Kamer uit zorgen over 'omvolkings-uitzending' ON: 'Levensgevaarlijk'
Tweede Kamerleden vinden dat de publieke omroep Ongehoord Nederland (ON) te ver is gegaan met het uitzenden van een gesprek met de Vlaamse politicus Filip Dewinter over de extreemrechtse omvolkingstheorie. Ze vragen de minister om stappen te ondernemen, zodat dit niet nog eens gebeurt.
Het gesprek met Dewinter was vorige week in het programma Ongehoord Nieuws. "Ons volk wordt vervangen door een ander volk", zei Dewinter in de uitzending van 10 mei. En ook: "Samen met die bevolkingsruil komt ook een beschavingsruil. Onze manier van leven wordt vervangen door de immigranten."
Een Kamermeerderheid van D66, VVD, PvdA, GroenLinks, PvdD, ChristenUnie, Denk, Volt en Lijst Gündogan heeft vragen gesteld aan staatssecretaris van Cultuur en Media Gunay Uslu en minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz. De negen partijen wijzen er in hun vragen op dat dergelijke theorieën als rechtvaardiging van terreurdaden van aanslagplegers hebben gediend.
'Vals narratief'
Ongehoord Nederland-voorzitter Arnold Karskens zegt in een reactie dat een "vals narratief" wordt geschetst door de partijen. Er werd volgens Karskens gesproken over de "negatieve gevolgen van immigratie". Karskens noemt Dewinter hierin een "legitieme gast".
Dat Dewinter de ruimte kreeg om de omvolkingstheorie te duiden, terwijl die ook als rechtvaardiging van aanslagen wordt gebruikt, vindt Karskens niet terecht. "We gaan D66 als pro-immigratiepartij toch ook niet de schuld geven van iedere islamitische aanslag in Europa of de Verenigde Staten? We stoppen het niet in het extremisme. We hebben het op een hele nette manier gedaan."
Steeds dominantere theorie
Sjoerd Sjoerdsma van D66 zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat in de uitzending "levensgevaarlijke complottheorieën" werden verspreid. "En ook nog onweersproken en zonder enige kritiek."
Om het gevaar van dergelijke theorieën te illustreren wijst het Kamerlid ook op de recente aanslag in de Amerikaanse stad Buffalo, waarbij een 18-jarige nationalistische extremist tien zwarte mensen doodschoot. De schutter gelooft ook in de omvolkingstheorie, is naar voren gekomen.
De partijen in de Kamer vragen ook om een onderzoek van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). "Ook de AIVD is bezorgd", zegt Sjoerdsma. "In het jaarverslag van 2021 wordt ook gewaarschuwd dat rechtsextremisten een aanslag zullen plegen en dat deze omvolkingstheorie steeds dominanter wordt."
De partijen willen verder een toetsing aan de Mediawet, zegt Sjoerdsma. "Voldoet het daar aan, voldoet het aan het redactiestatuut van Ongehoord Nederland en aan de voorwaarden die gesteld zijn bij de toetreding van Ongehoord Nederland dat ze zich aan de journalistieke code van de NPO houden?"
De politiek gaat niet over de inhoud van programma's, maar volgens Sjoerdsma begeven de partijen die de Kamervragen ondertekenden zich niet op glad ijs. "Absoluut niet. De negen partijen die deze vragen hebben ingediend, staan voor persvrijheid. We zijn opgekomen voor journalisten, en dat ze alles kunnen zeggen wat ze willen zeggen. Maar als je naar de Mediawet kijkt zitten daar wel grenzen aan wat publieke omroepen kunnen en mogen doen."
Reactie NPO en Ombudsman NPO
Een NPO-woordvoerder zegt dat onderzoek van de Ombudsman van NPO naar klachten over Ongehoord Nederland wordt afgewacht. Begin juni moet dat onderzoek zijn afgerond. "De ombudsman is het onderzoek begonnen naar aanleiding van klachten. De NPO is wel verantwoordelijk voor integriteit van het omroepbestel, we wachten daarom met veel belangstelling op het onderzoek. Aan de hand daarvan bepalen we wat we gaan doen."
Ombudsman Margo Smit kan alle klachten die binnenkomen meenemen tot het moment van publicatie. Of er al klachten zijn over de uitzending met Filip Dewinter zegt ze niets.
Smit zei in maart "een heel aantal" klachten te hebben gekregen over het ON-programma Ongehoord Nieuws . "Veel mensen die me schrijven, beginnen over onjuiste informatie, desinformatie, gebrek aan onpartijdigheid, en racisme. Ook is gezegd dat het de publieke omroep onwaardig is", zei ze toen.
