Amnesty: Nederland kijkt weg bij schending mensenrechten Curaçao
Curaçao schendt nog steeds de rechten van vluchtelingen uit Venezuela, stelt Amnesty International in een nieuw rapport (.pdf). Volgens de mensenrechtenorganisatie kijkt Nederland daarbij weg. Het is het tweede rapport van Amnesty over de mensenrechtensituatie in Curaçao, een van de vier landen in het Koninkrijk der Nederlanden.
Amnesty tekende een groot aantal verhalen op van Venezolanen en mensenrechtenorganisaties over de misstanden in detentie op het eiland. Daaronder zijn ook acht verhalen van minderjarige kinderen die gevangen werden gezet, soms bij volwassenen geplaatst. Ze zouden ook gescheiden van hun ouders zijn uitgezet, zonder hun toestemming en zonder begeleiding.
Yusmary komt uit Venezuela. Ze verblijft al vier jaar illegaal op Curaçao als ze een telefoontje krijgt en hoort dat twee van haar kinderen die nacht zijn opgepakt door de kustwacht van Curaçao. Ze zijn vijftien en zestien. Yusmary wist niet dat ze kwamen. Toen de kinderen aan land kwamen, werden ze onmiddellijk geboeid en in hechtenis genomen.
Na een korte stop op het politiebureau werden de twee naar de Vreemdelingen-barakken overgebracht in de beruchte SDKK-gevangenis in Koraal Specht. Yusmary kreeg haar minderjarige kinderen niet te zien. Ook niet toen de kinderen naar een gesloten jeugdinstelling werden gebracht. "Ze zeiden dat ik niet meer met ze mocht praten omdat ze zouden worden uitgezet."
Geen wettelijke asielprocedure
Volgens Amnesty staat het verhaal van Yusmari niet op zichzelf. "We denken dat er nog meer kinderen in strijd met het Verdrag van de Rechten van het Kind op deze manier worden opgesloten en uitgezet", zegt Yara Boff Tonella. Zij was een halfjaar voor Amnesty op Curaçao om de mensenrechtensituatie te onderzoeken.
"Drie jaar na ons eerste rapport is er eigenlijk niet veel veranderd. Venezolanen worden nog steeds automatisch vastgezet, zonder dat ze kans hebben om een procedure te doorlopen. Hun uitzettingsbeschikking is in het Nederlands en er wordt enorme druk uitgeoefend om die te tekenen. Ze hebben geen toegang tot een advocaat, tenzij ze het geluk hebben dat Curaçaose mensenrechtenorganisaties lucht krijgen van hun detentie en de barakken kunnen bezoeken voordat ze uitgezet zijn", zegt Boff Tonela.
Een enkeling is op de hoogte van de mogelijkheid om een soort asiel aan te vragen. Curaçao kent geen wettelijke procedure daarvoor, maar moet zich wel houden aan het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Nederland heeft dat na het eerste Amnesty Rapport nadrukkelijk geëist van Curaçao.
Venezolanen weten dat je jaren vast kunt zitten als je om bescherming vraagt.
Maar de praktijk is weerbarstig, weet ook advocaat Seyed Navid Zahedi van Human Rights Defense Curaçao. "Wie een beroep doet op dat verdrag is overgeleverd aan willekeur van een minister van Justitie. Er is geen gerechtelijke toets. Tot nu toe heeft nog nooit iemand die procedure met succes doorlopen. Sterker: Venezolanen weten dat je jaren vast kunt zitten als je om bescherming vraagt en zien daarom af van een beroep op het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens."
Volgens Zahedi wordt in het detentiecentrum van Koraal Specht ook gemarteld. "Bij een van de opstanden in de barakken werden de Venezolanen die mee hadden gedaan na afloop in de rij gezet en een voor een - buiten het zicht van de camera's - een badkamer in geroepen en afgeranseld."
"Institutioneel geweld", stelt de advocaat, "want er was een coördinator bij die in de gaten hield of er geen al te grote verwondingen werden toegebracht. Die zei dan: zo is het genoeg en dan werd de volgende geroepen. Overigens, geweld van bewaarders in de gevangenis is niet exclusief gericht tegen Venezolanen."
'Nederlandse militairen hielpen mee aan uitzetting'
Nieuw in het rapport van Amnesty is de conclusie dat Nederland actief bijdraagt aan het systeem van mensenrechtenschendingen. Boff Tonela: "Afgelopen jaren heeft Nederland steun gegeven aan de kustwacht, aan het detentiecentrum en de vreemdelingenpolitie. Nederland heeft helemaal niet zijn best gedaan om te kijken wat er gebeurt met die steun."
"Nederland heeft niet alleen weggekeken", vervolgt ze. "Maar ook hebben Nederlandse militairen op verzoek van Curaçao meegeholpen met wat wij zien als een collectieve uitzetting van 95 Venezolanen."
Reacties
Volgens demissionair staatssecretaris Knops van Koninkrijksrelaties is de behandeling van migranten op Curaçao een zaak van het land zelf. Hij ziet in het rapport geen reden om actie te ondernemen.
De Curaçaose premier Gilmar Pisas, die ook waarnemend minister van Justitie is, wil niet reageren op het Amnesty-rapport.
