Voor het eerst in Peking paralympisch snowboarden zonder pionier Mentel

Voor het eerst wordt er op de Paralympische Winterspelen gesnowboard zonder Bibian Mentel. De Nederlandse pionier van het paralympisch snowboarden overleed op 29 maart 2021 na een lange strijd tegen herhaaldelijk terugkerende kanker.

Na een beenamputatie op 28-jarige leeftijd ging ze zich inzetten voor het snowboarden voor mensen met een lichamelijke beperking en op verzoek van de Nederlandse Ski Vereniging werd ze het uithangbord.

Bijkomend plan was om de sport op de Paralympische Spelen te krijgen. Alleen: parasnowboarden bestónd feitelijk nog niet, laat staan dat er wedstrijden waren. Terwijl anderen zich op bestuurlijk en bureaucratisch gebied lieten gelden, ontdekte Mentel dat er genoeg interesse was voor parasnowboarden en dat mondde in 2007 uit in de eerste wereldbekerwedstrijd.

Paralympisch debuut

Een jaar later stond er zelfs al een WK in het Amerikaanse Copper Mountain op de kalender. En er viel nog meer te juichen. Vanuit Rusland, de organisator van de Olympische en Paralympische Spelen van 2014, kwam in 2012 een verlossend telefoontje. Sotsji was bereid de snowboardcross in het programma op te nemen.

Dat voelde als een overwinning voor Mentel, die na drie keer WK-goud op 41-jarige leeftijd ook haar olympische droom nog kon laten uitkomen. Niet geheel verrassend werd ze in Sotsji de eerste paralympisch kampioene in haar discipline. Vier jaar later overtrof ze die prestatie door liefst twee gouden medailles (op de cross en de slalom) te veroveren in Pyeongchang.

De passie voor de sport, de weigering om te denken in beperkingen en haar onbegrensde dosis positivisme en doorzettingsvermogen maakten Mentel tot een boegbeeld voor de gehandicaptensport. En een voorbeeld en inspiratiebron voor velen.

Met de door haar opgerichte Mentelity Foundation probeerde ze kinderen en jongvolwassenen met een lichamelijke beperking aan het sporten te krijgen en dat lukte met verve. De topsporttak leverde al vlot een aantal paralympiërs af: zo werd Mentel in Sotsji vergezeld door de jonge snowboarders Chris Vos en Lisa Bunschoten, die beiden ook in Peking weer van de partij zijn.

Coach en mentor

Voor de 26-jarige Bunschoten heeft Mentel veel betekend. "In de beginjaren was Bibian mijn coach en mijn mentor", laat ze weten op de site van NOC*NSF. "Ik werd meegenomen in haar programma en werd ook steeds beter. Daardoor ging ik haar op een gegeven moment ook als concurrent zien. Maar ik vond dat nooit moeilijk. Ik vond het altijd heel bijzonder om tegen haar te racen."

"Op de Paralympische Spelen in Korea werden we 1 en 2 op de snowboardcross", gaat Bunschoten verder. "Het was haar laatste wedstrijd en ook de laatste wedstrijd die ik tegen haar heb mogen rijden. Heel bijzonder dat we tegen elkaar moesten in de finale."

Toen Mentel overleed, was Bunschoten in de Italiaanse sneeuw. "Ik vond het heel bijzonder om op dat moment op de plek te zijn waar zij ook het liefst had willen zijn", aldus Bunschoten. "Dat ze overleed was natuurlijk een schok. Ze heeft heel veel voor onze sport betekend. En ook voor mij, zeker in de beginjaren heeft ze veel voor mij gedaan. Het is heel naar dat ze er niet meer is maar ze heeft wel iets heel moois nagelaten."

Jarenlang samen op reis

Snowboarder Vos zette een emotioneel bericht op Facebook kort na het overlijden van Mentel. "Bibian, je zei altijd: 'Jaag je dromen na, heb plezier in wat je doet en geniet van de natuur om je heen'. Dankzij jou doe ik dit elke dag. Als ik in de bergen ben voel ik me zo ontzettend gelukkig en vrij."

Vanaf zijn twaalfde ging Vos met Mentel mee naar internationale wedstrijden en buitenlandse trainingsstages. "Je hebt me jarenlang meegenomen op reis en we hebben in die jaren samen heel veel mooie herinneringen gemaakt. Herinneringen die nooit meer weggaan en waar ik ook vaak genoeg aan denk. We reisden, sporten, hadden mooie gesprekken en deelden lief en leed."

Ook op persoonlijk vlak heeft Vos veel aan Mentel gehad. "Dankzij jou ben ik van een jongetje dat niets kon, uit de groep lag, alleen op zijn kamer zat en van ziekenhuis naar ziekenhuis ging een stoere topsporter met zelfvertrouwen geworden. Naast het leren snowboarden leerde je mij ook wijze levenslessen en de liefde voor de andere mensen."

Bunschoten en Vos hebben samen de Nederlandse vlag gedragen bij de openingsceremonie in Peking. Daarmee volgden de twee snowboarders Mentel op, die dat in 2014 en 2018 deed.