In het spoor van Knegt: 'Vergis je niet, hij is levensgevaarlijk verbrand geweest'

"Hij twijfelde zelf niet. Geen moment. Sinds het ongeval, ruim drie jaar geleden, stond voor Sjinkie Knegt vast dat hij terug zou keren. Niet alleen op de schaats, maar ook op het hoogste niveau. Maar zo zeker was dat allemaal niet."

NOS-verslaggever Kees Jongkind en redacteur Monique Tesselaar volgden Knegt, de beste Nederlandse shorttracker ooit, drie jaar lang. Vanaf dat ene vuurblokje dat uit de kachel viel en verkeerd terechtkwam, tot aan het moment dat hij terugkeerde op de ijsbaan.

En Jongkind schudde in de montageset vaak met zijn hoofd.

Telkens als hij de beelden van de brandwonden op de benen van Knegt terugzag, besefte hij: dit is haast niet te doen. "Vergis je niet: hij is levensgevaarlijk verbrand geweest. In andere landen, waar er minder zorg geboden wordt voor slachtoffers van brandwonden, overleeft vijftig procent van de mensen dit niet."

"Ze hebben me uitgelegd dat als twintig procent van je huid is verbrand, dat je dan in levensgevaar bent. Want je staat dan te veel bloot aan infecties, waaraan je kan overlijden."

Even kort terug naar de bewuste dag. Naar 10 januari 2019. Wat gebeurde er precies? Zoals Knegt in de documentaire zelf uitlegt: "Ik denk: ik zet de houtkachel even aan. Dat ging allemaal goed. Na een tijdje wilde ik wat hout erbij opgooien, maar er valt iets uit en dat valt op een fles thinner. En die explodeert."

"Het ging zo snel. Doordat er nog een heel klein beetje vloeistof in zat, kwam dat over mijn hele lichaam. Dat brandt natuurlijk ontzettend snel. Ook heel kort, maar ook heel snel."

'We hadden er nog niet bij stilgestaan'

Niet lang daarna kwam er een telefoontje bij Jongkind binnen van Dennis Klaster, de manager van Knegt. "Hij plaatste de opmerking dat het wel eens een mooie film zou kunnen zijn. Wij hadden daar geen moment bij stilgestaan nog. Dat het überhaupt mogelijk zou zijn om aan het bed te staan van iemand die voor 30 procent verbrand is."

Samen met collega Monique Tesselaar ging Jongkind direct aan de slag. "We moesten als de wiedeweerga overal toestemming zien te vragen, niet in de laatste plaats bij het ziekenhuis, want in die eerste dagen wil je vastleggen wat de ernst van het ongeval is."

Op dat moment was het nog onzeker wat het zou opleveren. "Eerst was de vraag: overleeft hij het? Vervolgens: zou hij ooit nog kunnen schaatsen? Dat veranderde in de vraag: kan hij nog op niveau schaatsen? En de laatste vraag die gaandeweg ontstond was: wordt hij weer zo goed dat hij de Spelen haalt?"

Die eerste vraag bleek het spannendst in die eerste dagen na het ongeval. "Maar het voordeel was, en dat zeggen de artsen ook steeds, dat hij topsporter is. Hij is jong, fit en kan ongelooflijk goed tegen pijn. Maar bij de eerste beelden die ik draaide, toen ik zijn benen zag, dacht ik wel: hoe gaat dit in hemelsnaam goedkomen?"

Die eerste beelden draaide Jongkind onder de douche. "Ik moest dat alleen doen, met mijn iPhone. Want we konden simpelweg niet steeds met cameraploegen op komen draven; er mocht hooguit één iemand bij. En dan nog waren we steeds helemaal ingepakt om te voldoen aan alle hygiëneregels."

"Op het moment zelf was ik nog vooral bezig met de belichting, het geluid, al dat soort dingen. Want je krijgt maar één kans om het goed te filmen. Pas toen ik die eerste beelden later terugkeek, realiseerde ik me hoe heftig ze zijn."

"Het was echt verschrikkelijk. Als die gaasjes van zijn benen eraf geplukt worden... Hij stond onder de douche, zodat het door het vocht wat makkelijker losgaat. Maar alles doet pijn daaraan."

Eind februari werd Knegt ontslagen uit het ziekenhuis. Toen begon het proces van genezing. "Wij raakten er langzaam aan gewend, aan het zien van zijn benen, maar als er eens een collega meekeek zei hij of zij steevast: je moet mensen wel waarschuwen voordat ze gaan kijken, want je schrikt je rot."

"We hebben de docu uiteindelijk laten keuren door het net, en er zit een leeftijdsgrens op voor 12 jaar en ouder. Dat is fijn, want je wil niet dat bepaalde beelden om 8.30 uur 's ochtends worden herhaald."

Mirakel

Begin april 2019 kan Knegt de eerste krachttraining doen. En in juni bindt hij voor het eerst weer schaatsen onder. Op dat moment begint voor Knegt de lange weg om terug te keren op zijn oude niveau.

"Als je nu zometeen hem in actie ziet op de Spelen, weet je waar hij vandaan komt. Dan snap je ook wat voor een mirakel het is dat hij daar weer aan het schaatsen is."

Rest de vraag of Knegt het niet erg vond dat er steeds iemand bij was. "Nou, er zit een scène in, waarin de arts aan hem vraagt: wat vind je het lelijkst aan je benen? Hij ligt op dat moment met zijn benen bloot op bed en je ziet al die littekens, die verwondingen. En hij weet niet wat ze bedoelt met die vraag."

"Want hij is niet bezig met uiterlijk vertoon. Dat kan hem niet schelen. Het kan hem ook niet schelen of hij zijn haar gekamd heeft, of hij weer dezelfde kleren aan heeft, of hij in zijn blootje daar op bed ligt. Zo laconiek als hij overkomt, zo is hij ook."