persoonsgegevens uit de registers te halen, zegt Verdier. "Door er een algoritme op los te laten en de persoonsgegevens te combineren met andere bronnen, kunnen bedrijven bijvoorbeeld profielen maken van mensen om deze te verkopen: datahandel. Ook kan het nog makkelijker worden om op te zoeken waar iemand woont, om diegene te bedreigen."

In de nieuwe wet moet worden geregeld wanneer persoonsgegevens mogen worden hergebruikt, zegt de toezichthouder. Dat moet dus uitzondering worden in plaats van regel.