CU wil pil in basispakket om abortus te voorkomen, werkt dat ook echt?

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

Als het aan de ChristenUnie ligt, komt de anticonceptiepil voor alle vrouwen in het basispakket. Zo hoopt de partij dat het aantal abortussen in Nederland zal dalen. Het voorstel roept een aantal vragen op: is het inderdaad zo dat het aantal abortussen daalt als de financiële drempel voor de anticonceptiepil wordt weggenomen? Is dit de beste manier? Of is er meer nodig?

We legden deze vragen voor aan kenniscentrum voor seksualiteit Rutgers. Programmamanager Anticonceptie en Abortus Ineke van der Vlugt noemt het een stap in de goede richting om de pil terug in het basispakket te brengen, maar denkt dat er meer voor nodig is om het aantal ongewenste zwangerschappen terug te dringen.

"We weten dat de kosten van anticonceptie (ongeveer 50 euro per jaar) een drempel kunnen zijn, vooral voor vrouwen die minder financieel krachtig zijn. Dus het wegnemen van de financiële drempel kan er zeker voor zorgen dat meer vrouwen anticonceptie gaan gebruiken." Het is echter niet vast te stellen of dit er ook voor zorgt dat het aantal abortussen afneemt, zegt Van der Vlugt.

Elke dag pil slikken

Want een groot deel van de vrouwen die een abortus lieten uitvoeren, gebruikte al anticonceptie. Een derde van de vrouwen gebruikte voorafgaand aan de zwangerschap een condoom en een derde gebruikte de pil. "Dat laat zien dat het aantal abortussen niet zomaar afneemt als iedereen de pil gebruikt. De pil moet je elke dag slikken en mag je niet vergeten. Als je die wel vergeet, of als je last hebt van overgeven of overmatige diarree, dan kun je ongewenst zwanger raken. Je moet dus pil dus ook goed gebruiken."

Bij andere anticonceptie, zoals een spiraaltje of een staafje, is het niet nodig om er elke dag aan te denken. Die werken namelijk jarenlang. Alleen zijn die wel veel duurder. Van der Vlugt vraagt zich af waarom de CU alleen voor de anticonceptiepil kiest in het voorstel. "Vrouwen kunnen nu niet goed een passende keuze maken omdat de kosten zo verschillen. Of je maakt de duurdere anticonceptie veel goedkoper, of je zorgt dat alle methoden in het basispakket komen. Alleen vergoeding van de pil is te mager."

Dat zou ook kunnen bij de groep vrouwen waar ongewenste zwangerschappen en abortussen nu het meeste voorkomen. Dat zijn namelijk vrouwen in de oudere leeftijdsgroep, en niet tieners zoals vaak gedacht wordt, zegt Van der Vlugt. "In de oudere leeftijdsgroep zijn relatief meer zwangerschapsafbrekingen te zien. Deze groep vrouwen heeft vaak al kinderen of de kinderwens is al voltooid. Zij willen soms de keuze kunnen maken voor een langer werkende methode of een sterilisatie."

En met die sterilisatie komen we meteen bij het volgende aspect waar de ChristenUnie bij stil moet staan, aldus Van der Vlugt. Een sterilisatie bij een vrouw is namelijk veel duurder dan bij een man. Dat scheelt honderden euro's. "En die ongelijkheid zien we op het hele palet van anticonceptie terug. De meeste anticonceptiemethoden richten zich op vrouwen."

Mannen kunnen alleen een condoom gebruiken of zich laten steriliseren. "Er zit een ongelijkheid in de verantwoordelijkheid voor de preventie van de zwangerschap, waardoor de kosten voor anticonceptie eenzijdig op de schouders van vrouwen komen te rusten." Daarom is er meer gelijkheid nodig: meer mogelijkheden voor mannen op het gebied van preventie en dezelfde kosten voor beide geslachten.

Dit is waarom ChristenUnie de pil binnen het basispakket wil:

Volgens Van der Vlugt moet er goede toegang en vrije keuze zijn tot anticonceptie zonder financiële drempels, wil het plan van ChristenUnie helpen. Naast kosten zijn ook goede seksuele voorlichting en voorlichting over anticonceptie van belang, zegt de programmamanager. "Gelukkig zijn er al initiatieven die zich ook op andere aspecten richten."

Stap in de goede richting

Zo is er bijvoorbeeld het landelijke programma Nu Niet Zwanger, dat een potje met geld bij gemeenten beschikbaar stelt voor kwetsbare vrouwen, die bijvoorbeeld dakloos of verslaafd zijn. Ook kan een abortusarts een spiraaltje vergoeden ná een abortus, als hij of zij denkt dat de kans op een nieuwe ongewenste zwangerschap groot is. "Er zijn inmiddels allerlei goede initiatieven, dat is fijn. Maar er is dus meer nodig."