Meeuwen in de Rotterdamse haven worden 'weggesnackt' door de vos

Tientallen vossen richten "een massaslachting" aan onder meeuwen en andere broedvogels in de Rotterdamse haven. De meeuwenkolonie is gehalveerd.

"Hier op dit lege haventerrein bij de Euromax Terminal zaten vroeger 3000 meeuwen te broeden. Moet je nu kijken: er zit er niet één meer", zegt Jan Putters van Havenbedrijf Rotterdam bij Rijnmond. "Allemaal weggesnackt door de vos."

"Van de kleine mantelmeeuw kwam oorspronkelijk een derde van de Europese populatie in onze haven voor. In 2008 hadden we nog 30.000 paartjes. Vorig jaar telden we nog maar 16.000 koppels. Nu komen we uit op slechts 14.000 paartjes", vervolgt Putters, verantwoordelijk voor het groen- en natuurbeheer binnen het Havenbedrijf. "De aantallen dalen gigantisch, en niet alleen bij de kleine mantelmeeuw. Ook de zilvermeeuw en de zwartkopmeeuw staan onder druk."

Ideale broedplek

Het hobbelige haventerrein was een jaar of tien geleden de ideale broedplek, op het uiterste puntje van de Tweede Maasvlakte. Een leeg, met zand opgespoten terrein met hier en daar wat struiken en gras. De enkele bezoeker werd verjaagd door krijsende meeuwen die hun territorium verdedigen of hun jong waarschuwden voor gevaar. Maar nu zijn er geen meeuwen en geen nesten meer. Putters: "In het verleden zaten hier echt honderden meeuwen te broeden. Nu is het bedroevend leeg."

De 'massaslachting' onder de vogels, zoals Putters het noemt, gaat gelijk op met de onstuimige opkomst van de vos in het havengebied. Drie jaar geleden stuurde een collega Putters voor het eerst een bericht dat hij een vos had gezien. "Ik geloofde het eerst niet en zei: stuur maar een foto als bewijs. Die kreeg ik al snel. Sindsdien is het heel hard gegaan. Vorig jaar telden we twintig vossen. Inmiddels hebben we er veertig. Als dit zo doorgaat hebben we er straks honderd."

Niet alleen de meeuw, maar eigenlijk alle broedvogels in het havengebied hebben het volgens Putters zwaar. "Ook de scholeksters en kieviten zie je bijna niet meer. Alleen kleine broedvogeltjes die afhankelijk zijn van struwelen en struiken, zoals de kneu (een zangvogeltje) zien we nog massaal."

"Er is gelukkig nog steeds een enorme biodiversiteit aan planten, maar dat wil je ook bij de vogels zien", stelt hij. "De haven is aangelegd voor de industrie, daar ligt de prioriteit. Maar waar mogelijk willen we ook de biodiversiteit de ruimte geven. Dat staat ook in de doelstellingen van het Havenbedrijf."

Stroomdraad op de hekken

Putters probeert met zijn collega's erger te voorkomen. Hier en daar zijn al hekwerken geplaatst om de vos tegen te houden. Volgend jaar wordt aan het begin van het broedseizoen een stroomdraad op de hekken gezet zodat de vos er niet overheen kan klimmen. Dat helpt een beetje, vermoedt hij. Maar uiteindelijk houden hekken en schrikdraad de vos niet tegen. De vos heeft ook geen natuurlijke vijanden.

De enige echte oplossing is bejagen en afschieten, zegt Putters, ook al is dat nu nog wettelijk verboden. Gebeurt dat niet, dan leven er straks nog maar een paar duizend meeuwen in het havengebied. En neemt de vos het over. Putters: "Als ze 's nachts hun holen uit komen, lachen ze ons in ons gezicht uit en trekken vrolijk de haven in."