Europa verandert tijdelijk asielprocedure aan Wit-Russische grens
De Europese Commissie geeft de drie EU-lidstaten die grenzen aan Wit-Rusland meer tijd voor de asielverzoeken van mensen die uit dat land de Europese Unie binnenkomen. Ook mogen Polen, Litouwen en Letland besluiten om dit soort verzoeken alleen nog maar te accepteren bij speciaal daarvoor aangewezen grensovergangen. De maatregelen gelden om te beginnen zes maanden.
De termijn waarbinnen asielverzoeken geregistreerd moeten zijn, wordt langer. Voorheen moest dat binnen drie tot tien dagen. Vanaf nu mogen de landen daar maximaal vier weken over doen. Ook mogen de migranten tot zestien weken in het grensgebied gehouden worden voor de asielprocedure.
De nieuwe tijdelijke maatregelen van de Europese Commissie zijn bedoeld om het hoofd te bieden aan de crisissituatie aan de Wit-Russische grens. Ze houden ook in dat in de grensregio de bescherming die asielzoekers volgens het internationaal recht genieten, wordt beperkt. De Commissie eist alleen nog dat ze eten, drinken en indien nodig zorg krijgen, wat fors minder is dan normaal.
Migrantenkampen bij de grens werden de afgelopen maand na een wekenlange crisissituatie ontruimd:
Ook de wijziging waarmee asielzoekers uit Wit-Rusland alleen nog bij aangewezen grensovergangen asiel kunnen aanvragen is vergaand. In de praktijk kan het bijvoorbeeld betekenen dat asielzoekers kilometers moeten lopen voordat ze een asielverzoek kunnen doen, waar ze dat normaal gesproken overal kunnen doen bij het oversteken van een grens.
De Commissie neemt deze besluiten in reactie op het grensconflict met Wit-Rusland. Het regime van president Loekasjenko wordt er door de EU van beschuldigd dat het migranten uit het Midden-Oosten naar Wit-Rusland lokt met de belofte dat ze daarvandaan naar de EU kunnen trekken. Daarna worden ze volgens de EU de grens over gestuurd, waar ze stuiten op grensbewakers.
In het grensgebied zijn hierdoor tentenkampen ontstaan, waar de migranten vaak onder erbarmelijke omstandigheden in de vrieskou moesten verblijven. Vanuit het Westen klonk de beschuldiging dat Loekasjenko de migranten als pionnen gebruikt om de EU te destabiliseren, als wraak voor de Europese sancties tegen zijn regime. Hijzelf ontkent dat.
Een overzicht van de situatie bij de grens in november:
Vooral uit Polen klonk kritiek op het Europese migratiebeleid, in het bijzonder gericht op Duitsland. Samen met Letland en Litouwen, die eveneens een grens met Wit-Rusland delen, keek Warschau naar Brussel voor een Europese oplossing.
GroenLinks-Europarlementariër Tineke Strik, die vorige maand het grensgebied bezocht, noemt de tijdelijke aanpassing van de asielregels "onacceptabel" en "een gevaarlijk precedent". Volgens haar geeft de Europese Commissie hiermee impliciet toestemming voor pushbacks door Poolse, Litouwse en Letse grenswachten. "Het recht op asiel wordt een juridische fictie", concludeert Strik.
