In onze buurlanden slaat omikron hard toe, maar lockdowns blijven uit

De Belgische viroloog Marc Van Ranst zei het gisteren: "Als wij in België zenuwachtig worden, is het al pure paniek in Nederland." Hij vergeleek de lockdown in Nederland met de minder vergaande Belgische maatregelen tegen omikron.

Deze coronavariant verspreidt zich snel in heel Europa. Maar Nederland zit als enige land in lockdown. Welke maatregelen nemen landen om ons heen, en waarom?

Frankrijk

De besmettingscijfers gaan in Frankrijk door het dak. Het landelijke weekgemiddelde is al hoog, maar in Parijs komen er per 100.000 inwoners 2008 besmettingen voor. Vergelijk dat maar eens met Amsterdam: 627 per 100.000 inwoners.

En toch volstaat het land met wat correspondent Frank Renout "lichte" maatregelen noemt. "Er moet meer thuis worden gewerkt en het aantal mensen op bijeenkomsten wordt beperkt. Cafébezoekers mogen niet meer staand drinken en in Parijs is vanaf morgen het mondkapje weer op straat verplicht."

Onderliggende redenering van de Fransen is dat vaccineren het belangrijkste is. "De coronapas wordt als toegangsbewijs gehanteerd voor de horeca, musea en skipistes. Vanaf half januari is die pas alleen nog geldig wanneer je een booster binnen zeven maanden na de laatste prik hebt gehad. Op dit moment heeft rond de 36 procent van alle Fransen boven de 12 een boosterprik gehad."

Daarnaast behandelt het parlement een wetsvoorstel om van de coronapas een 'vaccinatiepas' te maken, ofwel: het 2G-beleid. Komt die wet er, dan is alleen negatief testen niet voldoende om een geldige pas te hebben. De regering wil de wet half januari laten ingaan.

Verenigd Koninkrijk

Ook de Britten kampen met hogere cijfers dan Nederland: een weekgemiddelde van 1145 besmettingen op de 100.000. En ook de Britten doen het kalmer aan dan wij met de maatregelen, hoewel er grote verschillen zijn tussen het beleid in Engeland enerzijds en Schotland, Wales en Noord-Ierland anderzijds.

Engeland voert een zogenoemd light touch regime, zegt correspondent Arjen van der Horst. "Met als enige noemenswaardige regel dat toeschouwers van grote sportwedstrijden bij binnenkomst moeten bewijzen dat ze óf gevaccineerd óf negatief zijn getest. Ondanks druk uit medische hoek wegens het hoge ziekteverzuim in de Engelse ziekenhuizen, houdt de regering in Londen vol dat er tot en met 1 januari geen beperkingen bij komen."

Schotland, Noord-Ierland en Wales hebben in fases wel nieuwe beperkingen ingevoerd. Die komen ruwweg neer op hetzelfde: geen toeschouwers in sportstadions, nachtclubs dicht, beperkte bezoekersaantallen in de horeca. Afstand houden is verplicht en alle gasten moeten aan tafel zitten. Het goede nieuws: alle Britten mogen Oud en Nieuw thuis met vrienden en familie vieren.

Duitsland

Bij onze oosterburen lijkt de situatie minder zorgwekkend: het weekgemiddelde ligt op 207 besmettingen per 100.000 inwoners. Maar de regering is er niet gerust op. De minister van Volksgezondheid denkt dat de cijfers onvolledig zijn omdat de testcentra en laboratoria niet op volle kracht werken tijdens de kerstvakantie.

"Het werkelijke aantal besmettingen zou volgens minister Lauterbach tot drie keer hoger kunnen zijn dan het lijkt. En desondanks is er ook in Duitsland geen lockdown", zegt correspondent Wouter Zwart. "Er is de nieuwe regering ook veel aan gelegen om de lockdown niet te laten terugkeren."

In plaats daarvan, voert het land een streng 2G-beleid. "Ongevaccineerden mogen alleen reizen met het openbaar vervoer, naar de supermarkt en naar hun werk. Verder kunnen ze nergens naar binnen. De rest van de bevolking daarentegen kan vrijwel normaal leven: naar de markt, de opticien, de bioscoop. Bijeenkomsten van grote groepen blijven wel beperkt, maar minder streng dan in Nederland."

Waar de Duitsers wel strenger in zijn, is het in quarantaine zetten van mensen die besmet zijn met de omikronvariant. Bij een besmetting met de deltavariant moet je je tien dagen afzonderen. Ben je gevaccineerd, dan kun je na een week met een negatieve test uit quarantaine.

Maar heb je omikron, dan moet je veertien dagen in quarantaine, evenals mensen met wie je in contact bent geweest. Voor gevaccineerde mensen wordt bij omikron geen uitzondering gemaakt.

Spanje

Eerder tijdens de pandemie had Spanje een van de strengste regimes om besmettingen te voorkomen. Nu, met een relatief hoog aantal besmettingen van 1361 op de 100.000 inwoners (gemeten over twee weken), lijken de strakke maatregelen plaats te hebben gemaakt voor een veel vrijblijvender beleid. En dat is ook niet heel consequent door het hele land, vertelt correspondent Rop Zoutberg.

"De maatregelen verschillen sterk per deelstaat. Zo geldt in Catalonië een avondklok van 01.00 uur tot 06.00 uur, inclusief Barcelona. In deelstaat Madrid daarentegen is het nachtleven gewoon open. Voor het oudejaarsfeest worden op het centrale plein Puerta del Sol 7000 mensen toegelaten. De Spaanse regering is voorzichtig met nieuwe regels en lijkt te merken dat de rek eruit is."

Zoutberg haalt premier Sánchez aan: "We moeten het evenwicht vinden tussen volksgezondheid, mentale gezondheid en economie", zo zei de premier deze week.