Iraanse boeren boos over droogte: 'Ons groene paradijs is nu een woestijn'

• Daisy Mohr

  Correspondent Midden-Oosten

De Iraanse autoriteiten wijzen naar klimaatverandering, maar veel Iraniërs laten zich niet meer afschepen met dat argument alleen. Ook de overheid heeft er de hand in dat het land op veel plaatsen kampt met droogte en grote watertekorten, is hun overtuiging. Boeren, zonder water machteloos, uiten steeds vaker hun onvrede of leggen het bijltje erbij neer.

Opgedroogde rivieren, land dat niet meer bewerkt kan worden, een snel dalend waterpeil, een irrigatieverbod en droge moerassen, vooral Iraniërs op het platteland hebben er dagelijks last van. Er zijn provincies, zoals het olierijke Khuzestan in het zuidwesten, waar er vaak zelfs geen water meer uit de kraan komt. Het drijft de inwoners tot wanhoop.

Protesten zijn er steeds frequenter, boeren komen naar de stad om hun zorgen uit te spreken. De betogingen worden vaak met harde hand neergeslagen. Voor de internationale media is het onmogelijk bij dat soort protesten te zijn, maar beelden die op sociale media verschijnen onthullen dat het er soms hard aan toe gaat.

Dit zijn beelden uit Isfahan van november:

De Iraanse autoriteiten wijzen dus naar klimaatverandering, extreme temperaturen en de ergste droogte in decennia. Maar veel Iraniërs beklagen zich over de manier waarop er met het water dát er is wordt omgegaan; een gebrek aan planning en beleid. Water wordt ingepikt door grote industrieën en nieuwe dammen hebben volgens hen rivieren uitgedroogd. Op sociale media zijn beelden te vinden van waterbuffels en dode vissen, omgekomen door de waterschaarste in moerasgebieden.

"Mismanagement is absoluut de oorzaak van deze situatie", vertelt Heshmatolah Entekhabi, een milieuactivist. Hij tuurt over de Zayanderood-rivier die door Isfahan stroomt. De historische stad werd rond de Zayanderood gebouwd, maar 'de rivier die leven geeft' ligt nu bijna het hele jaar droog. Isfahani's kunnen hier bijna altijd over de klei onder de beroemde brug door wandelen.

"De Zayanderood is twintig maanden lang volledig opgedroogd geweest. We weten niet of het water hier ooit weer echt zal stromen. En deze situatie is niet uniek voor deze rivier. Overal in het land hebben we problemen die aangepakt moeten worden", zegt Entekhabi.

Op het platteland rondom Isfahan, de derde stad van het land, is het watertekort dan ook enorm. Honderdduizenden boeren uit de omgeving worden daardoor geraakt. Ook Hajj Hormuz (64) kan zonder water zijn pistache- en walnootbomen niet lang meer in leven houden. Hij spoorde boeren uit de omgeving aan om naar de stad te komen en de autoriteiten te confronteren.

Correspondent Daisy Mohr ging bij hem op bezoek op het platteland buiten Isfahan:

Door de extreme droogte zagen veel boeren zich de afgelopen jaren gedwongen te verhuizen naar de stad. Abbas (58) en zijn familie werkten generaties lang op het platteland buiten Isfahan. Hij was een gevierde boer met een prachtig bedrijf. Zijn hele familie werkte mee. Op grote schaal verbouwde hij om zijn producten te verkopen aan de overheid. "35 ton tarwe, 10 ton gerst, ik had katoen, watermeloenen, melk, enorme akkers en veel vee", vertelt hij. Maar de waterschaarste werd elk seizoen nijpender. Hij verkocht stukken land om rond te kunnen komen.

"Van een succesvolle boer werd ik iemand die het schoolgeld van mijn kinderen en de telefoonrekening niet eens meer kon betalen", verzucht Abbas in een buitenwijk van Isfahan. De droogte dreef hem tot wanhoop en uiteindelijk naar de stad. Daar ging hij drie jaar geleden aan de slag als beveiliger.

Veel boeren werken nu net als Abbas als beveiliger of vuilnisman in en om Isfahan. Van zijn salaris kan hij zijn gezin onmogelijk onderhouden. "Ik mis mijn land, ik mis mijn oude leven, ik mis de grond en de frisse lucht. Soms ga ik op bezoek en dan barst ik in tranen uit. Ons groene paradijs is een woestijn geworden en mijn hele leven is daardoor opgedroogd."