Brussel wil dit jaar stoppen met import Russische olie, blijft wel gas afnemen

De Europese Commissie wil gefaseerd een importverbod instellen op alle Russische olie. Het voorstel aan de lidstaten van de Europese Unie is om binnen zes maanden te stoppen met de invoer van ruwe olie en tegen het einde van het jaar ook met bewerkte olieproducten, zoals benzine en diesel.

Dit initiatief vanuit Brussel is onderdeel van het zesde strafmaatregelenpakket tegen Rusland. In de aanvullende sanctieplannen worden nog eens drie Russische banken afgesloten van het internationale betaalsysteem Swift. Onder meer de grootste bank van het land, de Sberbank, zou de toegang tot Swift verliezen.

De lidstaten moeten er nog over stemmen; vandaag komen de ambassadeurs van de EU-landen bijeen in Brussel.

Alle 27 EU-lidstaten moeten het eens worden, anders gaat het niet door. Maar volgens commissievoorzitter Von der Leyen wordt er gewerkt aan een passende oplossing voor alle lidstaten.

Slowakije, een land dat voor ongeveer 58 procent afhankelijk is van Russische olie, liet weten achter de olieban te staan. Het land wil echter wel een andere termijn waarop het van de Russische olie af moet en stelt een overgangsperiode van drie jaar voor. Ook Tsjechië wil een langere transitieperiode.

Hongarije, dat ongeveer 96 procent van zijn olie uit Rusland ontvangt, heeft herhaaldelijk gezegd dat het energiesancties niet wil steunen. Voor het land moet een uitzondering worden gemaakt, zei de minister van Buitenlandse Zaken.

Ook Bulgarije wil een uitzonderingspositie. Het land is bang dat de prijzen van brandstof enorm zullen stijgen, als het verbod wordt ingevoerd.

Enkele bronnen binnen de Europese Commissie vertelden maandag aan persbureau Reuters dat landen als Slowakije en Hongarije mogelijk een langere transitieperiode aangeboden krijgen.

'Het wordt niet makkelijk'

"Laten we duidelijk zijn: het wordt niet makkelijk", zei Von der Leyen over het geplande importverbod. Europa leunt voor een groot deel voor zijn oliebehoefte op Rusland, al zijn de verschillen groot per lidstaat. Maar het is volgens haar cruciaal om toch een algeheel importverbod in te stellen als reactie op de Russische invasie in Oekraïne.

Het voorstel werd met applaus onthaald in het Europees Parlement, waar ze het plan presenteerde. Als het wordt aangenomen zal het de Russische economie sterk verzwakken, legde de commissievoorzitter uit. "Met deze stap ontnemen we de Russische economie de mogelijkheid om te diversifiëren en te moderniseren. Poetin wil Oekraïne van de kaart vegen, maar het is duidelijk dat hij daar niet in zal slagen."

Geen importverbod op gas

In het plan staat overigens niets over een eventueel importverbod op Russisch gas. De EU is daarvoor nog te afhankelijk van Moskou. In eerdere sanctieronden werd al wel de import van Russische kolen aan banden gelegd.

Swipe tussen deze twee afbeeldingen om te zien hoeveel gas of olie de EU-lidstaten jaarlijks kopen van Rusland:

In het nieuwe sanctiepakket staat ook het voorstel om hooggeplaatste officieren die volgens Brussel verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden in bijvoorbeeld Boetsja te treffen met strafmaatregelen. Ook leidinggevenden binnen het Russische leger die achter de "onmenselijke belegering" van Marioepol zitten, worden op de sanctielijst gezet.

Volgens de commissie is deze laatste stap een belangrijk signaal richting de machthebbers in Moskou: "We weten wie jullie zijn en jullie zullen verantwoordelijk worden gesteld."

Aanvullend wil Brussel ook dat nog eens drie Russische staatsmedia uit de lucht worden gehaald in Europa. Daarbij noemde ze geen namen van zenders, maar Von der Leyen bestempelde deze media als spreekbuizen van het Kremlin "die Poetins leugens en propaganda op agressieve wijze versterken".