Crypto-miljoenen sijpelen door naar voetbalwereld en Formule 1
Wie het komend seizoen Formule 1 kijkt, moet goed z'n best doen om een wagen te vinden waar geen logo van een cryptobedrijf op staat. De meeste teams hebben namelijk voor vele miljoenen sponsorcontracten afgesloten met bedrijven die diensten rond cryptomunten aanbieden.
Zo ook het team van wereldkampioen Formule 1 Max Verstappen. Cryptohandelsplaats Bybit betaalt verdeeld over drie jaar 150 miljoen dollar (132 miljoen euro) aan Red Bull Racing om zijn bedrijfsnaam aan het team te verbinden. De Formule 1 zelf wordt gesponsord door Crypto.com en die meldde deze week de hoofdsponsor te zijn van de race in Miami: de Formula 1 Crypto.com Miami Grand Prix.
"Kennelijk is crypto al zo populair dat deze bedrijven deze omvang hebben en de budgetten hebben om dit soort bedragen te betalen voor dit type sponsoring", zegt Peter Slagter, expert digitale valuta van LekkerCryptisch.
Een paar maanden geleden kocht Crypto.com voor 700 miljoen dollar het recht om voor twintig jaar zijn naam te verbinden aan het sportcomplex Staples Center in Los Angeles. "Cryptobedrijven zijn op zoek naar naamsbekendheid" zegt sportmarketeer Chris Woerts. "Livesport is daar een uitgelezen mogelijkheid voor omdat die heel veel kijkers trekt."
Dat cryptobedrijven op zoek zijn naar manieren om een groter publiek te bereiken blijkt ook uit de hoeveelheid reclame. In 2021 werd er voor 19,3 miljoen euro reclame gemaakt in Nederland (onder meer tv, radio en online-platformen). Een jaar eerder was dat iets meer dan 1 miljoen euro, blijkt cijfers van media-analist Nielsen.
In de voetballerij zijn de bedrijven al langer nadrukkelijker aanwezig als sponsor. Daar draait het niet alleen om naamsbekendheid door shirtreclame. Cryptobedrijf Socios geeft voor clubs eigen fan tokens uit.
Fan tokens zijn een variant van cryptovaluta die supporters van een club kunnen kopen in ruil voor stemrecht bij bepaalde beslissingen en beloningen. In Nederland heeft Fortuna Sittard er een uitgegeven: de Fortuna Sittard Fan Token. Aanvankelijk ging het om 100.000 munten die fans konden kopen voor 1,50 euro. Fortuna-fans met munten konden vorig jaar meebeslissen over het ontwerp van de spelersbus.
Die tokens zijn niet bedoeld als betaalmiddel, maar zijn net als cryptomunten online verhandelbaar. Stijgt de waarde, dan kunnen fans hun tokens met winst verkopen aan andere geïnteresseerden. Daalt de koers, dan lijden ze bij verkoop verlies. Inmiddels is de waarde van de Fortuna-token ongeveer een derde lager dan in het begin, namelijk 1,03 euro.
Volgens Peter Slagter, expert digitale valuta van LekkerCryptisch, kunnen dit soort constructies nuttig zijn om de band tussen fans en club te versterken, maar komt daar in de praktijk nog weinig van terecht. "Op dit moment ken ik nog geen voorbeeld van een uitgegeven fan token die de fan méér voordeel gegeven heeft dan de uitgever ervan. Vooralsnog zie ik vooral clubs die zichzelf ermee verrijkt hebben."
Geschokt
De Europese voetbalbond UEFA sloot deze week een overeenkomst om Socios, het bedrijf achter de fan tokens, te steunen. De bond geeft prijzen zoals voetbaltickets en rondleidingen weg aan houders van de tokens. Daarnaast mag Socios zich als sponsor van onder meer de Champions League presenteren.
Die deal roept weerstand op bij de voetbalsupportersorganisatie Football Supporters Europe. "We zijn geschokt door de beslissing van UEFA", schrijft de organisatie over de UEFA-overeenkomst met de uitgever van fan tokens. "Dit is een onbegrijpelijke stap in een tijd dat voetbal moet worden beschermd tegen cryptocowboys."
De supportersvereniging vindt dat de UEFA riskante investeringen legitimeert door een deal met Socios te sluiten. "Er zijn allerlei manieren om de betrokkenheid van fans te vergroten. Fans aanmoedigen om een token te kopen is daar niet een van", schrijven de supporters, die stellen dat de clubs vooral hun eigen kas willen spekken.
Geen toezicht
Anders dan bij het uitgeven van aandelen is er geen toezicht op de uitgifte van fan tokens. Sportmarketeer Chris Woerts ziet er desondanks weinig kwaad in. "Dit is geen cryptocowboy. Er zijn al zoveel clubs en bonden wereldwijd met Socios in zee gegaan dat het een bepaalde mate van betrouwbaarheid heeft. Het is een nieuwe ontwikkeling en die kun je niet tegenhouden."
De KNVB is niet van plan er iets tegen te doen. "Vanuit het licentiereglement, waar alle clubs zich aan moeten houden, zijn er geen regels over de omgang met crypto's", zegt een woordvoerder. "Het is uiteindelijk de eigen verantwoordelijkheid van de clubs."
De fan tokens hebben de kassa van Fortuna Sittard in ieder geval laten rinkelen. De eerste 100.000 munten waren binnen 10 minuten verkocht. Het grootste deel van de 150.000 euro die ze opbrachten vloeit naar de clubkas. Socios, het bedrijf dat de tokens uitgeeft, houdt de optie open om maximaal 1.000.000 munten voor Fortuna Sittard op de markt te brengen.
