Debat over Rutte IV begon met gehakketak tussen Wilders, Kamer en voorzitter
PVV-leider Wilders heeft zijn eerste zin in het debat over de regeringsverklaring vanochtend nog niet uitgesproken of hij wordt onderbroken. "Ik had gehoopt dat de heer Wilders zou beginnen met excuses, maar hij begint met een ander verhaal." De interruptie van D66-fractievoorzitter Paternotte blijkt de start van een rommelige fase in het begin van het debat met aanvallen, verwensingen en kritiek op de voorzitter.
Het is Paternotte te doen om een tweet van Wilders aan het adres van de nieuwe Justitieminister Yeşilgöz. "Een VVD'er van Turkse afkomst op Justitie. En nu maar hopen dat ze mijn beveiliging niet opheft want het liefste zien ze me natuurlijk onder het gras verdwijnen", twitterde de zwaarbeveiligde PVV-leider eind december.
Na de vraag om excuses (en de weigering van Wilders) komen de fractievoorzitters van de andere drie coalitiepartijen een voor een naar voren om hun boosheid te uiten over de tweet, waarin volgens hen wordt gesuggereerd dat de veiligheid van Wilders niet in goede handen is bij het kabinet.
Hoofddoek
Wilders antwoordt daarop dat de VVD een lid van de Hofstad-groep, die hem op de dodenlijst had staan, heeft aangesteld als adviseur. En hij noemt haar (niet voor het eerst) met naam en toenaam: Soumaya Sahla. "Er is iemand aangenomen die met een revolver onderweg was om Hirsi Ali en mij van kant te maken." Sahla werd in 2014 veroordeeld voor verboden wapenbezit een lidmaatschap van een terroristische organisatie.
Van Soumaya Sahla gaat het vervolgens naar haar zus Fonda Sahla, die voor D66 in de Tweede Kamer zit. Zij draagt een hoofddoek, iets waar de PVV al langer tegen ageert en ook vandaag weer. "We zijn het Nederlandse parlement. Met een hoofddoekje ga je maar in Saudi-Arabië in het parlement zitten." En dan is het hek voor een deel van de Kamer helemaal van de dam.
"Als u mensen wegzet op basis van religie of het feit dat ze een hoofddoek dragen, dan is dat ronduit racistisch", zegt GroenLinks-leider Klaver. "In deze zaal kan niet alles gezegd worden. Racisme is niet normaal." Woorden terugnemen weigert Wilders, die nog wel toevoegt dat Klaver "gek" is.
De grimmige toon en persoonlijke aanvallen nopen een aantal Kamerleden ertoe voorzitter Bergkamp aan te spreken. Kan zij niet wat doen? Of in de woorden van Simons van Bij1: "Een aantal Kamerleden smeekt u hier bijna om in te grijpen". Het is immers aan Bergkamp om "een veilige werkplek te creëren voor mensen die zijn verkozen".
De voorzitter moet een scheidsrechter zijn, voegt Kamerlid Omtzigt daaraan toe. "Als er op enkels wordt getrapt en een scheidsrechter telkens 'foei foei' zegt, maar niet ingrijpt met gele of rode kaarten, gebeurt er niets."
Echte maatregelen neemt Bergkamp niet, maar ze vraagt wel om te debatteren op inhoud en collega's niet weg te zetten om hun hoofddoek. "Ze kunnen zich niet verdedigen." Maar Wilders neemt niets terug: "Ik heb niets gezegd wat bezijden de feiten en de waarheid is."
Kamerleden vragen aan de voorzitter om in te grijpen:
