Friese Statenleden klaar met bedreigingen: 'Ik zag collega's trillen'

Friese Statenleden zijn helemaal klaar met de bedreigingen en intimidatie aan hun adres. Nu er vandaag een bommelding is gedaan bij het provinciehuis in Leeuwarden, wil PvdA-Statenlid Jaap Stalenburg niet langer zwijgen. "Er moet wat veranderen, en zo snel mogelijk. Vandaag zag ik collega's trillend het provinciehuis verlaten."

Vanwege de bommelding werd het pand aan de Tweebaksmarkt ontruimd en zaten ambtenaren uit voorzorg drie uur lang in de kelder. Volgens commissaris van de koning Arno Brok onderzoekt de politie een melding over een persoon die met een bom onderweg zou zijn geweest naar het provinciehuis, waar op dat moment een Statenvergadering gaande was.

De bommelding is niet het enige incident in Leeuwarden. "Vorige week stonden er honderd man voor de deur die eisten dat wij gingen doen wat zij zeiden. Ze hadden een eisenpakket en dat moesten wij ondertekenen", zegt Stalenburg. "Ze wilden dat we afstand zouden nemen van het stikstofbeleid van de regering".

Een paar weken daarvoor werd de ingang van het provinciehuis geblokkeerd en vorige week ging een excursie naar Terschelling niet door vanwege een veiligheidsrisico. "Voor de deuren liggen nu zware betonblokken om te voorkomen dat iemand naar binnen rijdt. We zijn vogelvrij verklaard, lijkt het", vervolgt Stalenburg.

Stalenburg zegt dat de dreigementen zich ook op specifieke personen richten. "Als je naar buiten loopt bij het provinciehuis, dan roepen mensen je adres en roepen ze dat ze wel even langs zullen komen." Dat is volgens het Statenlid intimiderend en verontrustend.

Hij vertelt dat één van zijn collega's al meer dan een week niet thuis slaapt, uit vrees dat er iemand voor de deur staat. Iets wat bij andere collega's al gebeurd is.

'Het moet stoppen'

Ook de commissaris van de Koning is het meer dan zat dat Statenleden geïntimideerd worden. Hij heeft er begrip voor dat er Friezen zijn die zich druk maken over bijvoorbeeld het stikstofbeleid van de regering. "Maar daar moet het dan ook wel mee ophouden. We moeten de boel wel veilig houden", zegt Brok.

Hij benadrukt dat volksvertegenwoordigers nooit geïntimideerd mogen worden en dat het ook niet geaccepteerd wordt. Daarom is voor het eerst mensen de toegang geweigerd in het provinciehuis. "Daar waar demonstreren intimidatie wordt, houdt het op en zijn die mensen niet meer welkom."

Stalenburg zegt dat de bedreigingen vaak niet uit de hoek van de boeren komen. Volgens hem komen ze vooral van mensen die ontevreden zijn over andere zaken in de samenleving, "bijvoorbeeld de coronawappies".

Vanuit de rijksoverheid moet er iets veranderen om dit soort situaties te voorkomen, vindt Stalenburg. "Het stikstofdossier wordt bij de provincies neergelegd. Het werkveld voor ons wordt hierdoor onveiliger. Daarom moet er voor onze veiligheid meer aandacht komen."

Het PvdA-Statenlid zegt dat het kabinet ervoor moet zorgen dat Statenleden veilig hun werk kunnen doen, desnoods met beveiliging "want ik ben er echt helemaal klaar mee".

Leiderschap tonen

Ook fractievoorzitter Sijbe Knol van de Fryske Nasjonale Partij (FNP) vindt dat er iets moet gebeuren vanuit de regering.

"De zware dossiers worden steeds vaker bij ons neergelegd. Dat is op zich geen probleem als we ook inspraak hebben in het beleid, maar dat is niet het geval. Er wordt gewoon opgedragen het beleid uit te voeren."

Knol schreef eind vorige week een brief aan de coalitieleiders Rutte, Kaag, Hoekstra en Segers. Daarin riep hij ze op om leiderschap te tonen. "Los zaken op en ga besturen. Maak begrijpelijke keuzes, leg ze uit en geef perspectief. Er is werk, heel veel werk te verzetten", schreef hij.

De bedreigingen, zegt Knol, vliegen "ons inmiddels om de oren". Toch wil de fractievoorzitter aan beveiliging niet denken. "Zodra dat nodig is, stop ik er direct mee."