Kabinet wil 2000 'zorgreservisten', maar die zijn alleen voor grote nood
Het kabinet wil dat Nederland eind volgend jaar een 'nationale zorgreserve' heeft om in te zetten bij een gezondheidscrisis zoals een pandemie. Er moeten zo'n 2000 reservisten komen, meldt demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid.
"Ik zie een Nationale Zorgreserve als crisisfaciliteit die kan voorzien in de behoefte aan tijdelijke, snel inzetbare zorgcapaciteit bij crises", schrijft De Jonge in een Kamerbrief. Hij wil dat de reservisten gaten opvullen die vallen op reguliere afdelingen als gevolg van een extreme zorgvraag op andere afdelingen.
De oprichting van een nationale zorgreserve was een wens van de Tweede Kamer. Voor het plan is tijdens Prinsjesdag structureel 5 miljoen euro per jaar beschikbaar gemaakt. Er bestaan in Nederland al verschillende andere reserves, zoals bij defensie, de brandweer en de dijkbewaking.
Niet voor zorgpersoneel
De nieuwe zorgreservisten moeten nog wel grotendeels gevonden worden, zo blijkt uit de brief. Dat gaat gebeuren via uitzendbureaus en nationale voorlichtingscampagnes. Het kan gaan om mensen die nu niet in de zorg werken, om mensen die de zorg verlaten of om mensen die met pensioen gaan.
Het is volgens het ministerie van Volksgezondheid absoluut niet de bedoeling om huidig zorgpersoneel als reservist in te zetten. "We gaan geen mensen uit ziekenhuizen weghalen om ze vervolgens in andere ziekenhuizen weer in te zetten. Het gaat echt om extra mensen", aldus een woordvoerder.
Tijdens de coronapandemie zijn er al verschillende initiatieven opgezet die de opmaat vormen naar de nationale zorgreserve. Zo is een een IT-systeem gebouwd waar mensen die willen helpen zich kunnen aanmelden. Al 720 mensen staan daar nu geregistreerd.
Met een ander initiatief, Extra Handen voor de Zorg, zijn de afgelopen anderhalf jaar 6300 mensen verbonden aan zorgorganisaties die hulp nodig hadden. Het initiatief wordt aan het einde van dit jaar gestopt, meldt minister De Jonge. De helpers zullen worden uitgenodigd om zich te verbinden aan de nationale zorgreserve.
Niet vrijblijvend
Het plan is om de reservisten op te nemen in een centraal register en regelmatig te trainen. Deelname is dus niet vrijblijvend. De reservisten moeten bovendien breed inzetbaar worden, bijvoorbeeld in verpleeghuizen, de gehandicaptenzorg en in ziekenhuizen.
Waar de coördinatie precies komt te liggen is nog niet duidelijk. Mogelijk gaat dat naar een nog op te richten centrum voor pandemische paraatheid, al is nog onbekend of dit centrum met een jaarbudget van 6 miljoen euro er daadwerkelijk komt.
De vraag is dan wel waarom er een reserve wordt gevormd, terwijl de mensen die daar deel van uitmaken per direct ingezet zouden kunnen worden. Bijvoorbeeld in de thuiszorg, die kampt met grote personeelstekorten of in ziekenhuizen waar velen na vier coronagolven op hun tandvlees lopen. Toch zijn dat (nog) niet de crises waar de reserve voor dient.
"We willen reserves die we nu al hebben een permanent karakter geven. Het is echt met het oog op de toekomst", zegt een woordvoerder van het ministerie.
Door onder andere gebrek aan de juiste wetgeving en vraagstukken over bijvoorbeeld de aansprakelijkheid van de reservisten is er nog wel wat tijd nodig om het hele plan rond te krijgen. Volgend jaar zomer is het waarschijnlijk gereed, in het najaar zullen de zorgreservisten dan paraat kunnen staan.
