'Duizenden vluchtelingen in de problemen door oude inburgeringsstelsel'
De gemeenten Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Rotterdam trekken in een gezamenlijke brief aan de bel bij het demissionaire kabinet omdat 11.000 vluchtelingen met een verblijfsvergunning nog moeten inburgeren onder het oude stelsel. Op 1 januari gaat een nieuwe Wet Inburgering in, maar deze groep valt nog onder de oude regels omdat ze nog wachten op een eigen woning.
Dat vinden de vier grote gemeenten onrechtvaardig, schrijven ze in een brandbrief aan staatssecretaris Dennis Wiersma (VVD) vandaag. In 2018 werd besloten dat het huidige inburgeringsstelsel op de schop ging. Uit onderzoek bleek dat de grote mate van zelfstandigheid die gevraagd werd van vluchtelingen om de eigen cursus uit te kiezen niet realistisch was.
Bovendien worden aanbieders van de cursussen niet geprikkeld om goede kwaliteit te leveren. Daarbij moeten vluchtelingen maximaal 10.000 euro lenen om hun inburgering te betalen. Als ze niet op tijd aan hun inburgeringsplicht hebben voldaan, moeten ze die lening terugbetalen.
Psychische problemen
Dat wordt per 1 januari anders, als de gemeenten zelf de regie krijgen over de inburgering en de lening verdwijnt. De originele planning was dat het nieuwe stelsel in 2020 zou ingaan, maar dat is meermaals uitgesteld. De gemeenten zeggen in hun brief dat de groep inburgeraars die onder het oude stelsel moet inburgeren hierdoor steeds groter is geworden.
"We zijn blij dat we vanaf 1 januari weer de verantwoordelijkheid krijgen over de inburgeringswet", zegt Marjolein Moorman, wethouder Onderwijs, Armoede en Inburgering in Amsterdam in het NOS Radio 1 Journaal. "Maar mensen die eerder dan die datum hun verblijfsstatus hebben gekregen, vallen nog onder het oude stelsel. Ze hebben langer moeten wachten omdat het langer duurde voordat de verandering van de wet werd ingevoerd en dat vinden we niet rechtvaardig."
De statushouders die onder het oude stelsel vallen, komen om verschillende redenen in de problemen, zegt Moorman. "Ze bouwen grote schulden op. Er zijn ook allerlei malafide inburgeringsbureaus die cursussen aanbieden, waardoor mensen vastlopen. Dat leidt ertoe dat ze hun inburgering niet halen, wel een grote schuld oplopen en daardoor minder makkelijk aan het werk en misschien ook in de psychische problemen komen."
Aanpassing in de wet
De gemeenten schatten het aantal mensen die wel een verblijfsvergunning hebben en onder het oude systeem vallen op 11.000 omdat ze nog in een azc wonen. "Het is voor hen heel moeilijk uit te leggen. We vragen aan staatssecretaris Wiersma de mogelijkheid om de groep die wel een verblijfsvergunning heeft maar nog op een woning wacht, te kunnen helpen. Want dat helpt ons uiteindelijk allemaal."
Volgens Moorman hebben de gemeenten de mogelijkheden om de genoemde groep te helpen. "Maar er moet een aanpassing komen in de wet om dat te doen. De wet zegt nu dat we dat pas mogen doen vanaf 1 januari. Deze tussengroep is het slachtoffer geworden van het uitstel van de wet, en kunnen daar niets aan doen."
De asielopvang in Nederland is momenteel overvol. NOS op 3 zocht uit waarom:
