Gaat vliegveld Maastricht dicht of komt er toch een opknapbeurt?

• Thom Opheikens

  redacteur Economie

Jaar in jaar uit moeten er voor Maastricht Aachen Airport (MAA) miljoenen aan overheidsgeld bij. Tal van (soms omstreden) rapporten zijn er geschreven en omwonenden klagen over geluidsoverlast en rondvliegende dakpannen. Eerder ging de discussie over wat groter of kleiner, inzetten op vracht, of juist op meer passagiers. Maar dit jaar ligt sluiting van het vliegveld ook op tafel.

Sluiting zou volgens nieuw onderzoek zelfs de gunstigste optie voor eigenaar provincie Limburg zijn. Het vliegveld moet het met name van vrachtvluchten hebben, maar aangevlogen goederen gaan vooral naar bedrijven buiten de provincie. Ook is er veel achterstallig onderhoud. De luchthaven heeft een flinke opknapbeurt nodig.

Kosten van verloren werkgelegenheid zijn te overzien, redeneren de onderzoekers ook. En doordat er in de buurt verschillende andere luchthavens liggen, kunnen bedrijven met hun vracht daarnaar uitwijken. Wel zijn er potentieel hoge kosten om het terrein voor een andere bestemming klaar te maken en moet een aantal bedrijven bij sluiting uitgekocht worden.

In juni beslist de provincie over de toekomst van MAA en daarmee of er investeringen gedaan worden. Alleen GroenLinks en de Partij voor de Dieren weten al dat ze voor sluiting zullen stemmen, maar geen enkele partij spreekt zich op dit moment uit voor behoud van de luchthaven.

'Sterke luchtvaartlobby'

Bedrijven in de buurt benadrukken het belang van het vliegveld. Mede door de coronapandemie zien zij juist wél toekomst. "We zien grote verschuivingen in de transportsector, met name bij luchtvracht", zegt Arjan Hage van afhandelingsbedrijf Maastricht Logistics Services (MLS). "Daar profiteert de luchthaven van. Maastricht draait om vracht."

Tegenover de bedrijvigheid op en rond de luchthaven staan de omwonenden. Zij zijn tevreden met de uitkomst van het onderzoek, "maar we zijn er helemaal niet gerust op", zegt Frank Wormer van burgerinitiatief omwonenden MAA. "De luchtvaartlobby is heel sterk, merken we."

Ondanks de voor hen positieve uitkomst zijn omwonenden kritisch over de opzet van het onderzoek. Het gaat om een zogeheten maatschappelijke kosten-batenanalyse. Daarin wordt aan zaken die lastig in geld uit te drukken zijn, toch een bepaalde waarde toegekend.

Voordelen van de luchthaven, zoals een kortere reistijd voor mensen in de buurt, wegen volgens Wormer veel te zwaar. Tegelijkertijd vindt hij dat nadelen voor de omgeving, zoals geluidsoverlast, worden geminimaliseerd.

Ook directeur Jos Roeven van het vliegveld is kritisch op het onderzoek, maar om een andere reden. "Als je de luchthaven sluit kost dat keiharde euro's", zegt hij doelend op de sanering en het uitkopen van bedrijven. "Een vermindering van de overlast door minder geluid en betere luchtkwaliteit levert geen geld op. Daarbij verleg je de maatschappelijke kosten bij sluiting naar andere luchthavens."

Voor de renovatie van de landingsbaan en groot onderhoud aan het vastgoed wordt gerekend op een kostenpost van ruim 70 miljoen euro, blijkt uit de kosten-batenanalyse.

Daar staat tegenover dat bij sluiting de kosten van saneren onzeker zijn. Tussen de 50 en 100 miljoen euro, schatten de onderzoekers, als er bijvoorbeeld een zonnepark komt te liggen. Vanwege hogere schoonmaakeisen loopt dat bedrag hard op als de provincie de grond wil gebruiken voor woningbouw. Bedrijven op de luchthaven uitkopen kost al snel 40 miljoen euro, al is die schatting volgens de onderzoekers zeer onzeker.

"Als ze een beetje moed in hun donder hebben, kunnen ze maar één besluit nemen", zegt Wormer over de provincie. "In de buurt heb je Eindhoven, Antwerpen, Brussel, Luik, Keulen-Bonn, Düsseldorf en Weeze. In dat internationale geweld is de luchthaven veel te klein."

"Als je voor 1 euro 200 hectare koopt, dan weet je dat er werk aan de winkel is", zegt directeur Roeven over de overname die de provincie in 2014 deed. Hij blijft erbij dat de luchthaven rond 2030 op eigen benen kan staan. "We zijn de draai aan het maken. Waarom zou je ons dan nu neersabelen?"