Nog meer IC-bedden deze winter? Kan niet, zeggen verpleegkundigen

Het RIVM waarschuwt dat de intensive cares deze winter mogelijk weer overbelast raken. Het ministerie van Volksgezondheid heeft de ziekenhuizen daarom in een brief gevraagd hoe er opgeschaald kan worden naar meer dan het huidige maximum van 1350 IC-bedden. Of dat lukt is maar de vraag: verpleegkundigen zeggen dat verder opschalen onmogelijk is.

Vandaag werden voor het eerst sinds 11 oktober weer patiënten overgeplaatst naar andere ziekenhuizen. Het gaat om vier patiënten van het Isala-ziekenhuis in Zwolle die verplaatst zijn naar ziekenhuizen in de regio Rotterdam, bevestigt een woordvoerder van het Isala. Met het uitplaatsen van patiënten was afgelopen week gestopt omdat het aantal opnames in ons land voldoende laag was.

Op de IC van het ziekenhuis in Zwolle konden niet meer alle patiënten worden opgenomen. In de regio is het aantal besmettingen sinds begin deze maand hard gestegen, met name in kernen als Staphorst waar de vaccinatiegraad relatief laag is.

Ook de reguliere zorg wordt in Isala nu afgeschaald als gevolg van de druk van covid-patiënten, zegt Isala-bestuursvoorzitter Rob Dillman: "We zouden vandaag 20 patienten extra opereren vandaag, en dat hebben we af moeten zeggen omdat we de klinische capaciteit niet konden vrijmaken."

Nieuwsuur ging langs bij het Isala-ziekenhuis, en sprak ook met de Hersteld Hervormde Kerk in Staphorst:

Komende winter kan het verplaatsen van patiënten op veel meer plekken aan de orde zijn. Het RIVM rekent bij de huidige maatregelen (zonder versoepelingen in november en met sociale contacten op het huidige niveau) op een IC-bezetting van circa 180 bedden met uitloop naar maximaal 400 door coronapatiënten bezette bedden. Half of eind januari wordt het volgens die voorspelling het drukst op de intensive cares.

"De predicties zijn volstrekt theoretisch, met een grote mate van onzekerheid. Op dit moment is het in de ziekenhuizen nog veel rustiger", zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg. Nu kan volgens Kuipers zo'n 85 procent van de ziekenhuizen op de normale manier de reguliere en planbare zorg doen. "Maar in deze fase moeten we ons voorbereiden, want stel dat de voorspelling uitkomt."

Verpleegkundigen houden hun hart vast. Zij zeggen dat opschalen naar meer dan 1350 IC-bedden helemaal niet kan. "Het is onverantwoord en onmogelijk, we zitten al in een zorginfarct. We hebben een heel hoog ziekteverzuim en een grote uitstroom van verpleegkundigen op de IC's en in de rest van de zorg", aldus Bianca Buurman, voorzitter van beroepsvereniging Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN).

Vorig jaar lukte het de ziekenhuizen wél om op te schalen naar meer dan 1350 IC-bedden, maar de situatie is volgens Buurman veranderd. Er is te weinig personeel, "en de rest van de zorg moet nu doorgaan, die lag vorig jaar stil".

Een oplossing zou kunnen zijn om voor korte tijd meer dan het maximale aantal IC-patiënten op te vangen in enkele aangewezen ziekenhuizen, waar dan ook meer verpleegkundigen en specialisten beschikbaar moeten zijn. "Dat zou dan gebeuren in de regio's met de meeste niet-gevaccineerde mensen, zoals in Amsterdam, Rotterdam en de regio Zwolle. Daar willen we meer mensen in hun eigen regio kunnen opvangen", zegt Kuipers. "Maar ik weet niet of dat lukt."

V&VN ziet niets in die concentratie van patiënten. Buurman: "Dat betekent dat je IC-verpleegkundigen moet verplaatsen naar een ander ziekenhuis. Dat heeft consequenties, want dan kun je op de plekken waar die verpleegkundigen vandaan kwamen niet meer alle IC-zorg bieden. Bovendien is het maar zeer de vraag of medewerkers daar bereid toe zijn."

Een andere oplossing is het overplaatsen van coronapatiënten naar Duitse ziekenhuizen, zoals vorig jaar al met kleine aantallen gebeurde. Volgens Kuipers is daarover al contact geweest met onder meer de aangrenzende deelstaat Noordrijn-Westfalen.

"De Duitse overheid en de ziekenhuizen zijn zo nodig bereid ons opnieuw te helpen. We gaan er dan in een eerdere fase gebruik van maken dan vorige keer. We gaan dus niet eerst de Nederlandse ziekenhuizen helemaal volleggen zodat we de reguliere zorg sterk moeten afschalen." Die aanpak leidt er waarschijnlijk toe dat er meer patiënten in Duitsland terechtkomen dan vorige winter.

Niet verder versoepeld

Als het aan de verpleegkundigen ligt worden de coronamaatregelen in ieder geval niet verder versoepeld de komende tijd. "Dat zorgt voor minder druk op de ziekenhuizen en IC's. Zo houd je het zorgpersoneel overeind."