Moskou: tientallen Oekraïense generaals en officieren gedood • Restricties voor Russische boeken en muziek

Oekraïne: strenge restricties voor Russische boeken en muziek

Het Oekraïense parlement heeft twee wetten aangenomen die strenge restricties stellen aan Russische boeken en muziek. Een wet verbiedt onder andere de commerciële invoer van boeken die gedrukt zijn in Rusland, Belarus en bezet Oekraïens grondgebied. Ook is er speciale toestemming nodig voor de invoer van boeken in het Russisch uit ieder ander land. Russische burgers in Oekraïne mogen geen boeken drukken, tenzij ze afstand doen van hun Russische paspoort.

Een andere wet verbiedt het afspelen van Russische muziek in media en het openbaar vervoer. De Oekraïense minister van Cultuur is "blij met de nieuwe beperkingen".

Oekraïne zet al langer in op de 'derussificatie' van het land. Al ruim voor de start van de oorlog werd een wet aangenomen die kennis van de Oekraïense taal verplicht stelt voor iedereen die in de publieke sector werkt. Ook moet minstens de helft van het aanbod in kranten- en tijdschriftwinkels Oekraïens zijn.

'We spraken voortdurend met elkaar, nu zijn we vijanden'

Een maand geleden was Charkov, de tweede stad van Oekraïne, nog zo goed als uitgestorven. Sinds die tijd slaagden de Oekraïners erin het Russische leger terug te dringen, waardoor bewoners weer naar buiten durfden. Er is weer meer leven op straat, zagen verslaggever Jeroen de Jager en correspondent David Jan Godfroid, die een maand geleden ook in de stad waren. Maar de vraag is voor hoelang. Vandaag meldde een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken op televisie dat de Russische troepen weer dichterbij proberen te komen.

In het gebied tussen Charkov en de Russische grens - nu gecontroleerd door de Oekraïense strijdkrachten - zien ze het gebeuren. "In een tijdsbestek van twee uur horen we het artillerievuur steeds dichterbij komen", zegt De Jager. "Terwijl we staan te praten met bewoners horen we het artillerievuur van het front op de achtergrond."

Voor de bewoners in het dorpje is er vooralsnog geen reden om te vertrekken. Ze hadden toch al besloten om te blijven. Van de 7000 inwoners zijn er nog 500 over.

Zo ziet hun leven er nu uit:

Moskou: tientallen Oekraïense generaals en officieren gedood

Het Russische leger claimt dat het met een raketaanval op een commandopost meer dan vijftig generaals en andere officieren van de Oekraïense strijdkrachten heeft gedood. Onder hen zijn generaals die de leiding hadden over de strijd in de regio's Mykolajiv en Zaporizja, stelt de Russische defensiewoordvoerder Igor Konasjenkov. Vanuit Oekraïne komen er geen berichten over de raketaanval.

De hooggeplaatste functionarissen zouden voor een vergadering bijeen zijn gekomen in de stad Kryvy Rih, zo'n 350 kilometer ten zuidoosten van Kiev. Konasjenkov maakte ook melding van de vernietiging van onder meer pantservoertuigen en raketlanceersystemen die recent door bondgenoten aan Oekraïne zijn geleverd. De uitspraken van de defensiewoordvoerder zijn niet onafhankelijk te verifiëren.

Na maanden oorlog leven Oekraïners nog steeds in de metro

"Ruim drie maanden na het begin van de oorlog leven er nog steeds mensen in de metro van Charkov", schrijft Nieuwsuur-verslaggever Jan Eikelboom. Op de foto's die hij deelt is te zien hoe de stadsbewoners hun dagelijks leven ondergronds doorbrengen en op matrassen en in tentjes slapen.

Britse inlichtingendienst: weinig motivatie bij Russische en Oekraïense militairen

Oekraïense strijdkrachten die vechten in het oosten van Oekraïne hebben al een aantal weken te maken met desertie. Dat meldt het Britse defensieministerie op basis van informatie van de inlichtingendienst. Volgens de informatie is er ook aan Russische zijde weinig motivatie om te vechten.

