Nog altijd zware sancties voor Iran: 'Waar je ook bent, mensen klagen over hoge prijzen'

• Daisy Mohr

  Correspondent Midden-Oosten

Eindeloze onderhandelingen in Wenen maar het schiet allemaal niet op. Begin dit jaar leek een terugkeer naar de nucleaire deal een kwestie van dagen, nu lijkt het muurvast te zitten. Dus zijn er nog altijd zware sancties waardoor Iran in een ongekende economische crisis verkeert. Waar je ook bent in Iran, mensen klagen over de hoge prijzen. De inflatie is enorm en internationaal betalingsverkeer wordt, door de sancties, vrijwel onmogelijk gemaakt.

"De zaken gaan slecht", zegt Majid, de eigenaar van een winkel met baby artikelen in Teheran. De straat vol babywinkels ligt er verlaten bij. Majids buurman staat autostoeltjes te zuigen zodat ze geen stofhappen. "Mensen komen wel, maar zodra ze de prijzen zien, rennen ze de winkel uit", vertelt Majid. "Mijn zoon is al tien jaar getrouwd maar vertikt het aan kinderen te denken. Het is gewoon onbetaalbaar. Tegenwoordig gaan nieuwe stellen voor een hond of een kat in plaats van een baby", lacht hij.

Voor Hamidreza en Golroo werden het twee vogeltjes. Ze trouwden in 2015 maar vinden het huidige Iran absoluut geen geschikte plek om een gezin te starten. Bovendien kunnen ze het niet betalen. De autoriteiten zijn een campagne gestart om het tij te keren, maar het geboortecijfer is de afgelopen vijftig jaar nog nooit zo laag geweest. De economische ramp voelen de Iraniërs dus niet alleen in hun portemonnee, het heeft ook allerlei andere consequenties.

Correspondent Daisy Mohr was in Teheran en ging bij Hamidreza en Golroo op bezoek.

Voor zowel president Biden als de Iraanse president Raisi stond de terugkeer naar de deal hoog op de lijst tijdens hun verkiezingscampagne. "De regering-Raisi is erg geïnteresseerd in een deal, want de president heeft beloftes gedaan. En die wil hij waarmaken. De mensen die nu onderhandelen, zijn de onderhandelaars die dat in 2015 deden, ze behoren tot de vorige regering", zegt Foad Izadi, professor aan de Universiteit van Teheran, die de onderhandelingen op de voet volgt.

Dit is een teken dat ze het echt weer voor elkaar willen krijgen, zegt hij. "Hij had nieuwe mensen kunnen aanstellen die harder of minder flexibel zijn. Aan Iraanse kant is de belangstelling dus groot."

Izadi vindt ook dat het langer duurt dan verwacht: "We waren dichtbij, een paar maanden geleden had ik gezegd dat de kans op een terugkeer naar de deal heel groot is."

Een breekpunt voor Iran is de weigering van de Amerikanen om de Revolutionaire Garde van de lijst van terroristische organisaties te halen. De Revolutionaire Garde is het elitekorps van het Iraanse leger en is ook actief in onder andere Syrië, Irak en Jemen. Izadi: "Als ze aan dat idee vasthouden, zal het vooruitzicht op een deal steeds kleiner worden. Het is een relatief klein punt waarop de Amerikanen good will moeten laten zien. Als ze niet bereid zijn om dat te doen, dan is het een teken dat het allemaal niet gaat lukken."

Ook wil Iran garanties dat de Verenigde Staten zich niet opnieuw zullen terugtrekken uit het akkoord, zoals Trump in 2018 deed. Dat heeft het schaarse vertrouwen nog verder geschaad. Izadi: "Het lijkt erop dat zowel Iran als de VS niet binnenkort wil aankondigen dat een terugkeer naar de deal mislukt is. Iran zal geen mislukking willen aankondigen en de VS heeft ook geen goede reden om dat te willen doen. Zolang er een zekere mate van hoop is, denk ik dat beide partijen bereid zijn om het nog wat meer tijd te geven."

Terug in de winkelstraat wandelt de zoveelste klant zonder iets te kopen naar buiten. Zeker niet iedereen hier geeft alleen de sancties de schuld van de economische ellende. Slecht beleid en corruptie worden door Iraniërs veel en vaak genoemd. Maar hoop doet leven en Majid denkt dat een terugkeer naar de deal de situatie wel iets zou verbeteren: "Laat ze tekenen, dan is dat gedaan. Dan zal de economie weer in beweging komen en dat hebben we nodig. En dan zullen jonge stellen weer kinderen krijgen en dat is goed voor mijn business!"

Hoe zat het ook alweer met de Iran-deal? Eerder maakten we al deze video: