Minder rokers doen stoppoging, aantal rokers blijft hetzelfde
Minder mensen deden vorig jaar een poging om te stoppen met roken dan in 2020. Volgens onderzoekers van het Trimbos-instituut heeft het afgelopen jaar 31 procent van de rokers een stoppoging gedaan, tegen een kleine 36 procent het jaar daarvoor.
Trimbos spreekt van een serieuze poging om te stoppen als iemand 24 uur of langer geen sigaret heeft opgestoken. "Het is de eerste keer dat we zo'n grote daling zien in het aantal stoppogingen", zegt Marc Willemsen, die het programma Tabaksontmoediging leidt bij het Trimbos-instituut.
Als verklaring voor het kleinere aantal stoppogingen wijst Willemsen naar de overheid. "Bij het invoeren van nieuwe maatregelen rondom tabaksontmoediging zien we vaak dat rokers een prikkel krijgen om te gaan stoppen met roken. De maatregelen in het Preventieakkoord hadden effect in het verleden, maar in 2021 zijn er nauwelijks nieuwe maatregelen ingevoerd."
Om gezondheidsschade en zorgkosten te verminderen wil de overheid roken ontmoedigen. In het Nationaal Preventieakkoord staan maatregelen die moeten leiden tot een "rookvrije generatie" in 2040.
Minder hoogopgeleiden
Bij hoogopgeleiden is het percentage stoppers het meest afgenomen. Waar in 2020 nog 40,9 procent probeerde te stoppen, was dat het afgelopen jaar 29,2 procent. Verder nam het percentage stoppers bij mensen met een niet-westerse achtergrond het meest af. Onder de verschillende leeftijdscategorieën daalde het aandeel van de groep 35 jaar en ouder het meest.
Bekijk het verschil in percentages in de tabel:
Percentage rokers per subgroep dat in 2020 en 2021 een serieuze stoppoging heeft gedaan (cijfers Trimbos).
| Subgroepen | 2021 | 2020 |
| Totaal (Alle rokers) | 30,9 | 35,6 |
| Rookt elke dag | 29,6 | 34,3 |
| Rookt niet elke dag | 34,7 | 39,5 |
| Mannen | 30,8 | 35,1 |
| Vrouwen | 31,0 | 36,4 |
| Basisonderwijs (basisonderwijs, lbo, mavo of vmbo) | 26,3 | 30,4 |
| Middelbaar onderwijs (mbo, havo of vwo) | 35,1 | 36,3 |
| Hoger onderwijs (hbo of universiteit) | 29,2 | 40,9 |
| 18-24 jaar | 38,0 | 37,2 |
| 25-34 jaar | 40,2 | 42,1 |
| 35 jaar en ouder | 26,6 | 33,5 |
| Geen migratieachtergrond | 29,7 | 34,2 |
| Westerse migratieachtergrond | 31,6 | 34,0 |
| Niet-westerse migratieachtergrond | 36,2 | 44,5 |
Het aantal rokers van 18 jaar en ouder is in totaal ook toegenomen, van een kleine 2,8 miljoen in 2020 naar bijna 2,9 miljoen in 2021. Onder jongeren tussen de 18 en 24 jaar is ook een stijging van het aantal rokers te zien, van ruim 23 procent in 2020 naar een kleine 28 procent in 2021. Maar het Trimbos wil niet spreken van een significant verschil.
Daarmee wordt bedoeld dat als een verschil in onderzoek statistisch significant is, het dat heel waarschijnlijk ook in de werkelijkheid zo is. Bij het totaal aantal rokers kan dat wel gezegd worden, aldus de onderzoekers. "Alle leeftijdsgroepen rookten in 2021 significant minder dan in 2014", zegt het Trimbos daarover. In 2014 rookte bijna 26 procent van de volwassenen, in 2021 was dat 20,6 procent.
Meer roken door coronastress
Het Trimbos zegt dat mensen die willen stoppen met roken "een zetje" nodig hebben. Behalve nieuwe overheidsmaatregelen spelen ook zorgverleners hier een belangrijke rol in, aldus het verslavingsinstituut. "De gezondheid van iedere rokende patiënt of cliënt gaat erop vooruit als hij of zij niet meer rookt. Daarom zou elke zorgverlener een gesprek over roken moeten voeren en minimaal een stopadvies geven."
Uit eerder onderzoek van het Trimbos bleek dat veel rokers door stress om de coronacrisis meer zijn gaan roken. Tijdens de eerste coronagolf gaven rokers aan vooral uit verveling meer te roken, in de eerste helft van 2021 bleek stress een belangrijke factor.
