Bij zonsopkomst trof een 'ninjabom' Zawahiri op zijn balkon
Afgelopen weekend doodde een Amerikaanse drone al-Qaida-leider Ayman al-Zawahiri in de Afghaanse hoofdstad Kabul. President Biden heeft dat gisteravond gezegd. Hard bewijs hebben de Amerikanen nog niet gegeven, maar uit de spaarzame details die Amerikaanse bronnen hebben vrijgegeven, komt een beeld naar voren van een minutieus geplande operatie waaraan maanden voorbereidingstijd voorafgingen. Hoe wisten de Amerikanen de Egyptenaar om te brengen?
Het kopstuk van al-Qaida hield zich jarenlang schuil in de bergen van Afghanistan. Nadat de Taliban vorig jaar augustus de macht in het land hadden overgenomen, verhuisde de voormalig oogarts naar Kabul. Hij kwam terecht in de gegoede wijk Sherpoor, waar voorheen Afghaanse legerleiders woonden. De meeste huizen beschikken er over een tuin, sommige over een zwembad. In de wijk bevinden zich allerlei ambassades, waaronder de voormalige Amerikaanse.
'Safe house' tussen de ambassades
Sinds de machtsovername vorige zomer wonen er kopstukken van de Taliban in de wijk. Afgelopen april zou hooggeplaatste Amerikaanse ambtenaren voor het eerst zijn verteld dat ook de al-Qaida-leider en zijn familie zich in Sherpoor ophielden, in een safe house.
Op beelden op sociale media - die overigens niet geverifieerd zijn - is een ruime woning te zien, afgezet met hek en prikkeldraad. Het balkon is vanaf de straat nagenoeg onzichtbaar. Toch werd Zawahiri er sinds april door de veiligheidsdiensten in de gaten gehouden. Het balkon speelde een cruciale rol in de operatie.
Het aan de Taliban gelieerde Haqqani-netwerk wist dat Zawahiri zich in de wijk schuilhield, zeggen de Amerikanen. Maar de Amerikaanse inlichtingendiensten hadden maanden de tijd nodig om zijn identiteit bevestigd te krijgen en zijn bewegingen te monitoren.
Een kaart van de wijk Sherpoor in Kabul:
In het geheim werd een model van het huis nagebouwd, zodat bronnen in Washington de operatie voor president Biden konden voordoen. Doel van die simulaties was om tot een scenario te komen waarbij geen familieleden van Zawahiri of burgers om het leven zouden komen. In mei en juni werd Biden constant op de hoogte gehouden.
Uiteindelijk schoof op 1 juli CIA-directeur William Burns bij een bespreking in het Witte Huis aan. Aan Biden werd op die dag een scenario voor een mogelijke operatie in Kabul voorgelegd, schrijft Reuters. De operatie werd tot in detail met Biden besproken en de president zou op zijn beurt hebben gevraagd naar de constructie van het safe house en de potentiële invloed van het weer. Op 25 juli gaf hij groen licht voor de speciale operatie.
Op het balkon gedood
De luchtaanval werd zondagochtend bij zonsopkomst uitgevoerd door de CIA. Twee raketten, bevestigd aan een drone, werden afgevuurd op Zawahiri. Die stond op dat moment buiten op zijn balkon. Volgens de Amerikaanse veiligheidsdiensten was hij het enige doelwit en kwamen er geen familieleden van hem om. Zijn vrouw, dochter en haar kinderen zouden tijdens de aanval binnen zijn geweest.
Op de beelden van de vermoedelijke woning is geen explosieschade te zien. Verschillende media speculeren daarom dat de CIA een Hellfire R9X-raket gebruikte. Daarmee werd in 2017 ook al-Qaida-kopstuk Abu al-Khayr al-Masri in Syrië omgebracht.
De anderhalve meter lange Hellfire ontploft niet, maar doorboort het doelwit gericht met zes vlijmscherpe messen. Het leverde het wapen de bijnaam 'Ninja bomb' op. Officieel hebben de Amerikanen hierover geen details naar buiten gebracht. Ondertussen wordt over Zawahiri's opvolging al druk gespeculeerd.
