Wat doet een trainer zonder club? Ooit trok Jonker zelf de kicksen weer aan
"Heb ik gelijk of heb ik gelijk?! Hier kun je toch heerlijk rustig zitten." Met een trotse lach komt Andries Jonker naar het - door hem uitgekozen - terras in Monnickendam gelopen.
De binnenhaven van het vroegere vissersdorpje ziet eruit als een ansichtkaart. De zon weerspiegelt in het water, de bootjes liggen langs de kant, met als achtergrond van die oer-Hollandse huizen met een puntdak en een schoorsteen.
Op tafel een cappuccino met suiker voor Jonker. In september wordt hij alweer 60 jaar. Je zou het 'm niet geven. Ontspannen, in korte broek, vertelt hij wat hij nu doet: voornamelijk sport kijken. "Wat dat betreft is het een supermaand."
Tijd om na te denken
Jonker is na zijn zelf gekozen vertrek bij cultclub Telstar even werkloos. Zelfs met FC Barcelona, Bayern München en voetbalbond KNVB op je cv kan het soms even duren voordat de juiste club belt.
Tot die tijd heeft Jonker even pauze. "En dat is helemaal niet erg", klinkt het met zijn kenmerkende Amsterdamse tongval. "Het geeft je tijd om na te denken, dingen op een rij te zetten. Daardoor krijg je het gevoel dat je na een rustpauze beter bent dan daarvoor."
Want wat doet een trainer eigenlijk als hij in between jobs zit? Jonker, een begenadigd spreker, begint te strooien met anekdotes.
Hij maakt het voor het eerst mee in 2000. Na zijn vertrek als hoofdtrainer van FC Volendam duurt het nog even voordat hij bij KNVB begint. Op verzoek van de bond maakt Jonker in die tijd een trip naar Azië. "Dat zijn ervaringen waar ik mijn leven lang blij om ben geweest", blikt hij terug.
Met een groep van zes KNVB-collega's geeft hij training aan kinderen van werknemers van de kerncentrale van Fukushima, waar ze dan nog geen idee hebben van de grote ramp die in 2011 zou plaatsvinden.
Vuurwerkfestival in Tokio
Ook zijn ze een paar dagen in Tokio. "In zo'n grote stad was ik nog nooit geweest. Onderweg naar een vuurwerkfestival moesten we met de metro wel vijf keer overstappen. En in die tijd was er nog helemaal geen Engelse bewegwijzering. We waren overgeleverd aan de tolk."
Daar kwam ik erachter dat mensen uit een ander deel van de wereld een andere waarheid hebben.
"Ik weet nog dat we te laat waren voor het festival en alles was pikkedonker, zodat je het vuurwerk goed kon zien. Liepen we daar als volwassen kerels hand in hand met de tolken over het terrein."
Shanghai maakt nog meer indruk op Jonker, waar hij samen met een andere collega Chinese coaches opleidt. "Ik werd al opgewacht op het vliegveld en vervolgens begeleid naar een zaal met wel honderdvijftig fotografen."
"Ik snapte er niets van! Wat deed iedereen daar? Ik wist van niets. Bleek dat zo ongeveer alle coaches uit China de opdracht hadden gekregen om daarheen te komen."
Ingehuurde fans
Het blijft voor Jonker niet alleen bij die verbazing. "We gingen een analyse maken van een vrouwenwedstrijd. Er zaten daar wel achtduizend fans op de tribune. Ze gingen helemaal tekeer en zwaaiden met vlaggen. Ze zorgden voor een topsfeer. Maar na rust zaten er nog maar dertig fans."
"Dus ik vroeg aan de tolk waar de rest was gebleven. Die bleek al thuis te zitten. Ze hadden een brief gekregen met een opdracht om naar het stadion te komen en de club aan te moedigen. Na het fluitsignaal waren ze naar huis gegaan. Ik zat met open mond te kijken."
Achteraf beseft Jonker hoe waardevol het is geweest om een andere cultuur mee te maken. "We zaten niet tussen de toeristen, maar tussen de echte Chinezen. Daar kwam ik er voor het eerst achter dat mensen uit een ander deel van de wereld een andere waarheid hebben."
"Als je alleen maar in Nederland blijft, heb je dat niet door. Dat heb ik altijd meegenomen in mijn carrière: je moet mensen altijd respecteren."
Het koppie fris krijgen? Ga zelf voetballen
In september 2017 wordt Jonker ontslagen als coach van VfL Wolfsburg. Er volgt een periode van bijna twee jaar zonder club. "Ik had het moeilijk met dat ontslag en heb een tijdje even geen zin meer gehad in het trainersvak. Het heeft toen echt een tijd gekost om weer fris te worden in het koppie."
Dat doet Jonker op een bijzondere manier. "Ik ben toen zelf weer gaan voetballen. Best gek, want ik was toen al 55. Tot op de dag van vandaag weet ik niet waar die behoefte vandaan kwam."
"Als jeugdspeler kon ik best aardig ballen. Ik ben van de lichting van 1962, met Wim Kieft, Frank Rijkaard, Ruud Gullit. Ik haalde de voorselectie van het Amsterdamse jeugdteam, maar viel vervolgens af. Toen had ik daar flink de pest in, maar achteraf besef je pas hoe goed de rest was."
Teleurstellende rentree op 55ste
Op z'n 55ste blaast Jonker z'n spelersloopbaan dus nieuw leven in. Hij sluit zich aan bij de Amsterdamse vijfdeklasser Buiksloot. Een succesvolle rentree wordt het niet. Zijn kuitspieren laten hem in de steek. "In een jaar tijd ben ik 75 keer naar de fysio geweest."
Na de kraker thuis tegen vv Jisp stopt Jonker ermee. "Een zondagmiddag. Tante Nel keek vanuit de kantine mee. Langs de kant stond twee man. Bij ons deed Ali mee, een jeugdtrainer. Hij stond achterin, ik op het middenveld. Hij speelde de bal naar me, ik draaide om, zag iedereen stil staan, draaide terug en speelde de bal weer naar Ali. En zo ging het de hele tijd door. We verloren met 1-9."
Na drie jaar Telstar zit Jonker dus weer zonder werk. "Dat doet pijn, want ik had graag doorgewild. Maar als je budget op 1 juli 2022 hetzelfde is als op 1 juli 2019, met de wetenschap dat 't het laagste budget is van heel de eerste divisie, dan schiet het niet op."
Hij wacht op een nieuwe uitdaging, ergens in West-Europa. Een hereniging met Louis van Gaal bij Oranje? Geen optie, volgens Jonker. "Hij heeft zijn staf al rond en Louis van Gaal is niet iemand die in de laatste fase voor een WK nog iets moet organiseren."
Op bezoek bij Henk de Jong?
Hoe komt hij dan zijn tijd door? "Ik heb meer tijd voor familie, ik kijk veel sport. En wat ik eigenlijk nog wil doen, maar wat er nooit van is gekomen, bij andere trainers kijken. Ik zou graag eens langsgaan bij Henk de Jong, een van de meest onderschatte trainers van Nederland."
"De makkelijkste duels uit mijn loopbaan waren die als interim-trainer van Bayern. Daar heb je altijd tien of elf betere spelers dan je tegenstander. Met Cambuur is dat een ander verhaal. En De Jong speelt altijd goed voetbal. Hoe doet hij dat?"
