Sommige distributiecentra weer vrij, maar andere blokkades hardnekkig

Het aantal boerenblokkades van distributiecentra van supermarkten neemt langzaam af, maar halverwege de middag waren er nog altijd ten minste zeven. "We zien nu dat er steeds vaker gehandhaafd wordt, en dat burgemeesters zeggen dat het nu klaar is", reageert minister Yesilgöz (Justitie en Veiligheid).

Ze benadrukt dat de burgemeesters, de politie en het Openbaar Ministerie lokaal moeten bekijken wanneer en hoe er wordt ingegrepen. "Dat kunnen we nooit vanuit Den Haag per gemeente gaan invullen." Ze voegt eraan toe dat "uiteindelijk blokkade van een distributiecentrum niet oké is. Dat moet je op een gegeven moment wel stoppen natuurlijk."

Gisteren waren er zo'n vijftien blokkades van centra, en halverwege de ochtend waren het er nog altijd niet veel minder. Rond 14.00 waren er nog acties bij distributiecentra in Nijkerk, Deventer, Almere, Gieten, Raalte, Haaksbergen en Drachten.

Supermarktkoepel CBL zegt er alles aan te doen om de schappen gevuld te houden, maar vooral bij versproducten ontstaan problemen. Ook online bestellingen kunnen niet altijd meer geleverd worden. Het CBL deed gisteren al een oproep aan politie en justitie om in te grijpen en blijft daarbij.

In Nijkerk wordt het enige distributiecentrum van Boni geblokkeerd. "We kunnen niks", zegt een woordvoerder van de supermarktketen. De burgemeester heeft gisteren om 18.00 uur een noodverordening afgevaardigd, maar sindsdien niet ingegrepen.

Gisteren greep de politie op verschillende plekken in, zoals in Sneek, Zwolle en Heerenveen. In de laatste plaats zette de politie traangas in:

Burgemeester Peter Snijders van Zwolle zei vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal dat de sfeer gisteren in de loop van de avond grimmiger werd. "Er was veel alcoholgebruik, er waren vernielingen en brandjes."

Nadat hij rond 22.30 uur een noodverordening had afgekondigd, kozen de meesten volgens Snijders eieren voor hun geld: "Een kleine groep wilde de confrontatie aangaan, maar dat is in de kiem gesmoord". Er hoefde volgens hem nauwelijks geweld gebruikt te worden. Wel zijn zes aanhoudingen verricht. Dat zouden geen boeren zijn geweest, maar sympathisanten.

De politie meldt vanochtend dat er gisteren bij optreden in Sneek en Heerenveen in totaal zeven mensen zijn aangehouden, onder meer voor openlijke geweldpleging. Meer aanhoudingen worden niet uitgesloten.

'Normale gesprekken'

Jan Struis van de Nederlandse Politiebond heeft de indruk dat de meeste boeren geen confrontatie willen. "Als wordt besloten tot ontruiming heeft dat vaak tot gevolg dat de goedwillende boeren zeggen 'ik houd het voor gezien'. Maar er is altijd een kleine groepje kwaadwillenden, ook sympathisanten. En dan moet de politie aan de bak."

Struis zegt dat agenten "normale gesprekken" hebben met de boeren, wat de situatie anders maakt dan bijvoorbeeld demonstranten die met stenen gooien naar de politie of "heel agressief" zijn. Volgens Struis is dat bij de boeren over het algemeen niet het geval, al verwacht hij dat de politie ook de komende dagen "aan de bak" moet.

Politiechef Willem Woelders concludeerde gisteravond dat het op sommige plekken "onrustig" was, maar dat het niet "tot grote ordeverstoringen" kwam. Eerder kreeg hij kritiek, omdat hij tegen NRC had gezegd dat de politie de blokkades en excessen niet in de kiem kan smoren. Ook zei hij dat veel politiemensen, onder wie hijzelf, "begrip voor de positie van de boeren" hebben.

In de verklaring van gisteravond benadrukte Woelders dat de politie wel degelijk optreedt. Hij zei daarbij dat de politie wordt aangestuurd door "het lokale gezag".