Als er één ding de afgelopen tijd duidelijk is geworden, dan is het wel hoe belangrijk het 'boer zijn' voor de Nederlandse boeren is. Al jaren moeten ze voor hun gevoel vechten voor hun bestaansrecht.
De nieuwste stikstofplannen van het kabinet zijn de druppel die de emmer weer eens doet overlopen, maar er zit meer achter de woede van de boeren. Wat is toch hun onbreekbare band met het boerenbestaan?
Schuldgevoel
Volgens Dik Veefkind ontstaat die band doordat boer zijn geen beroep is, maar een manier van leven. Veefkind is agrocoach en gaat langs bij boeren die niet meer weten hoe het verder moet. Hij ziet daar veel stress. "Een boerderij is een levenswerk en veel boeren hebben echt een band met hun grond waarop ze wonen en werken. Door de nieuwe stikstofplannen zien ze geen toekomst meer voor hun bedrijf én de volgende generatie boeren. Dat raakt families en gezinnen persoonlijk."
Ook schrijver Gerbrand Bakker voelt zich verbonden met wat er nu gebeurt. Hij groeide op in Wieringerwaard als in een boerengezin en in zijn boeken speelt het boerenleven meer dan eens een rol. Hij herkent het beeld dat Veefkind schetst: "Ik ken een hoop boeren die zeggen zich enorm schuldig te voelen als ze moeten stoppen met hun bedrijf. Ze zijn daar waarschijnlijk geboren en er nooit meer weggegaan. Ik kan me heel goed voorstellen dat je in paniek raakt als er dan, zoals nu, gedreigd wordt met uitzetting."
Dat gevoel herkennen ook melkveehouder Jonathan Zant en zijn familie:
Die stress en angst over het verliezen van een familiebedrijf, werden afgelopen tijd vertaald naar woede. Boeren blokkeerden snelwegen met hun trekkers en hooibalen, stichtten brandjes voor gemeentehuizen en voerden actie in Stroe. Dat is volgens Veefkind omdat ze zich ongehoord voelen: "Het is een soort bom waar je op zit. Afgelopen jaren is er al een hoop gebeurd op het gebied van regels en wetten. Boeren hebben vaak al keuzes moeten maken in hun bedrijf, en de nodige investeringen gedaan."
"Ook het nut van de regels, die iedere keer veranderd worden, is hen niet altijd helemaal duidelijk", legt Veefkind uit. "Op een gegeven moment bereik je dan een breekpunt. En ik denk dat dat nu voor veel boeren het geval is."
"Dat de boeren het nut van die regels niet inzien, wil overigens niet zeggen dat ze zich niet bewust zijn van wat er in de natuur speelt", zegt Veefkind. "Ze werken mét de natuur, en zijn er van afhankelijk. Ik denk dus dat boeren juist heel erg bereid zijn om na te denken over wat de natuur nodig heeft, en welke bijdrage zij daaraan kunnen leveren. "
Bakker benadrukt daarnaast dat dit een probleem is dat we samen moeten oplossen: "Nederland is een boerenland. Dus in die zin is dit dilemma natuurlijk niet alleen het probleem van de boeren, het is een probleem van Nederland. De vraag lijkt nu steeds: ben je voor of tegen de boeren? Maar je kunt natuurlijk ook voor allebei zijn. Dat heb ik."
