Na een abrupt afscheid en zes lange jaren mag Nazanin eindelijk naar huis
Bijna zes jaar geleden stond Nazanin Zaghari-Ratcliffe, een Brits-Iraanse vrouw van 37, op het vliegveld van Teheran op het punt om weer terug naar huis te keren. Ze was op bezoek geweest bij haar Iraanse ouders met haar dochter Gabriella, toen 22 maanden oud.
Tot ze op het vliegveld wordt tegengehouden door de Iraanse autoriteiten. Het wordt door beveiligingscamera's vastgelegd. De ontsteltenis is op haar gezicht te zien als ze te horen krijgt dat ze verdacht wordt van 'spionage' en 'samenzwering' om de Iraanse regering ten val te brengen.
Zaghari-Ratcliffe is vandaag na bijna zes jaar gevangenschap in Teheran weer vrijgelaten. In deze video is te zien hoe ze in het vliegtuig richting het Verenigd Koninkrijk stapt:
Haar dochter wordt naar haar ouders gebracht. Pas nadat ze een aantal dagen is verhoord, mag Nazanin haar Britse echtgenoot Richard Ratcliffe in Londen opbellen. Het is het begin van een jarenlange strijd om haar thuis te krijgen.
Nazanin wordt in Tehran's beruchte Evin-gevangenis vastgehouden op geheimzinnige aanklachten zoals spionage of propaganda tegen het islamitische systeem. Het is lang onduidelijk waar deze aanklachten op gebaseerd zouden zijn.
Inmiddels weten we met enige zekerheid - het zou zelfs tijdens haar verhoren door Iraanse autoriteiten zijn bevestigd - dat haar arrestatie is gebruikt om druk te zetten op de Britse regering om een oud conflict op te lossen. Of beter gezegd: een oude schuld te vereffenen.
Deze 'schuld' gaat terug naar 1970: in dat jaar wordt er een afspraak gemaakt tussen de Britten en Iraniërs over de productie van tanks. De Britse regering zou 1500 Chieftain tanks leveren waarvoor de Iraanse regering 600 miljoen pond vooraf zou hebben betaald.
Als er 185 tanks zijn geleverd, wordt de deal stopgezet vanwege de islamitische revolutie in Iran in 1979. Volgens Iran ontstond daar een schuld van 400 miljoen pond die door de Britten nooit werd ingelost.
Er is veel kritiek geweest op de Britse regering in de zaak van Nazanin. Er zou niet genoeg zijn gedaan om haar, en ook andere Brits-Iraanse burgers die in Teheran werden vastgehouden, vrij te krijgen. Terwijl de Amerikaanse overheid wél bereid bleek om flinke bedragen neer te leggen voor burgers die als pion in kwesties worden gebruikt, heeft de Britse regering lang volgehouden niet op deze manier zaken te doen.
Hongerstaking
In oktober 2021 besluit Nazanin's man Richard pal voor het Britse parlement in Londen in hongerstaking te gaan. Een wanhopige actie na een lange reeks aan pogingen om het gevangenschap van zijn vrouw onder de aandacht te brengen. Hij zit 21 dagen, in weer en wind met ingevallen wangen, voor het parlement. Zijn dochter, inmiddels 7, komt hem regelmatig steunen.
Iran heeft nooit publiekelijk toegegeven dat de 400 miljoen pond schuld de reden was achter het mysterieuze vonnis van Zaghari-Ratcliffe, maar achter de schermen is wel duidelijk gemaakt dat dit een voorwaarde was voor haar vrijlating.
Enkele dagen geleden werd door premier Boris Johnson bevestigd dat een team van Britse onderhandelaars in Teheran aan het werk was Nazanin's vrijlating te bewerkstelligen. Wat er precies voor deal gesloten werd is nog niet bekend, maar vandaag bleek dat ze haar paspoort had teruggekregen en dat ze vrij was het land verlaten.
