Rechter: anticonceptie hoeft niet gratis
Anticonceptie is in Nederland goed toegankelijk en het is geen discriminatie dat vrouwen boven de 21 er zelf voor moeten betalen. Dat heeft de rechter in Den Haag geoordeeld in een zaak die was aangespannen door vrouwenorganisaties en meer dan 7000 medestanders.
De rechter vindt dat het huidige systeem de toegang tot anticonceptie niet belemmert. "Vrouwen in Nederland kunnen beschikken over een ruime selectie van anticonceptiemiddelen, die vrij verkrijgbaar zijn en die niet zo veel kosten dat ze die niet kunnen aanschaffen."
Politiek onderneemt actie
De eisers, onder leiding van Bureau Clara Wichmann, wilden dat anticonceptie terugkomt in het basispakket. In februari nam de Tweede Kamer ook al een motie aan van die strekking, maar demissionair minister Van Ark verklaarde later dat ze het gezien de kosten van 25 à 60 miljoen euro per jaar aan een volgend kabinet laat om daarover een besluit te nemen.
PvdA, GroenLinks en SP dienen nu een wetswijziging in om anticonceptie vanaf volgend jaar weer in het basispakket te krijgen. De drie linkse partijen willen niet op een nieuw kabinet wachten. Hun voorstel zal eind deze maand worden besproken bij de begrotingsbehandeling.
Oneerlijk
Bureau Clara Wichmann vindt het oneerlijk dat vrouwen voor hun eigen anticonceptie moeten betalen, omdat vrouwen volgens de actiegroep daardoor vrijwel altijd opdraaien voor de kosten, en niet hun partners. Niet elke vrouw kan dat betalen. Bovendien is goede toegang tot anticonceptie noodzakelijk om zelf te kunnen beslissen wanneer je kinderen krijgt, betoogt de stichting. Dat is een fundamenteel recht dat is vastgelegd in het VN-Vrouwenverdrag.
Het bureau noemt de uitspraak van de rechter dan ook teleurstellend en beraadt zich op een eventueel hoger beroep.
In de rechtszaak stelde de Staat dat die toegankelijkheid goed genoeg geregeld is in Nederland en dat gratis anticonceptie geen fundamenteel recht is. En omdat zowel mannen als vrouwen geen recht hebben op gratis anticonceptie is er volgens de Staat geen sprake van discriminatie.
Decennia wel in basispakket
Mede dankzij aanhoudende acties van de vrouwenbeweging Dolle Mina kwam anticonceptie in 1971 in het basispakket. Tientallen jaren bleef dat zo, totdat de pil in 2004 door het tweede kabinet-Balkenende uit het basispakket werd gehaald. Vier jaar later kwam de vergoeding dankzij de PvdA weer terug, maar onder Rutte 1 verdween die weer.
Sindsdien krijgen meisjes hun anticonceptie nog wel vergoed vanuit de basisverzekering. Tussen de 18 en 21 jaar is dat ook zo, maar vallen de kosten onder het eigen risico. Vanaf 21 jaar moeten vrouwen zelf betalen of zich aanvullend verzekeren.
Gemiddeld kost de anticonceptiepil tientallen euro's per jaar. Een koperspiraaltje dat tien jaar kan blijven zitten, is er voor 70 euro. De huisarts plaatst het spiraaltje gratis. Omgerekend kost die vorm van anticonceptie dus 7 euro per jaar, maar er moet wel een hoger bedrag in een keer worden betaald.
