Coalitie roept nieuw kabinet op om koopkracht te repareren

De coalitiepartijen in de Tweede Kamer willen dat het kabinet iets gaat doen aan de koopkracht. Uit verschillende berekeningen blijkt dat de meeste mensen erop achteruitgaan. In het debat over de regeringsverklaring zei fractievoorzitter Hermans van de grootste coalitiepartij, de VVD, dat de regeringspartijen in het coalitieakkoord een "evenwichtig en positief koopkrachtbeeld" hebben afgesproken.

Volgens Hermans komen er nu berekeningen "die niet de cijfers laten zien die wij beogen". Daarom vroeg ze het kabinet met voorstellen te komen om daaraan iets te doen. Haar collega Heerma van het CDA rekent erop dat het kabinet in het voorjaar de achteruitgang in koopkracht gerepareerd heeft. Ook fractievoorzitter Segers van de ChristenUnie sprak van een "belofte" uit het coalitieakkoord over de koopkracht.

Verschillende oppositiepartijen riepen de coalitie op om de koppeling tussen het minimumloon en de AOW in stand te houden. VVD-fractievoorzitter Hermans wilde dat niet toezeggen. "Het gaat mij om het doel, niet het middel", zei ze. Er zijn volgens haar ook andere mogelijkheden om de koopkracht van ouderen te repareren, zoals het verder verhogen van de ouderenkorting of de IOAW, een inkomensvoorziening voor ouderen.

Maar CDA'er Heerma betoogde dat er in de kabinetsplannen helemaal geen sprake is van ontkoppeling. De AOW stijgt volgens hem gewoon mee met de gemiddelde loonontwikkeling. Alleen de afgesproken stijging van het wettelijk minimumloon telt daarbij eenmalig niet mee.

Oppositiepartijen willen verder onder meer dat het kabinet bezuinigingen op de jeugdzorg en verpleeghuiszorg van tafel haalt. Morgen, op de tweede dag van het debat, zal het kabinet reageren op de opmerkingen van de Kamer.

Uitgestoken hand

In zijn regeringsverklaring zei Rutte vanochtend dat het kabinet wil samenwerken met alle positieve krachten binnen en buiten Den Haag. Hij verklaarde dat het kabinet wil werken aan een nieuwe politieke cultuur, maar dat niet alleen kan. Hij sprak van een uitgestoken hand, te beginnen naar alle fracties in de Tweede Kamer.

Volgens hem ligt de belangrijkste voorwaarde voor een andere manier van werken in het coalitieakkoord. "Dat is niet dichtgeregeld met gedetailleerde afspraken die met bloed zijn ondertekend. "Het laat ruimte voor politiek en maatschappelijk debat en dus voor invloed daarop."

Verdraagzaamheid

Rutte zei verder dat we moeten blijven werken aan een sociaal verbonden land, waarin mensen omzien naar elkaar. Hij wees erop dat in de coronatijd de spanningen in de samenleving zijn toegenomen.

Volgens Rutte moeten er werk worden gemaakt van verdraagzaamheid en gelijkwaardigheid, meer luisteren en minder snel oordelen. Hij zei dat we ons moeten verzetten tegen pogingen om maatschappelijke spanningen verder aan te wakkeren en dat we ons moeten uitspreken tegen pogingen om "harde wetenschappelijke kennis af te doen als 'ook maar een mening'".

Rutte noemde het niet normaal om democratisch genomen besluiten te ondergraven. De premier riep politici op respectvol met elkaar om te gaan; "We moeten beschermen en verdedigen wat wezenlijk is; dat is een opdracht die ons allemaal aangaat, binnen de politiek en erbuiten."

Rutte zei ook dat het kabinet er wil zijn voor alle inwoners en "zeker voor die grote groep mensen die we niet altijd horen". Volgens hem verdient "de veerkracht van de grote stille meerderheid steun".

Van de Kamerleden was PVV-leider Wilders de eerste spreker. Hij werd door de regeringspartijen hard aangevallen op zijn eerdere tweet over minister Yesilgöz van Justitie, een "VVD'er van Turkse afkomst". "Nu maar hopen dat ze mijn beveiliging niet opheft, want het liefste zien ze me natuurlijk onder het gras verdwijnen", twitterde Wilders.

D66-fractievoorzitter Paternotte noemde dat een bizarre suggestie en anderen vielen hem bij, ook omdat Wilders aanvankelijk niet reageerde op een oproep van Yesilgöz om contact met haar op te nemen.

'Veroordeelde moslimterrorist'

Wilders zei dat hij inmiddels een afspraak heeft gemaakt met Yesilgöz, maar hij neemt niets terug. Hij voegde eraan toe dat de VVD "een veroordeelde moslimterrorist" als adviseur van de partij heeft aangesteld. Wilders doelde daarmee op Soumaya Sahla.

De PVV-voorman hekelde verder "Kamerleden met een hoofddoek". Kamervoorzitter Bergkamp noemde het daarop niet respectvol om zo over een collega te praten en anderen vielen haar bij. Velen vinden dat Bergkamp harder moet ingrijpen bij beschuldigingen van Wilders.