Het ministerie meldt dat verschillende Russische eenheden orders van hogerhand niet willen opvolgen. Ook is het voor Rusland waarschijnlijk moeilijk om juridisch druk uit te oefenen op de militairen, omdat het volgens de Russen officieel gaat om een speciale militaire operatie, en niet om een oorlog.

Het ministerie zegt ook dat er hevige artilleriegevechten gaande zijn rondom Severodonetsk, in de regio Loegansk, maar dat er geen beweging in de frontlinie zit.

Zelensky deelt bericht ter ere van Vaderdag

President Zelensky deelt op zijn sociale media-kanalen een bericht ter ere van Vaderdag, dat vandaag ook in Oekraïne gevierd wordt. Hij schrijft dat "vader zijn een grote verantwoordelijkheid met zich meebrengt". De president zegt dat het belangrijk is om het "meest waardevolle te beschermen en verdedigen voor de toekomst van je familie, kinderen en heel Oekraïne".

Bij het bericht plaatst hij foto's van Oekraïense vaders met hun kinderen. Zelensky is vader van twee kinderen: de 17-jarige Oleksandra en de 9-jarige Kyrylo.

Kremlin: bijna twee miljoen Oekraïners grens over gebracht

Bijna twee miljoen mensen zijn sinds het begin van de oorlog vanuit Oekraïne naar Rusland gebracht. Dat heeft een hoge officier van het Russische ministerie van Defensie gezegd. Volgens de generaal hebben de strijdkrachten nu 1,936 miljoen personen de grens overgebracht, onder wie 307.000 kinderen. Alleen zaterdag ging het al om 29.730 mensen, van wie 3500 minderjarig.

Het Kremlin zegt vooral inwoners te evacueren uit de regio's Donetsk en Loegansk, waar zwaar wordt gevochten. Oekraïne zegt dat de Russen verhinderen dat mensen naar gebieden onder controle van Oekraïne kunnen vluchten. Volgens Kiev is er sprake van deportatie.

Nationale dag voor medisch personeel in Oekraïne

In Oekraïne is het vandaag een nationale feestdag voor medisch personeel. Deze dag werd in de Sovjet-Unie in het leven geroepen en wordt in veel voormalige Sovjetlanden nog steeds gevierd op de derde zondag van juni. Ook Rusland viert deze dag. Het regionale militaire bestuur in Kiev bedankt het Oekraïense medische personeel voor het harde werk. "In hun werk laten ze moed zien en redden ze levens. Elke dag weer, onder de moeilijkste omstandigheden."

Oekraïne meldt nieuwe luchtaanvallen op Kiev

De Oekraïense hoofdstad Kiev is zondagochtend opnieuw vanuit de lucht aangevallen, meldt het regionale militaire bestuur in Kiev op Telegram. Volgens de informatie vuurde Rusland raketten af op de stad, die werden neergehaald door Oekraïne.

"Er zijn geen slachtoffers gevallen", staat op Telegram. Wel werden inwoners van Kiev opgeroepen om naar de schuilkelder te gaan als het luchtalarm klinkt.

Duitsland wil gasgebruik terugschroeven, meer steenkool

Duitsland komt met nieuwe noodmaatregelen om gasgebruik terug te schroeven, meldt de Duitse regering. In het land zijn toenemende zorgen over de toevoer van gas, nu Gazprom heeft laten weten dat er minder gas uit Rusland komt.

Uit plannen van de Duitse minister van Economische Zaken Robert Habeck blijkt dat gebruik van gas voor de opwekking van energie en industrie moet worden verminderd. Het ministerie wil prioriteit geven aan de opslag van gas voor de winter. Om het tekort te compenseren moet er meer steenkool gebruikt worden. De Duitse overheid wil hier miljarden voor beschikbaar stellen.

Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom maakte afgelopen week bekend minder gas te leveren aan Duitsland. Sinds donderdag wordt via Nord Stream 1, voor Duitsland de belangrijkste pijpleiding voor Russisch gas, nog maar zo'n 40 procent van de normale hoeveelheid geleverd. Eerder had het staatsbedrijf de levering al beperkt tot ongeveer 60 procent.

Rusland wil Sovjet-automerken nieuw leven inblazen

Rusland gaat de automerken Volga en Pobeda uit de Sovjettijd mogelijk nieuw leven inblazen. Dat zei de Russische minister van Industrie in een interview met de nieuwszender RBC. De minister zei dat na de terugtrekking van autofabrikant Renault in Rusland het besluit al was genomen om de Moskvitsj terug te brengen. De Moskvitsj was een kopie van de Opel Kadett en werd tot 1998 geproduceerd in Rusland. Later werd dit merk overgenomen door Renault.

Het automerk Pobeda was tot 1958 verkrijgbaar, daarna werd het merk overgenomen door Volga. Door een teruglopende vraag naar de Volga werd de productie in 2009 stopgezet. Vanwege de westerse sancties tegen het land kijkt Rusland nu of het zelf meer auto's kan gaan produceren.

Russische troepen komen weer dichter bij Charkov

Russische troepen proberen dichter bij Charkov, de op een na grootste stad van Oekraïne, te komen. Dat zegt een adviseur van de Oekraïense minister van Binnenlandse Zaken op nationale televisie. Volgens hem wordt de situatie voor het Oekraïense leger steeds moeilijker en proberen de Russen de stad opnieuw te beschieten. "Rusland probeert van de stad een frontlinie te maken", zei de adviseur. Hij noemt de situatie "best moeilijk".

Ook de prominente Oekraïense politicus Ivanna Klympoesj zegt dat het land steeds meer territorium verliest sinds Rusland zich militair richt op het oosten van Oekraïne. Het Britse ministerie van Defensie meldde eerder deze week al dat het Russische leger waarschijnlijk voor het eerst sinds weken "kleine vooruitgangen" heeft geboekt in de regio. De regio Charkov grenst aan de zelfverklaarde republiek Loegansk in Oost-Oekraïne.

De stad Charkov is een van de eerste steden die werd aangevallen door het Russische leger. In mei wisten Oekraïense militairen de Russen terug te dringen.

Johnson: wordt een lange oorlog, levering wapens essentieel

Ook de Britse premier Boris Johnson, die vrijdag in Kiev was, zegt dat we ons moeten voorbereiden op een lange oorlog. Volgens Johnson moet "Oekraïne sneller wapens, uitrusting, munitie en training krijgen dan de agressor", schrijft hij in een opiniestuk in de Sunday Times.

"Tijd is een essentiële factor", schrijft de Britse premier. In een toespraak zaterdag zei Johnson al dat "Oekraïne-vermoeidheid" voorkomen moet worden. Nu de Russische troepen "centimeter voor centimeter terrein winnen".

President Zelensky na bezoek in zuiden: 'We nemen alles terug'

NAVO-baas: oorlog in Oekraïne kan jaren duren

De oorlog in Oekraïne kan jaren duren, zegt secretaris-generaal Stoltenberg van de NAVO in het Duitse weekblad Bild am Sonntag. Hij voegde daar aan toe dat wanneer moderne wapens aan de Oekraïense manschappen worden geleverd, de kans dat de Donbas-regio bevrijd wordt van de Russen wordt vergroot.

"We moeten ons erop voorbereiden dat het jaren kan duren. We mogen onze steun aan Oekraïne niet opgeven", zegt hij. "Zelfs niet wanneer de kosten oplopen, niet alleen de kosten voor militaire steun, maar ook bij stijgende voedsel- en energieprijzen."

Op een NAVO-top later deze maand in Madrid zal naar verwachting overeenstemming worden bereikt over een steunpakket dat Oekraïne moet helpen bij de overgang van oude wapens uit het Sovjettijdperk naar standaard NAVO-uitrusting, zei Stoltenberg eerder deze week.

Goedemorgen

Welkom in het liveblog van zondag 19 juni over de oorlog in Oekraïne. Het liveblog van gisteren kun je hier teruglezen.