De Rekenkamer vindt het zorgwekkend dat voor het derde jaar op rij de overheid de financiële administratie niet op orde heeft. "Als basale zaken niet op orde zijn, hoe ga je dan ingewikkelde zaken doen?" Dit probleem is voorlopig ook niet opgelost, zegt president Arno Visser van de Algemene Rekenkamer in Nieuwsuur.
Verantwoordingsdag staat in Den Haag ook wel bekend als 'gehaktdag' en is altijd op de derde woensdag van mei. Tijdens deze dag bieden ministeries hun financiële jaarverslagen aan bij de Tweede Kamer. De Algemene Rekenkamer beoordeelt die. Meer dan 15 miljard euro bleek niet goed verantwoord.
Minister Kaag van Financiën erkende in de Kamer dat het mis ging bij zaken waar extra geld nodig was: "snelheid ging soms ten koste van de gebruikelijke en gewenste zorgvuldigheid."
Maar dat is niet de enige verklaring volgens Visser. Want slecht de helft van de niet goed verantwoorde 15 miljard was corona gerelateerd. "Maar ook voor de helft die we wel toe kunnen schrijven aan coronaproblematiek geldt: het had anders gekund."
Als je je niet aan afspraken houdt, dan ben je niet zeker of je goede bedrag voor de juiste kwaliteit betaalt.
De president van de Rekenkamer vindt dat Nederlandse ministeries "robuust genoeg moeten zijn om onverwachtse ontwikkelingen op te vangen." Het ministerie van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft volgens hem al zeventien jaar de zaken niet op orde.
Overigens zijn bij tien ministeries tolerantiegrenzen overschreden. De tolerantiegrens houdt in dat van 99 procent van de ontvangsten, uitgaven en verplichtingen niet ter discussie mag staan of ze rechtmatig zijn gedaan.
Visser benadrukt hoe kwalijk dit is. "Je moet je aan wet- en regelgeving houden. Als je je niet aan afspraken houdt, dan ben je niet zeker of je goede bedrag voor de juiste kwaliteit betaalt." Dat zou er in het geval van Defensie zelfs toe kunnen leiden dat de krijgsmacht niet kan worden ingezet omdat ze niet tijdig de goede spullen hebben.
'Probleem niet morgen opgelost'
Er is dus een structureel probleem, dat voorlopig ook niet is opgelost. Ook niet met het extra geld dat er nu wordt vrijgemaakt voor sommige ministeries, zoals bijvoorbeeld het ministerie van Defensie. "Het komt niet goed door extra geld. Heel veel extra geld voor een club die te klein is, dat gaat alleen maar problemen geven."
Visser zou graag zien dat het extra geld ook wordt besteed aan mensen die de financiën moeten beheren en de aanbestedingen moeten doen. Er is de afgelopen tien jaar vooral bezuinigd op die groep mensen, zegt de president.
Visser verwacht dan ook dat hij volgend jaar hetzelfde verhaal moet vertellen. "Ik heb de Tweede Kamer vandaag voorgehouden dat dit probleem niet gisteren is ontstaan en ook niet morgen is opgelost. Maar wel overmorgen."
