Vooral hogere energierekening gaat veel gezinnen pijn doen

De inflatie mag dan volgens het CBS iets zijn afgenomen (van 10,2 procent in mei naar 9,9 procent in juni), veel consumenten hebben het zwaar door de hogere prijzen.

Hoofdpijndossier nummer één is de energierekening. Bij Vattenfall bijvoorbeeld, met twee miljoen Nederlandse klanten, gaan vandaag de variabele tarieven weer omhoog. Klanten betalen daardoor gemiddeld 20 euro per maand meer.

Essent maakte eerder al bekend dat de variabele tarieven gemiddeld 50 euro per maand stijgen. Bij de meeste andere energieleveranciers is het beeld hetzelfde. Schuldhulpverleners denken dat het aantal mensen met betalingsproblemen verder zal groeien.

Meer betalingsregelingen

Volgens Martin Neef, bij Vattenfall verantwoordelijk voor betalingen en incasso's, komen veel klanten er niet meer uit. Bij Vattenfall zijn de energieprijzen de afgelopen maanden gestegen met 40 procent. "We zien meer betalingsregelingen, meer doorverwijzingen naar schuldhulpverleners."

Maar lang niet alle Vattenfall-klanten kiezen ervoor de pijn nu te nemen. "Zo'n 10 procent van onze klanten, zo'n 200.000, betalen nu fors te weinig per maand. Dan moet je denken aan tot wel 200 euro per maand. Die gezinnen moeten aan het eind van het jaar dus enorm veel bijbetalen, sommigen wel duizenden euro's. Wat ze vaak niet kunnen. Daar maken wij ons grote zorgen over."

Veel van die klanten zijn volgens Neef wanhopig. "Soms stellen ze het maandbedrag naar beneden bij, naar wat ze kunnen betalen. Maar ja, dan komt de klap aan het eind van het jaar. Wij proberen zo vroeg mogelijk aan de bel te trekken en een oplossing te vinden. Vaak lukt dat, steeds vaker ook niet. Dan worden klanten doorverwezen naar de hulp en de gemeente."

De extra steunmaatregelen van het kabinet helpen volgens Vattenfall wel, maar het is niet genoeg: "Voor volgend jaar is er nog niets geregeld."

Jaap-Jan Broer, schuldhulpverlener in Amersfoort, ziet veel mensen "ten einde raad" binnenkomen. "Mensen hebben niet alleen te maken met stijgende energieprijzen, maar ook met duurdere dagelijkse boodschappen. Als je nou moet kiezen tussen verhoging van het voorschot voor energie of dat geld gebruiken voor de boodschappen, is het logisch dat mensen kiezen voor die boodschappen. Ze weten heus wel dat die energierekening straks een groot probleem wordt in de winter, maar ja..."

Auto wegdoen

Nadja Jungmann is lector schuld & incasso aan de Hogeschool Utrecht en traint ook hulpverleners: "Als de vaste lasten van een gezin niet in het inkomen passen, is schuldhulpverlening geen oplossing meer. Het enige dat je dan kunt doen, is een moreel beroep op woningcorporaties en energiemaatschappijen om mensen niet uit hun huis te zetten en de verwarming niet af te sluiten."

Volgens haar wordt 6 miljard euro aan koopkrachtreparatie uitgegeven zonder dat goed in beeld is waar het moet landen. "We kiezen voor generieke oplossingen voor individuele problemen. Een groeiende groep komt helemaal klem te zitten."

Eigenlijk staan schuldhulpverleners met de rug tegen de muur. "Er wordt van ons heel veel verwacht", zegt Broer. "Maar als er zo'n groot verschil is tussen wat mensen binnenkrijgen en wat er uitgaat, dan houdt het op. Dan kunnen wij ook niet veel. Soms adviseren we: doe de auto weg. Dat bespaart honderden euro's die je kunt gebruiken voor energie en boodschappen. Maar ja, dat is echt heel ingrijpend."