Vrijdag nieuw overleg Rusland en VS, troepenopbouw rond Oekraïne gaat door
De spanningen rond Oekraïne blijven aanhouden. Een dag vol diplomatiek overleg tussen Rusland en het Westen heeft nog niet tot de gewenste deëscalatie geleid. Wel spraken de Amerikaanse minister Blinken van Buitenlandse Zaken en zijn Russische ambtgenoot Lavrov af om komende vrijdag opnieuw met elkaar om tafel te gaan in Genève. Ondertussen is Rusland begonnen met het plaatsen van manschappen in Wit-Rusland, de Oekraïense noorderbuur.
Volgens de Amerikanen is het aan de Russische president Poetin om de spanningen weg te nemen, door het aantal manschappen bij de grens met Oekraïne terug te dringen. Lavrov vroeg in een telefoongesprek met Blinken de "speculaties" over een Russische invasie van Oekraïne te stoppen.
Amerikaanse en Oekraïense veiligheidsdiensten houden er rekening mee dat Rusland zo'n invasie voorbereidt. Daartoe zouden de Russen zo'n 100.000 militairen hebben samengetrokken. Moskou ontkent de beschuldiging en zegt dat juist Rusland wordt bedreigd door de NAVO, onder meer door toetreding van Centraal- en Oost-Europese lidstaten in de afgelopen decennia.
Daarom eist Poetin de garantie dat Oekraïne nooit lid van het westerse militaire bondgenootschap zal worden of dat er wapens in het land worden geplaatst. Rusland stelde afgelopen vrijdag een ultimatum: binnen een week verwacht het Kremlin een reactie op zijn eisen. Het is niet duidelijk wat de consequenties zijn als er geen gehoor wordt gegeven aan de Russische verlangens.
Provocatie
Naast de VS heeft ook de NAVO een uitnodiging voor nieuwe besprekingen naar Rusland gestuurd. Op dat verzoek heeft Moskou nog niet gereageerd. NAVO-baas Jens Stoltenberg zegt dat de alliantie bereid is concrete voorstellen op tafel te leggen, zoals het verbeteren van onderlinge communicatie en ontwapening.
In deze video uit december wordt uitgelegd waar de spanningen om draaien:
Stoltenberg acht het "absoluut mogelijk" dat een Russische invasie ophanden is. Uit NAVO-inlichtingen zou blijken dat er een aanzienlijke hoeveelheid Russische inlichtingenofficieren in Oekraïne actief is. Zij zouden een provocatie kunnen uitlokken, waardoor Rusland een casus belli heeft om het buurland binnen te vallen.
Naast de NAVO-uitnodiging ontving Rusland ook een invitatie voor overleg tussen Duitsland, Frankrijk, Oekraïne en Rusland, het zogeheten Normandië-overleg, vernoemd naar een informele ontmoeting tussen de vier landen tijdens een D-day-herdenking. Bij een bezoek aan Moskou zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Baerbock dat diplomatie de enige uitweg uit het huidige conflict is.
Geen enkele optie van tafel
Baerbocks bezoek werd voorafgegaan door een reis naar Kiev, waar ze gisteravond met haar Oekraïense ambtgenoot sprak. Daar benadrukte ze dat Duitsland geen wapens zal leveren aan het Oekraïense leger. Wel zal Duitsland met stevige sancties reageren bij een Russische invasie, zoals het blokkeren van de ingebruikname van gaspijpleiding Nord Stream 2.
De Duitse zakenkrant Handelsblatt meldde gisteren dat het afsluiten van het internationale betalingssysteem Swift, wat Rusland economisch zwaar zou treffen, niet langer als serieuze optie wordt gezien. Het Witte Huis heeft dat tegengesproken, wat de Amerikanen betreft is "geen enkele optie" van tafel.
Het Verenigd Koninkrijk gaat het Oekraïense leger wel met wapens leveren. Het gaat om een aantal antitankwapens, die volgens de Britten geen bedreiging voor Rusland zullen vormen. Volgens CNN overweegt de Amerikaanse regering extra munitie, raketten en luchtafweersystemen naar Oekraïne te sturen.
Militairen naar Wit-Rusland
Ondertussen is Rusland begonnen met het verplaatsen van een onbekend aantal manschappen naar Wit-Rusland voor een gezamenlijke militaire oefening, die half februari moet plaatsvinden. Onderdeel daarvan is het "afslaan van een buitenlandse aanval", aldus de Russische onderminister van Defensie Fomin.
Op sociale media circuleren beelden van Russische militaire voertuigen in Wit-Rusland:
Volgens de Wit-Russische dictator Loekasjenko zijn de gezamenlijke oefeningen nodig omdat Oekraïne militairen zou hebben gestationeerd nabij de Wit-Russische grens. De oefeningen zullen bij de grens met Polen en Litouwen worden gehouden.
