Arjen van der Horst en Anna Stylinska
Arjen van der Horst en Anna Stylinska
Meer dan vier miljoen Oekraïners zijn de oorlog in hun land ontvlucht, voor het overgrote deel vrouwen en kinderen. Velen komen doodvermoeid en getraumatiseerd de grens over. Dat maakt ze kwetsbaar voor vrouwenhandelaren en mensensmokkelaars, die in de oorlog een gouden kans zien.
Hulporganisaties waarschuwen al weken voor bendes vrouwenhandelaren die misbruik maken van de chaos van de oorlog in Oekraïne. Poolse vrijwilligers proberen te voorkomen dat Oekraïense vrouwen in handen vallen van mensenhandelaren en zijn een initiatief begonnen om ze te beschermen: Women Take the Wheel.
Fysieke veiligheid
"Wij zijn een initiatief van meisjes, vrouwen, moeders en oma's om vrouwen en kinderen uit Oekraïne op te halen", legt Ella Jarmulka uit. Een paar keer per week reist ze vanuit Warschau naar de vluchtelingenopvang aan grens met Oekraïne. Het is een rit van vijf uur, maar ze heeft het er graag voor over.
"We geven ze niet alleen psychische ondersteuning", zegt Jarmulka. "Wat vrouwelijke vluchtelingen echt nodig hebben, is fysieke veiligheid."
De vrouwen die ze spreekt hebben verschrikkelijke ervaringen gehad. Ze staan plotseling in een vreemd land, met niet meer dan een koffertje. En dat zijn dan nog de vrouwen die geluk hebben gehad. Vorige week waarschuwden de Verenigde Naties al voor seksueel geweld tijdens de oorlog. Gevluchte vrouwen worden daar vaker slachtoffer van.
Niet alleen mensenhandel
Volgens Jarmulka moeten de vrouwen uit Oekraïne niet alleen voor mensenhandelaren worden beschermd. "Er zijn mensen die vrouwelijke vluchtelingen meenemen naar huis om hun huis schoon te laten maken. Of ze stoppen ineens midden in de bossen en vragen om geld, terwijl de vrouwen dachten dat ze een gratis lift kregen."
Een van de vluchtelingen die Ella bij de Oekraïense grens oppikte, Nadja, woont nu bij haar in huis:
Ook Michal Jankowiak, een psycholoog die hulpverleners en vluchtelingen bijstaat, hoort uit eerste hand de verhalen van de vrouwen die hun land ontvlucht zijn.
"Een vrouw en haar twee dochters waren in Oekraïne verkracht door Russische soldaten", zegt hij. "Ze wisten toen te ontsnappen. Bij de grens opgepikt werden ze opgepikt door een chauffeur. Na een paar kilometer maakte hij avances. Ongevraagd legde hij zijn handen op haar benen."
De vrouwen wist opnieuw te ontsnappen. Maar voor de hulpverleners was het de zoveelste bevestiging van de gevaren waaraan de vrouwen worden blootgesteld.
"We proberen deze vluchtelingen zo veel mogelijk te waarschuwen", zegt Jankowiak. "We geven ze instructies, ook aan de Poolse kant. We vragen de Oekraïense vrouwen foto's te nemen van zichzelf, van de auto en de chauffeur met de registratiepapieren. Ze kunnen deze foto's dan naar vrienden sturen om zich beter te beschermen."
