Rutte: kijken naar koopkracht; geen toezegging over AOW

Het kabinet gaat kijken hoe de koopkracht kan worden verbeterd. Premier Rutte erkende op de tweede dag van het debat over de regeringsverklaring dat "het koopkrachtbeeld over een breed front verkeerd uitkomt". Hij wil uitzoeken hoe de doelstellingen daarover uit het regeerakkoord kunnen worden gehaald, "binnen redelijke grenzen". De Tweede Kamer had daarop gisteren ook aangedrongen.

De premier benadrukte dat hij zijn uiterste best zal doen, maar tot irritatie van de oppositie wilde hij geen harde garanties geven. Rutte temperde overigens de verwachtingen voor dit jaar: "Het is eerlijk om te zeggen dat de middelen en mogelijkheden om in 2022 nog ingrijpende dingen te doen heel beperkt zijn."

AOW

Rutte voegde eraan toe dat hij goed heeft gehoord wat de Kamer heeft gezegd over de positie van ouderen. Maar hij wilde nu niet toezeggen dat de koppeling van de stijging van het minimumloon aan de AOW terugkomt.

De premier wil ook nog wel eens kijken naar de bezuinigingen op de jeugdzorg. Maar ook op dat punt wilde hij niet beloven dat de bezuinigingen "vandaag van tafel gaan".

Rutte is niet bang dat de staatsschuld te hoog oploopt. Volgens het Centraal Planbureau kan de staatsschuld in 2060 stijgen tot 92 procent, maar de premier wees dat van de hand. Hij erkende wel dat het kabinet iets minder streng is met de overheidsfinanciën. Maar volgens Rutte is er ook de komende jaren ruimte om een klap à la corona op te vangen.

De premier raakte in een stevige discussie met de leiders van PvdA en GroenLinks over de "vermogensongelijkheid". Die oppositiepartijen vinden dat het kabinet mensen met hoge vermogens veel harder moet aanpakken. De premier zei daarover dat hij later dit jaar nog wel wil kijken of er een verschuiving moet komen van belasting op arbeid naar belasting op vermogen.

Clash tussen Rutte en Wilders

In het debat ging het ook weer over opmerkingen van PVV-leider Wilders van de afgelopen tijd. Wilders leverde er onlangs kritiek op dat de minister van Justitie (Yesilgöz) een "VVD-er van Turkse afkomst" is. "En nu maar hopen dat ze mijn beveiliging niet opheft, want het liefste zien ze me natuurlijk onder het gras verdwijnen", twitterde hij.

Ook viel hij gisteren de VVD hard aan, omdat die de "veroordeelde terrorist Soumaya Sahla als adviseur heeft aangesteld".

Rutte zei dat Wilders op orkaankracht debatteert, De premier noemde de uitspraken van de PVV-leider over Yesilgöz onacceptabel.

Excuses

Yesilgöz probeerde Wilders over zijn tweet te spreken, maar de PVV-voorman was daartoe aanvankelijk niet bereid, volgens Rutte met een 'ongelooflijk lullig smoesje".

De premier vindt dat Wilders daarvoor zijn excuses had moeten aanbieden. Wilders antwoordde daarop dat Rutte juist zijn excuses moest maken voor het aanstellen van Sahla. Volgens de PVV-leider wilde Sahla hem vermoorden.

De premier benadrukte dat het kabinet er eerder Kamervragen over heeft beantwoord en dat hij niet kan ingaan op vragen over beveiliging. Rutte zei dat Wilders door de ondergrens van gevoel voor stijl en beschaving is gezakt en Wilders vroeg zich juist af waar Rutte het "gore lef" vandaan haalt om hem aan te spreken over een telefoontje. De VVD ontkent overigens dat Sahla adviseur van de partij is, Volgens een woordvoerder is ze wel actief in een discussiegroep over veiligheid.

In het debat noemde Rutte het verschrikkelijk dat in Groningen waarschijnlijk toch meer gas moet worden gewonnen dan eerder werd gedacht. Duitsland heeft laten weten meer nodig te hebben en bovendien is er vertraging in de bouw van een stikstoffabriek.

Rutte zei er alles aan te doen om de "extra gaswinning te minimaliseren", maar hij kan geen garanties geven dat er niet meer nodig is. Rutte heeft er vorige week ook met bondskanselier Scholz over gepraat.

Contract met Duitsland

Hij benadrukte dat er een contact met Duitsland ligt: "Wij proberen het te verminderen of ervan af te komen, maar als dat niet zou lukken, hebben we het te leveren."

Rutte noemde de gang van zaken rond de 'opknapsubsidies' voor huizen met aardbevingsschade in Groningen een blunder. Grote aantallen mensen stonden in de wacht, zowel fysiek als online en velen visten achter het net. Volgens de premier was er sprake van "een totaal verkeerde inschatting". Later verhoogde het kabinet het bedrag voor de subsidies alsnog.

In het debat zei Rutte ook dat hij en minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken van plan zijn naar Oekraïne te reizen. Hij noemde de situatie daar uitermate zorgelijk. Aan de grens heeft Rusland veel militairen samengetrokken.

De premier zei met nadruk dat hij niet van plan is nog deze regeerperiode naar een andere baan te solliciteren: "Ik heb geen ambities om iets in Brussel, in Washington of waar dan ook te gaan doen. Ik vind het hier veel te mooi en heb ook de energie."