Vallen, opstaan, hoogtestages en af en toe winnen: 'Wielrennen is niet leuk meer'

• Arthur Huizinga

Bijna twee decennia waren Daniel Martin (35) en Nicolas Roche (37) de blikvangers van het Ierse wielrennen. Bij de Olympische Spelen kwamen Roche, zoon van wielerlegende Stephen Roche, en zijn neef Martin tot de conclusie dat de wielersport de laatste jaren is veranderd. "Wielrennen is niet leuk meer."

Ze begonnen beiden in de jaren dat epo en bloeddoping nog de boventoon voerden. Maar nu ligt het niveau nog hoger, volgens de twee. Wetenschap, voeding, technologie en hoogtestages hebben veel invloed.

"We hebben op onze hotelkamer in Japan alle plussen en minnen op een rij gezet", vertelt Roche. "Onze conclusie was eigenlijk hetzelfde: het wielrennen is steeds competitiever en gevaarlijker geworden. Is het dat nog waard? Nee, dus."

"Je moet zoveel meer opofferen om mee te doen in de koers", beaamt Martin. "Vroeger had je een paar toppers die op hoogtestage gingen. Tegenwoordig doet het hele peloton dat. Het niveau is gigantisch hoog en ook het materiaal wordt steeds beter. Iedereen rijdt op de limiet en daardoor wordt wielrennen ook steeds gevaarlijker. Die risico's wilde ik niet meer. En Nico ook niet. Wielrennen is niet leuk meer."

In navolging van Tony Martin

De uitspraken doen denken aan die van Tony Martin, enkele weken geleden. De Duitse tijdrijder, die afscheid nam van de wielersport met goud in de gemengde ploegentijdrit bij de WK in Vlaanderen, luidde de noodklok over de veiligheid in de koers.

"Ik heb dit jaar veel nare blessures gehad. En als vader van twee dochters begon ik me af te vragen of de risico's het nog wel waard zijn. Het antwoord was nee."

Zijn besluit dat hij die risico's niet meer wilde lopen, werd gesterkt door de passiviteit van wielerbond UCI. "De veiligheid rondom wielerwedstrijden is nog steeds niet verbeterd. Ondanks alle discussies erover."

Opvallend: hij ergert zich ook aan sommige collega's. "De mentaliteit van renners en ploegleiders moet ook veranderen. Maar we moeten eerst beginnen met de omgeving waarin wordt gefietst, daarna komt die mentaliteit wel. Ik wil straks niet naar wielrennen kijken als er zware valpartijen zijn."

Friendly face

Eerder deze week ging ook Nicolas Roche, de twee jaar oudere neef van Martin, met pensioen. Zijn laatste koers was de wegrit van het Iers kampioenschap, waar hij zesde werd.

"Hij heeft een enorme rol voor mij gespeeld, al hebben we nooit in dezelfde ploeg gereden", vertelt Martin. "Hij introduceerde mij in het wielrennen en liet zien dat het ook op een zuivere manier kan. In die tijd was dat nogal een ding, want doping was een groot probleem. Voor mij is Nico altijd een extra ploeggenoot geweest. A friendly face in the peloton."

Martin zou een palmares bijeen rijden om u tegen te zeggen: hij won etappes in alle grote rondes, reed in alle grote rondes minimaal een keer in de toptien en schreef met Luik-Bastenaken-Luik en de Ronde van Lombardije twee monumenten op zijn naam.

Roche moest met minder genoegen nemen. Zijn aanvalslust resulteerde in handenvol ereplaatsen, maar de klassementsman die men in hem zag aan het begin van zijn carrière, werd hij nooit helemaal. In de Vuelta voelde hij zich het beste thuis: in 2010 eindigde hij als zesde, in 2013 zelfs als vijfde.

Dat jaar won hij ook voor het eerst een etappe in Spanje en twee jaar later nog een.

In 2018 sloeg het noodlot toe en ondervond Roche hoe hard de wielerwereld kan zijn. "Vlak voor de Giro kreeg ik te horen dat bij mijn broertje Florian voor de tweede keer leukemie was geconstateerd. Bovendien werd mijn dochter Chloé vlak daarvoor geboren, het kind van de vrouw van wie ik net gescheiden was."

"In die Giro kreeg ik een zenuwinzinking en heb ik staan janken langs de weg. Verder fietsen leek zinloos en dus ben ik afgestapt. De ploeg (BMC, red.) heeft me dat niet in dank afgenomen en me wekenlang niet meer opgesteld. Toen ben ik gaan nadenken over mijn leven en mijn rol in het peloton."

Grote broer

Die rol werd er een van wegkapitein. De Sunweb-ploeg van Iwan Spekenbrink kon nog wel wat ervaring gebruiken en bovendien zou Roche met zijn klimcapaciteiten een waardevolle adjudant kunnen zijn van Tom Dumoulin in de Tour.

Het liep anders. Dumoulin viel in de Giro op zijn knie en maakte na veel vijven en zessen de overstap naar Jumbo-Visma. Toch was Roche een zeer gewaardeerde kracht in de ploeg. Als mentor van de jongeren of 'grote broer', zoals de ploeg het omschreef.

"De waardering was groot, bij met name de jonge renners. Ze wisten dat ik er voor hen was, dat ze mij konden vertrouwen", vertelt Roche, die in 2019 nog drie dagen rondreed in de leiderstrui van de Vuelta. "Ik had het gevoel dat ik nog een paar jaar van waarde zou kunnen zijn. Daarom was het ook een schok dat ze niet met me verder wilden. Maar de ploeg koos voor jongere renners.

"In juli en augustus ben ik echt flink pissig geweest op de ploeg. Bij de Olympische Spelen in Japan kon ik de knop pas omdraaien en nam ik het besluit om te stoppen. Daarna ben ik wat televisiewerk gaan doen en kwam ik erachter dat ik misschien liever kijk naar de koers, dan er zelf in te rijden. Ik hou van wielrennen, maar als je dat voelt moet je stoppen", aldus Roche.

"Ik heb twee dochters van drie, een tweeling", vult Martin aan. "Ik wil niet meer alle weken van huis zijn voor hoogtestages en wedstrijden. En dat is tegenwoordig blijkbaar nodig om mee te kunnen komen."

Familie en vrienden

In zijn laatste koers, de Ronde van Lombardije, eindigde Martin (35) zaterdag als 38ste.

Roche (37) nam afgelopen zondag afscheid in Wicklow. "Alleen mijn familie en een paar vrienden wisten dat ik na het kampioenschap zou stoppen. Mijn broertje Alexis reed zelfs mee."

"Eigenlijk was Alexis gestopt na de beloftencategorie, maar hij is keihard gaan trainen om deze ene wedstrijd samen met mij te kunnen rijden. Het was zijn comeback en afscheid tegelijk."

En Florian? "Florian was niet in Ierland, maar het gaat goed met hem. Hij is begonnen aan de universiteit in Frankrijk, bij mijn ouders. Als ik de kracht van mijn broertje had gehad, dan had ik ook de Tour gewonnen."