Stroom terug in Chinese fabrieken, maar productieproblemen zijn niet voorbij
Na weken van stroomtekorten brandt er weer licht in de Chinese fabriekshallen. Op meerdere plekken in het land is de productie van kolen opgevoerd, om het economische herstel na covid te stimuleren. "We hebben wel 's nachts kunnen draaien", vertelt ondernemer René de Jong van Resysta. "Na elven konden we produceren. Maar zonder elektriciteit kunnen we niets hier."
In de fabriek van De Jong in Shunde, Zuid-China, worden tuinstoelen en -tafels gemaakt van rijstvliezen. "Een afvalproduct, normaal gesproken wordt het verbrand. Wij vermalen het, voegen daar andere materialen aan toe en maken daar ons tuinmeubilair van." De vermalingsmachine draait weer. Dat geldt ook voor de lasrobots, even verderop in het productieproces. De afgelopen maanden was dat een ander verhaal. Op verschillende plekken in het land werd de stroom van grootverbruikers afgesloten.
Op het laatste moment
"De overheid geeft dan aan dat je bijvoorbeeld alleen 's nachts kan produceren of op een bepaalde dag geen grote installaties mag gebruiken", zegt De Jong. Bedrijven in andere delen van het land, met name in het noordoosten, klagen dat zij soms pas laat te horen kregen dat de stroomvoorziening zou worden afgesloten.
"In Noord-China kreeg je, als je geluk had een dag van tevoren bericht", vertelt Jörg Wuttke. Hij is voorzitter van de Kamer van Koophandel van de Europese Unie (EUKvK) in China. "In Tianjin was er überhaupt geen vooraankondiging."
In sommige gevallen veranderden de aanwijzingen vijfmaal per dag. "Of kreeg men een uur voor de nachtshift te horen dat de werknemers thuis konden blijven", vertelt een afgevaardigde van de EUKvK in Shenyang.
"Grootverbruikers in de industrie, zoals aluminiumproducenten en chemieconcerns, hebben tijd nodig om de productie stil te leggen", zegt Wuttke op zijn kantoor in Peking. "Er zijn ongelukken gebeurd." Bedrijven die wel konden blijven produceren, zagen hoe hun toeleveranciers werden afgeknepen. "'Als je de remmen niet kan produceren, kun je ook de auto niet verkopen', aldus Wuttke. Fabrieken zetten dieselgeneratoren in om de ergste stroomtekorten op te vangen.
Kolentekort
De stroomtekorten werden veroorzaakt door een tekort aan kolen, in 2019 verantwoordelijk voor 61 procent van China's opgewekte energie. De afgelopen jaren zijn in Binnen-Mongolië mijnen gesloten in een anticorruptiecampagne, andere mijnen moesten dicht vanwege veiligheidsproblemen of, zoals afgelopen maand, als gevolg van wateroverlast. Ook de import van kolen liep terug: na een hoogoplopende ruzie tussen China en Australië deed Peking Australische kolen in de ban. Daarnaast vielen energieopbrengsten uit wind, water en zon de laatste maanden tegen.
"Veel producenten draaiden afgelopen jaar en ook dit jaar een record", zegt Wuttke, terwijl beneden op de ring van Peking auto's aansluiten in de ochtendspits. "Ik denk dat China de veerkracht van zijn economie heeft onderschat." Inmiddels zijn de kolenvoorraden weer aangevuld, in het grootste deel van het land zijn de energieleveranties weer op peil. Van de achttien provincies begin vorige maand, kampen halverwege oktober nog slechts twee provincies met stroomtekorten, zeggen analisten van de Commonwealth Bank in Australië. State Grid, China's energieleverancier, stelde gisteren tegen staatspersbureau Xinhua dat vraag en aanbod weer in evenwicht zijn. De kolenvoorraden zijn weer op peil.
Containers moeilijk te krijgen
Maar daarmee zijn voor exporteurs als De Jong de problemen nog niet voorbij. Zo blijft het een crime om containers te krijgen. "Er zijn weken dat we heel veel kunnen verschepen en makkelijk containers krijgen, maar het komt ook voor dat we eigenlijk niks krijgen." De afgelopen weken daalden de prijzen voor containers, toch wordt er nog altijd grofweg twee keer meer betaald dan voor corona. En dan zijn er ook nog de hogere materiaalprijzen. Zo liggen de kosten voor bijvoorbeeld staal tientallen procenten hoger dan een jaar geleden.
"Het blijft manoeuvreren in onzekere tijden", zegt ook Wuttke, die daarbij ook verwijst naar risico's in de vastgoedsector. "Wat zal de impact zijn van Evergrande op de economie?" En corona, in China terug van weggeweest. Ruim driekwart van het land is gevaccineerd, maar de vaccins lijken onvoldoende bestand tegen nieuwe mutaties. Wijken en steden in meerdere provincies, waaronder Peking, zitten opnieuw in lockdown. Er is niemand die verwacht dat het strenge quarantainebeleid aan de grens snel zal worden versoepeld. Wuttke: "De complexiteit om hier zaken te doen is ongekend."
De Jong, met gevoel voor understatement: "Het is geen makkelijk jaar voor onze productie." Zelf is hij het land al lange tijd niet meer uit geweest, maar de ondernemer telt zijn zegeningen. "Er is zoveel in en om het huis geïnvesteerd, de orders zijn veel groter dan in het verleden. Maar spullen de deur uit krijgen, dat is echt een groot probleem."
