In het hele land kampen kinderopvangbedrijven met personeelstekorten. In totaal zijn er 4000 medewerkers te weinig en dat aantal dreigt op te lopen tot zo'n 35.000 in 2025. In dat jaar wordt de kinderopvang bijna volledig gratis waardoor nog veel meer ouders hun kind naar een opvang zullen willen sturen.
De branche én oudervereniging Boink sturen daarom deze week brandbrieven naar het kabinet. "Deze noodsituatie leidt tot chaos in de kinderopvang", zegt Gjalt Jellesma van Boink.
Het levert ons zoveel stress en onrust op, terwijl je tijd aan je kind wilt besteden.
Door de personeelstekorten moesten opvangorganisaties de afgelopen weken zelfs bestaande contracten verbreken met ouders. Een "dramatisch middel", noemt Jellesma het. Volgens hem gaat het in totaal om 400 contracten.
"Je zit al met je kind in de kinderopvang en dan krijg je te horen dat het contract wordt opgezegd. Dat is echt het meest lastige en meest vervelende wat een ouder kan overkomen. Je hebt de combinatie van arbeid en zorg ingericht, en dat valt helemaal weg. En dan wordt je soms aangeboden om weer op die wachtlijst te gaan staan met een soort voorkeurspositie. Dat kan zo een paar jaar duren."
De personeelsproblemen begonnen in Utrecht en Amsterdam, maar inmiddels is de situatie in het hele land nijpend. Dat ziet ook Jaco Donselaar, voorzitter van kinderopvangorganisatie Wij Zijn Jong: "Wij hebben vestigingen in de regio van Veenendaal, Arnhem en Eindhoven en de problemen zijn overal vergelijkbaar. En overal zijn wachtlijsten. Wisselend van enkele maanden tot enkele jaren."
Hierdoor staan kinderen soms nog maanden op de wachtlijst terwijl ouders alweer aan het werk moeten. De kersverse ouders Dorit en Marc Roest waren zich bewust van die problemen, dus zodra ze wisten dat ze een kind verwachtten, hebben ze zich direct ingeschreven bij verschillende organisaties.
Dorit: "De hele zwangerschap heb ik de organisatie wekelijks gebeld. Maan is nu tien weken en ik ga vrijdag weer aan het werk, maar we hebben nog steeds geen plek. Het levert ons zoveel stress en onrust op, terwijl je die tijd aan je kind wil besteden."
Hogere lonen en kortere dagen?
Regelmatig moeten opvanglocaties zelfs groepen naar huis sturen. "Dagelijks sluiten we wel ergens een groep omdat we niet voldoende mensen beschikbaar hebben", zegt Donselaar.
Vanwege de stapeling van problemen stuurt de kinderopvang branche deze week een brandbrief aan de minister van Sociale Zaken Karien van Gennip. De branche komt daarin zelf met oplossingen. "De allerbelangrijkste oplossing gaat over geld", zegt Donselaar. "De lonen zullen omhoog moeten in de branche. We verliezen te veel medewerkers aan onder meer het onderwijs omdat wij niet concurrerend zijn."
Daarnaast wil de branche dat het aantrekkelijker wordt voor pedagogisch medewerkers om extra te werken. Een kwart van het personeel wil wel meer werken, maar houdt daar nu niet voldoende aan over. Jellesma: "Er wordt gezegd dat zo'n aanpassing in het belastingstelsel jaren duurt. Maar we hebben in de coronaperiode gezien dat in de kortst mogelijke termijn gewoon belastingwetgeving buiten spel gezet of veranderd kan worden."
Noodgedwongen minder werken
Wat ook zou schelen volgens Jellesma: kortere werkdagen. "De kinderopvang is vaak elf uur lang open maar ouders gebruiken vaak maar acht uur. Als de opvang minder lang open is, heb je minder medewerkers nodig. Bovendien wordt het werk voor medewerkers aantrekkelijker omdat je geen vroege of late diensten meer hebt."
Voor Dorit en Marc Roest komt deze oplossing in elk geval te laat. Dorit: "We hadden afgesproken dat we werk en zorg samen gelijk zouden verdelen. Maar ik moet nu noodgedwongen tijdelijk minder werken dan ik van plan was. We willen natuurlijk allemaal dat vrouwen gelijke kansen hebben op de arbeidsmarkt, maar daar werken deze tekorten in de kinderopvang niet aan mee."
