Hackers stalen 3 gigabyte aan data uit telefoon van Spaanse premier

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

De hackers die vorig jaar met Pegasus-spyware toegang kregen tot de telefoon van de Spaanse premier Pedro Sánchez, hebben 3 gigabyte aan informatie uit het toestel kunnen halen. Ook lukte het ze de telefoon van de minister van Defensie binnen te dringen, al werden daaruit minder data gestolen.

De hack van de telefoon van de Spaanse premier kwam bij toeval aan het licht tijdens een routinecheck, zo bleek vandaag. Dit weekend werd de regering op de hoogte gebracht. Inmiddels worden de telefoons van alle kabinetsleden doorzocht op de spionagesoftware.

"Dit zijn inbraken die van buiten komen. De Spaanse regering zet alles in het werk om dit op te helderen", zei een regeringswoordvoerder over het kraken van de telefoons. "We willen telecommunicatie te beschermen, net als het recht op privacy."

Rookgordijn

Maar Spaanse oppositiepartijen spreken van "een wel erg groot toeval" dat de inbraak in de overheidstelefoons juist nu bekend wordt. Anderen spreken van een rookgordijn. Al twee weken geleden werd duidelijk dat 63 Catalaanse politici en activisten Pegasus op hun telefoon hadden. Onder hen waren leden van het Europees Parlement, Catalaanse regiopresidenten, advocaten en politieke organisaties.

Veel konden de ontvangers daar niet tegen doen. Pegasus wordt via apps, een WhatsApp-berichtje van vrienden of bekenden of een e-mail verstuurd. Wanneer de ontvanger op zo'n bericht klikt, nestelt het spionageprogramma zich in de telefoon. Geheime diensten hebben zo toegang tot alle mogelijke gegevens zoals wachtwoorden, telefoongesprekken, locatie of foto's.

"Al in 2020 ontdekten we dat de voorzitter van het Catalaans parlement het spionageprogramma in zijn telefoon had", zegt Pere Aragonès, de huidige regiopresident van Catalonië, in een interview met de NOS. Ook zijn telefoon werd geïnfiltreerd door de spyware. "Daarna zijn we gaan kijken hoeveel telefoons er nog meer besmet waren."

Iedere maand een nieuwe telefoon

"Je realiseert je hoe ongelooflijk kwetsbaar je bent. Door onze telefoons hebben we meer mogelijkheden dan ooit om te communiceren, maar we zijn nog nooit zo kwetsbaar geweest voor hackers. Ze wisten alles van ons", zegt Aragonés.

Volgens de Catalaanse leider vergadert zijn politieke partij ERC al zeker drie jaar niet meer met mobiele telefoons erbij. "Die blijven buiten bij de deur liggen, met een stickertje erop van wie het toestel is." De naar België gevluchte Catalaanse leider Carles Puigdemont krijgt zelfs iedere maand een nieuwe telefoon, om digitale inbraken te voorkomen.

Het nagenoeg onzichtbare Israëlische spionageprogramma Pegasus wordt alleen geleverd aan overheden, en ook alleen met toestemming van de Israëlische regering. De organisatie Citizen Lab, die eerder onthulde dat de 63 Catalanen doelwit waren, trekt geen conclusies over wie verantwoordelijk is voor de geheime operaties tegen de Catalanen. "Maar de omstandigheden wijzen op betrokkenheid van de Spaanse overheid", geloven de opstellers van het rapport.

De hacks van de telefoons in Catalonië vielen in 2019 samen met de protesten na de veroordeling van Catalaanse leiders voor het organiseren van een referendum. Aragonès: "De Spaanse regering is nog altijd niet met een overtuigend antwoord gekomen. Dit programma kan alleen door overheidsdiensten worden gekocht. Daarom blijven we de regering om opheldering vragen. Maar ook willen we dat ze ingrijpen bij hun inlichtingendienst."