Russische feestdag 9 mei komt dichterbij, 'maar echte overwinning claimen kan niet'

• Jules Jessurun

  redacteur Online

De feestdag de Dag van de Overwinning, die Rusland viert op 9 mei, komt steeds dichterbij. Het is de dag waarop Rusland de overwinning op nazi-Duitsland viert. In zijn toespraak zal Poetin mogelijk ook huidige successen willen claimen. Maar welke successen dat zijn in de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne is nog de vraag, zeggen defensie-deskundigen.

"Het ideale scenario voor Poetin zou zijn dat hij de volledige verovering van de Donbas kan presenteren. Maar de klok tikt door. De kans dat dat voor 9 mei gerealiseerd wordt, is heel klein", zegt defensie-deskundige Dick Zandee van instituut Clingendael. "Maar Poetin kan het ook downplayen. Hij kan 9 mei voorbij laten gaan zonder er iets over te zeggen."

Volgens Zandee zou Poetin hooguit kunnen zeggen dat de strijdkrachten succesvol zijn geweest in het veroveren van een verbinding naar de Krim. "Dat past wel in de framing van de Russen, maar meer kunnen ze dan niet claimen." Een andere optie zou volgens hem kunnen zijn dat de Russische leider het over de strijd heeft die nog wordt gevoerd. Zandee: "Dat hij zegt: 'we zijn op weg naar een overwinning'".

Generaal buiten dienst Mart de Kruif, ziet net als Groot Koerkamp dat vooral in westerse media wordt gesproken over een Russische wens om op 9 mei een overwinning te claimen. "Natuurlijk is het voor Poetin belangrijk, maar je kampt met een tegenstander die niet onder jouw bevel staat. Elke planning is boterzacht." Hij deelt de mening van Zandee dat Poetin "wat er ook gebeurt" in ieder geval succes kan claimen als zijn leger de Donbas verbindt met de Krim, het Oekraïense schiereiland dat in 2014 door Rusland werd geannexeerd.

Het gebied waar volgens De Kruif "alles om gaat" in de huidige gevechten is het gebied tussen Dnipro en Zaporizja. De Russen willen daar strategische plekken snel in handen krijgen, zodat het Oekraïense leger ingesloten raakt in het oosten. De Russen komen op dit moment vooral vanuit de richting van Loegansk, maar zullen ook steeds meer vanaf Melitopol en Izjoem komen.

Half maart speculeerde de adviseur van president Zelensky Oleksi Arestovytsj erop dat "de actieve fase van de oorlog binnen twee tot drie weken" voorbij kon zijn. Dat bleek niet te kloppen, maar oud-generaal Mart de Kruif denkt wel dat de echte strijd in de Donbas niet heel lang meer kan duren. "Je gaat een heel intensieve fase in. We gaan een intens gevecht zien en dat gaat beide partijen slijten. Dat kun je misschien één à twee maanden volhouden, maar dan heb je zo veel verliezen geleden, dan kom je in andere fase van het conflict."

Wat dan gebeurt, noemt zowel Zandee als de Kruif uiterst speculatief. Zandee: "De Russen zouden kunnen zeggen dat ze na de Krim ook een verbinding met Transnistrië willen hebben." Dat is een zelf uitgeroepen pro-Russisch republiekje op het grondgebied van Moldavië dat grenst aan Oekraïne. Ook het oproepen van dienstplichtigen in Rusland is een mogelijkheid voor een nieuwe fase, stelt hij.

De Kruif voegt daaraan toe dat het "maanden of jaren" kan duren voordat de dienstplichtigen inzetbaar zijn omdat ze nog getraind moeten worden. En dat wordt dan een hele andere fase in het conflict, voegt hij toe. "Dan krijg je de situatie dat Poetin aan het bewapenen is, maar dat Oekraïne ook aan het bewapenen is met steun vanuit het Westen."