De energieprijzen die de pan uit rijzen, leiden tot fors hogere rekeningen. "Het wordt een sneeuwbaleffect waar iedereen ter wereld last van krijgt", zegt Tomas Bleker van prijsvergelijkingswebsite Pricewise. Drie vragen over de stijgende energieprijs:
Wat betekent het voor je gas- water- en lichtrekening?
Dat is afhankelijk van je energiecontract. Het beste af zijn de huishoudens met een contract tegen een vast tarief voor één of meerdere jaren. "Die merken er helemaal niets van", zegt Joyce Donat van de Consumentenbond. "Zij betalen gewoon het tarief dat ze met de leverancier hebben afgesproken."
De mensen met variabele tarieven krijgen straks met de hoge prijzen te maken. Maar dat geldt ook voor mensen van wie het een of meerjarige contract bijna afloopt, of die vergeten zijn te verlengen en zo automatisch bij variabel terechtkomen. Zo'n 44 procent van de huishoudens heeft volgens de bond een variabel energietarief.
Dat betekent niet dat de prijs elke dag fluctueert. Meestal worden de tarieven twee keer per jaar aangepast. En tot die tijd betalen deze huishoudens nog dezelfde prijs. Maar zodra de tarieven worden aangepast, meestal op 1 januari, dan gaan energieleveranciers de torenhoge inkoopprijs doorberekenen naar de consument.
"Er was nu een leverancier, en dat heb ik nog nooit eerder gezien, die per 1 oktober de tarieven tussentijds heeft verhoogd", zegt Donat. "Dat moet haast wel zijn omdat het bedrijf het anders niet gaat redden." Leveranciers moeten zich houden aan de afgesproken prijzen en kunnen zo in geldproblemen raken, aangezien de inkoopprijs enorm is gestegen.
Het bedrijf DGB Energie heeft zelfs al leveringscontracten met klanten opgezegd, zo melden boerenbedrijven en consumenten in het vakblad De Boerderij. Vanwege de torenhoge prijzen wordt de levering deze of volgende maand stopgezet, zou in een brief staan aan klanten. De Autoriteit Consument en Markt doet een onderzoek naar deze meldingen.
Vanwege de oververhitte energiemarkt zijn er nu sowieso veel minder aanbiedingen voor contracten: nu dertig tegenover normaal negentig. Iedereen die nu een nieuw energiecontract tegen een vast tarief aangaat, moet dan ook fors meer betalen.
Volgens Pricewise is een gemiddeld huishouden nu op jaarbasis zo'n 1300 euro meer kwijt voor een vast jaarcontract dan wanneer het een jaar geleden zou zijn afgesloten. Momenteel zou dat gemiddeld zo'n 3298 euro kosten. Dat was vorig jaar nog 1935 euro.
Is een nieuw energiecontract afsluiten nu verstandig?
De meningen hierover zijn verdeeld. "Het is lastig, maar ons advies bij variabel is: denk erover na om het een jaar vast te leggen", zegt Bleker van Pricewise. "Het voelt tegenstrijdig omdat de prijs zo hoog is, maar zo voorkom je erger." Hij verwacht dat de energieprijzen de komende maanden nog verder stijgen.
"Wij zeggen: niet panikeren en wacht even rustig af", zegt Donat van de Consumentenbond. Ze waarschuwt dat de vaste tarieven nu heel hoog zijn en áls de energieprijs straks daalt, je eraan vastzit. "Je kunt beter voorlopig variabel zitten en afwachten in plaats van je halsoverkop aan een jaarcontract te binden."
Uiteindelijk valt alleen met een kristallen bol te zeggen wat de slimste keuze is. "De onenigheid hierover tussen de adviseurs geeft aan dat niemand kan voorspellen wat de energieprijs de komende maanden gaat doen", zegt Puk van Meegeren, energie-expert bij Milieu Centraal.
Wat kun je doen om te besparen op je energierekening?
Vooral in oude woningen met een laag energielabel valt veel te besparen, bijvoorbeeld met isolatie. Donat: "Radiatorfolie achter de verwarming kost een paar euro en maakt een wereld van verschil. Of een tochtstrip plakken op plekken waar het tocht."
Er zijn nog altijd honderdduizenden woningen in Nederland met geheel of gedeeltelijk enkel glas. "Als ik ga stoken, is het maar eventjes lekker warm binnen", zegt de bewoner van deze huurwoning:
Het is een open deur, maar de verwarming zachter zetten helpt ook. "Veel mensen laten die 's nachts vrij hoog staan, omdat ze vrezen dat het 's ochtends veel energie kost om dan op te warmen", zegt Van Meegeren. "Dat is geen goed idee: zet 'm 's nachts op 15 graden, en als je vloerverwarming hebt op 17 of 18."
Zo'n 80 procent van het warme water wordt bij een gemiddeld huishouden gebruikt onder de douche, vervolgt hij. 15 procent van het totale gasverbruik gaat ook op aan douchen. Het gebruik van een waterbesparende douchekop of gewoon een paar minuten korter douchen levert volgens Van Meegeren ook veel op.
Op de website van Milieu Centraal vind je meer tips.
