DNB: steun voor bedrijven vanwege energiecrisis niet nodig
De energiecrisis is niet funest voor het Nederlandse bedrijfsleven, stelt De Nederlandsche Bank (DNB). Zelfs in een extreem scenario blijven de gevolgen beperkt, komt naar voren uit berekeningen van de centrale bank. Ongerichte overheidssteun raadt DNB daarom af.
Gezien de recordwinsten in 2021 en in het eerste kwart van dit jaar kunnen veel bedrijven eventuele verliezen door hoge energieprijzen zelf opvangen, denkt DNB. De doorrekeningen laten wel zien dat enkele energie-intensieve sectoren zwaar geraakt worden. Het gaat dan bijvoorbeeld om de staalsector, de chemie, maar ook om producenten van papier, glas en meel.
In het basisscenario van DNB zouden bijvoorbeeld bijna 80 procent van de meel-, papier- en kartonproducenten verlies lijden. In het ernstige scenario zelfs ruim 90 procent.
'Steun vertraagt verduurzaming'
Toch zien de onderzoekers ook geen heil in overheidssteun voor deze sectoren. Het gaat in veel gevallen om bedrijven die gezien hun hoge CO2-uitstoot toch al toe zijn aan een "strategische heroriëntatie", volgens DNB. Zonder aanpassingen zouden ze niet winstgevend zijn bij blijvend hoge energieprijzen. Overheidssteun voor dit soort niet-levensvatbare ondernemingen zou niet doeltreffend zijn en de verduurzaming mogelijk vertragen.
Bovendien passen hogere overheidsuitgaven niet bij de huidige economische omstandigheden. "Er is sprake van hoge inflatie, een krappe arbeidsmarkt en weinig faillissementen." Als in de kern gezonde bedrijven nu steun nodig hebben, kunnen ze die volgens de onderzoekers ook vinden bij private investeerders.
Als de overheid toch wil bijspringen, kan ze dat het beste doen in de vorm van garantstellingen voor leningen, concludeert DNB.
'Grove versimpeling van de werkelijkheid'
De grootverbruikers zijn "zeer verbaasd" over het rapport van DNB. "Het is op zijn minst zeer voorbarig", zegt Hans Grünfeld van grootverbruikersvereniging VEMW. "Men doet alsof we de omvang van de crisis kennen. Maar het ergste staat ons nog te wachten."
Ook de opties die DNB schetst voor de sectoren die hard geraakt worden, vindt Grünfeld onbegrijpelijk. "Of doorrekenen aan klanten, of verduurzamen, daar komt het op neer", zegt Grünfeld. "Maar doorrekenen kan steeds minder omdat mensen het niet meer kunnen betalen."
En verduurzamen is geen oplossing voor de korte termijn, volgens Grünfeld. "Die optie is een grove versimpeling van de werkelijkheid. Alleen al vanwege het feit dat er geen capaciteit is op het stroomnet." Grünfeld noemt het daarom te kort door de bocht dat er geen overheidssteun nodig is.
