'Als je in Nederland nog elke dag vlees eet, dan ben je in de minderheid'

Vergeleken met andere Europese landen zijn er in Nederland veel mensen die zich flexitariër noemen. Dat zijn mensen die soms vlees eten, maar dit proberen te minderen en vaker kiezen voor plantaardige alternatieven.

Van tien onderzochte landen in Europa had Nederland de meeste flexitariërs: 42 procent. Dat blijkt uit een onderzoek gesteund door de EU.

Ook heeft Nederland de minste omnivoren, 48 procent. Dat zijn mensen die zeggen dat ze vaak vlees eten. Maar weinig mensen noemen zich vegetariër (5 procent) of veganist (2 procent). Vegetariërs eten geen enkele soort vlees of vis, maar wel eieren en/of zuivelproducten. Veganisten eten helemaal geen vlees, vis, eieren, zuivel of andere dierlijke ingrediënten.

Van de tien onderzochte landen had Polen de meeste omnivoren (68 procent) en het Verenigd Koninkrijk de minste flexitariërs (23 procent). Duitsland (10 procent) en het Verenigd Koninkrijk (9 procent) hadden de meeste mensen die zich vegetariër of veganist noemen.

Uit het onderzoek blijkt ook dat één op de drie Nederlanders (32 procent) minstens wekelijks een plantaardig alternatief voor melk drinkt, zoals soja-, haver- of erwtendrink. Bijna net zoveel mensen eten wekelijks vleesvervangers (31 procent). En ook plantaardige yoghurtalternatieven worden vaak gegeten (27 procent).

Te duur

Zeker 55 procent van de ondervraagde Nederlanders eet niet nog meer vlees- en zuivelvervangers omdat ze die te duur vinden. Nederlanders waren ook minder dan andere Europeanen bereid om meer te betalen voor vleesvervangers dan voor vlees.

Andere dingen die mensen tegenhouden zijn te weinig keuze, vooral in de horeca, dat vlees- en zuivelvervangers niet goed genoeg smaken of dat partners of familieleden ze niet willen eten.

Thijs Geijer, econoom bij ING research, onderzoekt de vleesconsumptie in Nederland. "Dat mensen aangeven minder vlees te willen eten, herken ik wel. Maar het ook echt doen is in de praktijk nog wel eens lastig", zegt hij. "Flexitariërs eten bewust minder vaak vlees. Maar hoe vaak, dat kan bij wijze van spreken verschillen van één tot zes keer in de week."

Pablo Moleman van ProVeg, een van de organisaties die het onderzoek uitvoerde, zegt dat flexitarisme in Nederland duidelijk is ingeburgerd. "Als je nog elke dag vlees eet, dan ben je in de minderheid."

Toch is de vleesconsumptie per hoofd in Nederland relatief hoog, blijkt uit jaarlijks onderzoek van de Wageningen Universiteit en Wakker Dier. Geijer: "Dat heeft met allerlei dingen te maken, in mediterrane landen wordt bijvoorbeeld meer vis gegeten in plaats van vlees."

De stijgende trend in vleesconsumptie kwam in het afgelopen jaar tot stilstand en is zelfs iets gedaald. "Dat komt deels door de sluiting van de horeca, waar vlees prominenter op het menu staat dan thuis", zegt Geijer. De populariteit van vleesvervangers speelt volgens hem ook een rol. "Vlees is voor Nederlanders belangrijk, maar we zijn ons ook relatief vaker bewust van de mindere kanten en mede daardoor ook eerder geneigd om uit te wijken naar een vleesvervanger."

CO2

Bij de productie van vlees en zuivel komt in het algemeen meer CO2 vrij dan bij de productie van plantaardig voedsel. De Europese Commissie heeft grote klimaatambities en wil dan ook dat de veeteeltsector de CO2-uitstoot vermindert. Ook vindt de EC dat we meer plantaardig voedsel moeten eten en minder vlees, zowel voor het milieu als voor onze gezondheid.

Tegelijkertijd krijgen veeteeltbedrijven jaarlijks miljarden aan EU-steun. Vorig jaar kreeg de EU nog veel kritiek te verduren van milieuorganisaties, toen de Belgische en Spaanse vleesindustrie 3,6 miljoen euro subsidie kregen voor een campagne die het eten van rundvlees promoot. De slogan van die campagne was 'Word een biefetariër'. Na die kritiek werd dat aangepast in 'Wees trots op Europees rundvlees'.